رونقِ سکه «مسعود» پس از بیست سال
رونقِ سکه «مسعود» پس از بیست سال

گروه سیاسی احمدشاه مسعود -۱۳۳۲ تا ۱۳۸۰- از فرماندهان برجسته افغان علیه اشغال شوروی بود. در دهه ۱۹۹۰ شاخه نظامی دولت افغانستان را علیه شبه‌نظامیان رقیب رهبری می‌کرد و پس از پیروزی طالبان و فتح کابل توسط آنان در ۱۹۹۶، نیروهای نظامی مخالف طالبان در شمال افغانستان را در ولایت پنجشیر رهبری می‌کرد و هرگز […]

گروه سیاسی

احمدشاه مسعود -۱۳۳۲ تا ۱۳۸۰- از فرماندهان برجسته افغان علیه اشغال شوروی بود. در دهه ۱۹۹۰ شاخه نظامی دولت افغانستان را علیه شبه‌نظامیان رقیب رهبری می‌کرد و پس از پیروزی طالبان و فتح کابل توسط آنان در ۱۹۹۶، نیروهای نظامی مخالف طالبان در شمال افغانستان را در ولایت پنجشیر رهبری می‌کرد و هرگز نه در دوران اشغال شوروی و نه در دولت نخست طالبان، اجازه نداد «پنجشیر» که کانون امید افغان‌های آزاده و مبارز بود، به دست دشمنان داخلی و خارجی بیفتد. سرانجام مسعود در روز ۱۸ شهریور ۱۳۸۰ (دو روز پیش از حادثه ۱۱ سپتامبر)، بر اثر انفجار دو فرد انتحاری مظنون به ارتباط با شبکه القاعده که خود را خبرنگار معرفی کرده بودند، در ولایت تخار افغانستان به شهادت رسید.
احمد شاه مسعود یکی از بهترین فرماندهان جنگ‌های چریکی در قرن بیستم بود و با کمک گرفتن از وضعیت خاص منطقه و همچنین ایمان و اراده‌ای که به مقاومت داشت، موفق شد از زادگاهش – دره پنجشیر- در برابر حملات ارتش سرخ شوروی و بعدها طالبان دفاع کند و مانع از اشغال پنجشیر شود و بعدها در دولت حامد کرزی به وی لقب «قهرمان ملی» داده شد و روز شهادت وی را روز شهید نامیدند و تعطیل رسمی در نظر گرفتند.

