زهرا ایران‌شاهی/ وزیر راه و شهرسازی کشورمان پنجشنبه گذشته و در آیین آغاز عملیات اجرایی تقاطع های کنارگذر ساری، از آغاز عملیات برقی سازی راه آهن گرمسار-اینچه برون بعد از تعطیلات سال نو میلادی خبر داده و گفته است که در مذاکرات مسکو توافق خوبی میان طرفین صورت گرفته است. این در حالی است […]
زهرا ایران‌شاهی/
وزیر راه و شهرسازی کشورمان پنجشنبه گذشته و در آیین آغاز عملیات اجرایی تقاطع های کنارگذر ساری، از آغاز عملیات برقی سازی راه آهن گرمسار-اینچه برون بعد از تعطیلات سال نو میلادی خبر داده و گفته است که در مذاکرات مسکو توافق خوبی میان طرفین صورت گرفته است.
این در حالی است که در طول سال های گذشته، در جلسات مکرری که بین مسئولان ریلی ایران و کشورهای همسایه برگزار شده بر افزایش همکاری‌های ریلی ایران و کشورهای سی‌آی‌سی از جمله ترکمنستان، قزاقستان و روسیه به ویژه در بخش ترانزیت، تاکید شده است. اما اهمیت راه‌آهن اینچه‌برون این است که این خط ریلی، نقطه اتصال ایران و کشورهای سی‌آی‌سی به‌ویژه کشور ترکمنستان است و با راه‌اندازی آن علاوه بر تسهیل تجارت، منافع اقتصادی بسیار زیادی نیز به سوی ایران و کشورهای مشترک المنافع سرازیر می کند.
با این حال، محمد اسلامی در ادامه سخنان خود، با اشاره به طرح برقی کردن راه آهن گرمسار_اینچه برون اظهار کرد: این طرح در دست پیگیری قرار دارد و با سرمایه‌گذاران در حال مذاکره هستیم. وی گفت: این پروژه یکی از پروژه‌های ضروری کشور است. زیرا استان های شمالی متعلق به تمام مردم ایران است.
اسلامی با اشاره طولانی شدن روند مذاکرات این راه آهن سریع‌السیر گرمسار_اینچه برون بیان کرد: در چند هفته گذشته قرارداد این پروژه نهایی شد و عملیات اجرایی بعد از تعطیلات سال نو میلادی از سوی طرف خارجی آغاز می‌شود.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به سهم بالای استان مازندران در راه‌آهن سریع‌السیر گرمسار_اینچه برون ابراز امیدواری کرد، که یک خط قطار حومه‌ای در مسیر شمال احداث شود تا مقداری از بار ترافیکی جاده بر روی ریل منتقل شود.
وی گفت: مهمترین بخش این پروژه، ساری_قائم شهر به طول ۲۰ کیلومتر است که از یک سو تا ورسک و از طرف دیگر تا اینچه برون و گرگان ادامه یابد. این پروژه باعث می‌شود فرهنگ حملونقل ریلی در شمال کشور پایه‌گذاری شود.
پیش از این مدیرعامل راه آهن کشورمان نیز یکی از مهمترین پروژه‌های ریلی ایران را برقی کردن مسیر گرمسار-اینچه‌برون عنوان کرده است که با همکاری راه آهن روسیه قرار است اجرا شود.
سعید رسولی در اینباره تصریح کرد: وظیفه خود می‌دانیم برای اجرایی شدن این پروژه ریلی، تمام شرایط لازم را مهیا کنیم تا عملیات برقی کردن مسیر ریلی گرمسار-اینچه برون به سرعت با فاینانس مالی دولت روسیه اجرایی شود.
این در حالی است که یک عضو کمیته ریلی اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران در گفت‌وگو با خبرنگار جمله گفت: راه‌اندازی این مسیر ریلی برای ایران بسیار مهم است. و بحث هایی که درباره عدم توجیه اقتصادی مطرح می شود، درست نیست. اصغر ضیایی یکی از دلایل اهمیت این پروژه را تکمیل کریدور شمال ـ جنوب و احیای راه ریلی ابریشم که هم روسیه و هم قزاقستان از آن منتفع خواهند شد، می داند.
ضیایی اضافه کرد: همچنین راه‌آهن اینچه‌برون برای قزاق‌ها و روس ها با کوتاه کردن مسیر، مزایای ویژه ترانزیتی و اقتصادی دارد. این در حالی است که به زعم ضیایی راه اندازی این مسیر، برای ایران نیز مزیت بسیاری دارد. چراکه در حال حاضر برای انتقال بارها با قطار از گرمسار به اصفهان، به دلیل نبود مسیر مستقیم، باید ابتدا بارها به تهران و از آنجا به اصفهان منتقل شود. بنابراین به همین دلیل، زمان طی مسیر دوبرار و هزینه نیز دو برابر می شود و افتتاح مسیر جدید ریلی، صرفه جویی در هزینه و زمان است.
پیش از این نیز یک کارشناس دیگر حمل ونقل ریلی در اینباره گفته است که قرارداد برقی سازی راه آهن گرمسار-اینچه برون به ارزش ۱.۲ میلیارد یورو در جریان سفر حسن روحانی به روسیه در هفتم آذرماه ۹۴ بین شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران و راه آهن روسیه به امضا رسیده است.
