نیلوفر منصوری دبیر گروه گردشگری ماه گذشته بود که وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خبر خوشی را به صورت سربسته مطرح کرد، خبری که بلاخره بعد از مدت ها روشن شد و آن خبر بازگشت قسمتی از الواح هخامنشی از آمریکا به ایران بود. الواحی که برخلاف وعده های داده شده از سه […]
نیلوفر منصوری
دبیر گروه گردشگری
ماه گذشته بود که وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خبر خوشی را به صورت سربسته مطرح کرد، خبری که بلاخره بعد از مدت ها روشن شد و آن خبر بازگشت قسمتی از الواح هخامنشی از آمریکا به ایران بود. الواحی که برخلاف وعده های داده شده از سه سال به ۸۴ سال طول کشید. با این حال بخشی از این الواح امانی که در اختیار موسسه شرق شناسی شیکاگو قرار داشت به کشور برگشته است. حدود ۱۷۰۰ لوح گلی سالم از حدود ۱۱ هزار الواح هخامنشی که مربوط به باروی تخت جمشید است، به کشور برگردانده شده و حدود ۱۷ هزار لوح هنوز در دست آمریکاست که منتظر مهر اوفک برای خروج است. با این حال موسسه شیکاگو اعلام کرده مابقی اشیای تاریخی در برنامه ٣ ساله به کشور بازگشت داده می شود.
به گفته باستان شناسان، قدمت کشف الواح هخامنشی به سال ۱۳۱۳ در تخت جمشید برمی گردد که با موافقت دولت وقت برای مطالعه و بررسی به دانشگاه شیکاگو ارسال می شوند. در سال ۱۹۳۷ چهار کارشناس روی این الواح کار مطالعاتی خود را آغاز کردند. ابتدا آنها نمی دانستند که گل نوشته ها متعلق به کدام پادشاه هخامنشی است اما بعد از تحقیقات بیشتر متوجه شدند که متعلق به داریوش بزرگ است. با شروع جنگ جهانی دوم کار تحقیق و مطالعه متوقف شد و بعد از سال ۱۹۴۵ دوباره آغاز شد. پس از کش و قوس هایی از سال ۱۳۲۷ تا سال ۱۳۸۳ حدود ۳۷۵۰۰ قطعه به کشور برگردانده شد.
در یک جریان سیاسی دولت آمریکا در حکمی اعلام کرد که آثار تاریخی ایران که در دانشگاه شیکاگو نگهداری می شود به عنوان غرامت، مصادره شوند. آن زمان دادگاه آمریکا ایران به همکاری با نیروهای حماس متهم کرد و خواستار پرداخت ۷۱ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار به عنوان غرامت شد که ایران از پرداخت این مبلغ خودداری کرد. اما در دادگاهی که در اسفند ۱۳۹۶ برگزار شد حکم مصادره و فروش الواح هخامنشی ایران لغو گردید.
با پیگیری های مستمر رسانه ها، محمد حسن طالبیان در اردیبهشت امسال اعلام کرد که «”اوفک” – دفتر کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا – تا کنون فقط مجوز ۱۷۸۰ لوح هخامنشی را داده تا به ایران مسترد شود» و این یعنی حرف تازه‌ای برای بازپس‌گیری الواحی که قرار بود کامل در اختیار ایران قرار گیرد، اما… .
با استرداد بخش چهارم الواح به کشور، هنوز حدود ۱۷ هزار گل‌نبشته سالم و قطعات شکسته در مؤسسه شرق‌شناسی نگهداری می‌شود که برای انتقال قطعی به ایران نیاز به اقدامات این موسسه برای دریافت مجوز از اوفک است.
۱۷۰۰ لوح هخامنشی به موزه ملی ایران رسید
در همین زمینه به گفته مدیر کل موزه ملی ایران؛ ۱۷۸۳ گل‌نبشته هخامنشی با همراهی اسکورت ویژه از فرودگاه امام خمینی (ره) به موزه ملی ایران رسید و چهارشنبه دهم مهر، این آثار تاریخی بعد از ۸۴ سال در موزه مادر ایران نمایش داده می‌شوند.
به گفته جبرئیل نوکنده شامگاه هشتم مهر ۱۳۹۸، گل‌نبشته‌های باروی تخت جمشید پس از ۸۴ سال به کشور برگردانده شد و با همراهی اسکورت ویژه به سلامت وارد موزه ملی ایران شد که با توجه به علاقه‌مندی دوستداران این آثار تاریخی، الواح هخامنشی رسیده به موزه ملی ایران، چهارشنبه دهم مهر در این موزه رونمائی می‌شوند.
وی با بیان اینکه ۱۷۸۳ گل‌نبشته ارسالی به همراه نمایندگان اعزامی از موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو آمریکا از طریق مرز هوایی فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) به ایران وارد شدند، افزود: پروفسور کریستوفر وودز رئیس موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو، شخصاً به تهران سفر کرد تا این امانت را به موزه ملی ایران تحویل دهد.
او با اشاره به اینکه این اسناد ارزشمند رمزگشای بخش مهمی از تاریخ مکتوب هخامنشیان در دوره داریوش اول محسوب می‌شوند، بیان کرد: این رویداد بزرگ مرهون تلاش‌های حقوقی و دیپلماسی فراوانی است که برای احقاق مواریث فرهنگی ایران صورت گرفته است.
محموله ۱۷۸۳ گل‌نبشته هخامنشی با اعلام ناگهانی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بعد از ۸۴ سال به ایران برگردانده و بدون حضور رسانه‌ها در فرودگاه امام خمینی (ره) تحویل مسئولان موزه ملی ایران شد، این آثار اکنون در موزه ملی ایران قرار گرفته‌اند.