افغانستان قهرمانان بزرگ و دلیران نام‌آور کم ندارد اما نام «احمد شاه مسعود» به‌نوعی بیش از همه قهرمانان و نام‌آوران این کشور، با فرهنگ، جغرافیا و تاریخ کشور به‌صورت توأمان پیوند خورده است.
در کتاب «احمدشاه مسعود به روایت صدیقه مسعود» همسرش از وی جملاتی نقل کرده که به خوبی حکایت از روح لطیف و احساسات رقیق وی دارد از جمله این‌که به صدیقه مسعود-همسرش- می‌گفت از جنگ بیزار است اما بیست سال است که نتوانست اسلحه‌اش را بر زمین بگذارد یا این‌که با ادبیات کهن فارسی و تاریخ مأنوس بود و خواندن ادبیات فارسی ازجمله «گلستان سعدی» و «دیوان حافظ» را به فرزندانش نیز توصیه می‌کرد و همه این حقایق از روحیه ظریف وی به عنوان یک فرمانده حکایت دارد، فرماندهی که شاید همه تصور داریم باید بیرحم و سنگدل باشد.
احمد شاه مسعود با وجود اینکه خود اهل تسنن بود اما همواره درخصوص طرفداران برداشت‌های سلفی از دین و جریاناتی چون «طالبان»، «القاعده» نگرشی به شدت منفی داشت، نگرشی که بعدها ثابت شد تا چه اندازه دوراندیشانه و از روی آگاهی بود.
احمد شاه مسعود به اتفاق دکتر عبدالله عبدالله چند ماه پیش از ترور انتحاری توسط کسانی که آنان را نیز مانند مداخله خارجی، دشمنان اصلی مردم افغانستان می‌دانست، سفری به اتحادیه اروپا داشت و آنان را از کوتاهی در برابر طالبان، تحذیر و هشدار داد اما آنان که خیلی از شیر پنجشیر خوش‌شان نمی‌آمد، این هشدارها را ناشنیده گرفتند تا این‌که دو روز پس از شهادت وی، برج‌های دوقلوی تجارت جهانی در نیویورک هدف حملات القاعده قرار گرفت و در پی آن، طالبان که حاکم بر حدود ۹۰ درصد از خاک افغانستان بود، از تحویل رهبران القاعده ازجمله «اسامه بن لادن» خودداری کرد و به این شکل، غرب به سرکردگی آمریکا، متوجه هشدارهای مسعود شد و از همان روزها خود را وارد جنگی کرد که دو دهه به طول انجامید و در نهایت به جایی نرسید.
یکی دیگر از ویژگی‌های احمد شاه مسعود، حفظ خط ساده‌زیستی بود در شرایطی که بسیاری از رهبران جهادی دوران اشغال شوروی، بعدها به آلاف و الوف رسیده بودند، شیر پنجشیر در همان خانه ساده و کاهگلی خود در پنجشیر اقامت داشت و امروز فرزندش نیز همان راه پدر را در پیش گرفته است.
امروز دو دهه از شهادت احمد شاه مسعود گذشت، مردم افغانستان که وی را «آمر صاحب» لقب داده بودند، این لقب را امروز به فرزندش دادند اما گویا تاریخ در حال تکرار است و این بار اگر خودش نیست تا درخصوص قدرت گرفتن طالب به جهانیان هشدار بدهد، این تکلیف را فرزندش بر عهده دارد.
صدای احمد مسعود به گوش همه جهان رسید اما هیچ گوشی بدهکار این هشدارها نیست و نه تنها همه با طالب سازش کردند که در برابر هجوم به دره پنجشیر با حمایت و مداخله خارجی نیز سکوتی توأم با رضایت دارند.
جهان غرب و کشورهای همسایه باید بدانند طالبان امروز، خطرناک‌تر از دو دهه قبل است و اظهارات خلاف واقعی که برخی سخنگویان در خصوص تشکیل یک دولت فراگیر در افغانستان گفتند نیز برای همگان روشن شد چون در حال حاضر حدود ۹۵ درصد سرپرست‌های امارت اسلامی افغانستان در اختیار یک گرایش و یک قومیت است و حتی یک زن نیز در میان مدیران ارشد آن حضور ندارد. این لیست به‌تنهایی پرده از رازی بزرگ برداشت که برخی تلاش داشتند عکس آن را بگویند که طالبان تغییر کرده‌اند.
امروز در افغانستان بسیاری از شهروندان به یقین رسیدند که طالبان، همان طالبان بیست سال قبل هستند و هیچ برنامه‌ای برای توسعه کشور ندارند و اگر مردم کوتاه بیایند، کشور را به ۵ قرن عقب می‌برند و هشدارهایی که احمد مسعود داد توسط شهروندان عادی به‌خوبی درک شد و در شهرهای هرات و کابل قیام و اعتراض مردم آغاز شد.
نکته آخر این‌که دنیا یک بار هشدارهای احمد شاه مسعود را نادیده گرفت و حتی به شهادت برخی اسناد، به گروه‌های افراطی کمک کرد تا طرح ترور وی را بریزند و بیست سال نیز شاهد خونریزی و قتل بیگناهان در افغانستان، اروپا و حتی آمریکا بود اما امروز نباید فرزند احمد شاه مسعود را تنها بگذارد در شرایطی که با قدرت گرفتن طالبان، وقوع اتفاقاتی بدتر از دو دهه قبل و ۱۱ سپتامبر محتمل است.