سید میثم لاجوردی هدف از برقی سازی این مسیر را افزایش ظرفیت خطوط ریلی و سرعت قطارها عنوان کرد و افزود: طبق قراردادی که بین راه آهن ایران و راه آهن روسیه به امضا رسیده، قرار است ۱۵ درصد سرمایه گذاری در این مسیر توسط منابع داخلی ایران و ۸۵ درصد آن از محل وام دولتی روسیه تامین و سالانه از این مسیر بیش از ۱۰ میلیون تن کالا ترانزیت شود.
ضرورت راه‌اندازی قطار گرمسار-اینچه‌برون
گفتنی است که راه‌آهن برقی گرمسار ـ اینچه‌برون از گرمسار تا ساری می‌رود و از آنجا به مسیر ریلی گرگان ـ اینچه‌برون خواهد پیوست. این مسیر ریلی از گرمسار در استان سمنان تا اینچه‌برون، ۴۸۵ کیلومتر را شامل می‌شود. اینچه‌برون شهری در مرز مشترک استان گلستان با ترکمنستان است.
افتتاح راه‌آهن گرمسار-اینچه‌برون دسترسی آسان و سریع کشورهای سی آی اس به خلیج‌فارس و کشورهای جنوب شرق آسیا را افزایش می دهد. در این میان، راه‌آهن گرگان ـ اینچه‌برون نیز بخش ۹۰۰ کیلومتری از این مسیر است که از قزاقستان آغاز می‌شود، پس از عبور از شرق دریای خزر به ترکمنستان می‌رسد و پس از عبور از محدوده اترک در خاک ایران، در یک مسیر ۸۰ کیلومتری از اینچه‌برون به گرگان ادامه پیدا می‌کند.
طرح برقی سازی و ارتقای راه آهن گرمسار-اینچه برون (EPCF طراحی و مهندسی، تامین، ساخت و تامین مالی) به طول ۴۹۵ کیلومتر با هدف افزایش ظرفیت حمل بارهای ترانزیتی به عنوان یکی از طرح‌های با اهمیت در توسعه روابط ایران و روسیه تعریف شد که در ادامه با تصویب هیات وزیران در دستور کار قرار گرفت.
در همین راستا شرکت راه آهن بین المللی روسیه (RZD) از سوی دولت روسیه به عنوان پیمانکار اصلی قرارداد به راه آهن ایران معرفی و مقرر شد ۱۵ درصد از هزننه طرح از محل منابع داخلی کشور و ۸۵ درصد از محل وام دولتی روسیه تامین شوداین طرح شامل بسته‌های کاری برقی سازی مسیر، تامین لکوموتیوهای برقی، ساخت و تجهیز دپوهای . تعمیراتی لکوموتیو، اصلاح مسیر، سازه‌های فنی و تونل‌ها، توسعه خطوط ایستگاه‌ها، ارتقای سیستم علائم و ارتباطات و تامین ماشین آلات نگهداری و شبکه برق است.
کارفرمای این پروژه که قرار است طی چهل ماه ساخته شود، شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران است و در بخش مسافری قطارها در این خط ریلی با سرعت ۱۲۰ تا ۱۶۰ کیلومتر در ساعت سیر می‌کنند. ظرفیت این خط ریلی ۷ زوج قطار مسافری است.
در بخش باری نیز اهداف طرح سیر قطار با سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت است. ظرفیت سالانه این قطار برقی در بخش بار ۹ تا ۱۰ میلیون تن است. کل سرمایه‌گذاری این پروژه ۱٫۲ میلیارد یورو است. افزایش درآمد ارزی، توسعه صادرات و واردات، کاهش مصرف سوخت و اتلاف انرژی، کاهش بهای تمام شده حمل بار و مسافر، افزایش سرعت بهره‌برداری کاهش زمان سیر، کاهش بهای تمام شده حمل بار و مسافر، کاهش هزینه‌های بهره‌برداری، تعمیرو نگهداری، اشتغالزایی، افزایش قابلیت اطمینان و ایمنی سفر و… از جمله اهداف طرح برقی‌سازی گرمسار-اینچه‌برون اعلام شده است.راه آهن برقی گرمسار-اینچه‌برون از شهرهای فیروزکوه، قائمشهر، ساری، امیرآباد، بندر ترکمن، و گرگان عبور می‌کند.
راه‌اندازی راه‌آهن برقی از گرمسار تا اینچه‌برون در چند سال گذشته بارها از سوی مسئولان مورد توجه و تاکید قرار گرفته و هر بار نیز روس‌ها آمادگی خود را برای حضور مالی در این پروژه اعلام کرده‌اند. شاید این اشتیاق برای آن است که منفعت ترانزیتی زیادی از این مسیر شامل حال روسیه خواهد شد. تفاهم ایران و روسیه برای برقی کردن خط‌آهن گرمسار ـ اینچه‌برون نیز در واقع یکی از بندهای ششمین اجلاس گروه کاری همکاری‌های حملونقل بین ایران و روسیه بود که در سال ۹۴ در ایران برگزار شد.
