سرویس اجتماعی ۹۵ سال زندگی شاعرانه داشتن افتخاری است که نصیب هرکسی نمی‌شود. وقتی آمد کبوترها همه شاعر بودند و چلچله‌ها نغمه شادی بر لب داشتند. اما وقتی رفت؛ مرغ حق خاموش شد و بلبلان آوازشان در گلو فروخفت. امیرهوشنگ ابتهاج متخلص به «سایه» متولد شهر باران (رشت) بود و بی‌شک سهمی از این لطافت […]
سرویس اجتماعی
۹۵ سال زندگی شاعرانه داشتن افتخاری است که نصیب هرکسی نمی‌شود. وقتی آمد کبوترها همه شاعر بودند و چلچله‌ها نغمه شادی بر لب داشتند. اما وقتی رفت؛ مرغ حق خاموش شد و بلبلان آوازشان در گلو فروخفت.
امیرهوشنگ ابتهاج متخلص به «سایه» متولد شهر باران (رشت) بود و بی‌شک سهمی از این لطافت شعری و شاعر شعرهای تر بودن را باید برای ریشه دوانیدن در همین خاکِ باران‌خیز قائل شد.
او در خانواده‌‌ای سرشناس در رشت چشم به جهان گشود.
پدرش «آقاخان ابتهاج» از پزشکان رشت و مدتی رییس بیمارستان پورسینای این شهر بود.
طبعِ شعری ابتهاج، از دوران دبیرستان رخ نمود تا جایی که در همین دوران اولین دفتر شعر خود را با نام «نخستین نغمه‌ها» منتشر کرد.
او نیز همچون بسیاری از شعرای ایرانی با طبع لطیفی که داشت در عنفوان جوانی عاشق شد.
دلداده دختری ارمنی به نام «گالیا» که بهانه‌ای شد برای سرودن اشعار عاشقانه‌اش که گلِ سرسبدِ آن را باید شعری با نامِ (دیرست گالیا!) با مطلعِ «در گوش من فسانه دلدادگی مخوان!» دانست.
سال ۱۳۴۶ شمسی بود که سایه در جشن هنر شیراز در حافظیه با شعرخوانی منحصر بفرد خود نخستین درخشش بی نظیرش را در جهان ادبیاتِ ایران ثبت کرد؛ چنان درخششی که محمدابراهیم باستانی پاریزی، تاریخ‌دان، نویسنده، پژوهشگر، شاعر، موسیقی‌پژوه و استاد دانشگاه تهران، در سفرنامه معروف خود (از پاریز تا پاریس) از استقبال کم‌نظیر شرکت‌کنندگان و هیجان آنها بعد از شنیدن اشعار سایه یاد می‌کند و می‌نویسد که تا قبل از آن هرگز باور نمی‌کرده‌است که مردم از شنیدن یک شعر نو تا این حد هیجان‌زده شوند.
اوج فعالیت‌های ابتهاج به سالهای ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۶ شمسی بازمی‌گردد. یعنی همان سال‌هایی که وی به عنوان سرپرست برنامه گل‌ها در رادیوی ملی ایران مشغول به کار بود.
برخی غزلیات، تصنیف‌ها و اشعارِ نیمایی او چنان شهرتی به دست آوردند که توسط خوانندگان شهیرِ ایرانی نظیر محمدرضا شجریان، علیرضا افتخاری، شهرام ناظری، حسین قوامی و محمد اصفهانی اجرا و وردِ زبان و همدمِ تنهایی‌های ایرانیان شدند.
در میانِ تصانیفِ اجرا شده نیز تصنیف خاطره‌انگیز
«تو ای پری کجایی» و تصنیف سپیده «ایران ای سرای امید» از جمله تصنیف‌هایی است که ابتهاج را به اوج شهرت رسانید.
ابتهاج، بعد از مدتی در سالهای اوج‌گیری فعالیت حزب توده، گرایشاتی به این حزب پیدا کرده بود و هرچند که هیچگاه به عضویت این حزب درنیامد اما در عین حال برخی از منتقدان، گرایش ابتهاج به سوسیالیسم و حزب توده را باعث تقویت جنبه شاعری او می‌دانستند.
ابتهاج خود می‌گوید:«من هرگز عضو حزب توده نبودم اما معنای این حرف این نبود که سوسیالیسم را قبول ندارم و حتی دوستانم در آن حزب را قبول ندارم. من هنوز به سوسیالیسم باور دارم…» ابتهاج این را در گفتوگو با ماهنامه «مهرنامه» بیان کرده است؛ گفت‌وگویی که به نوشته محمد قوچانی، سردبیر «مهرنامه» نخستین مصاحبه «سایه» با نشریه‌ای مکتوب است.
«نخستین نغمه‌ها»، «سراب»، «سیاه مشق»، «شبگیر»، «زمین»، «چند برگ از یلدا»، «تا صبح شب یلدا»، «یادگار خون سرو»، «حافظ به سعی سایه» (دیوان حافظ با تصحیح ابتهاج)، «تاسیان مهر» (اشعار ابتهاج در قالب نو)، «بانگ نی» از جمله آثار مکتوب او در ادبیات ایران هستند. از این میان سیاه مشق و تاسیان تنها دفترهایی هستند که سایه با تجدیدنظر در محتوا به چاپ‌های بعدی می‌رساند و مجموعه و چکیده همه شعرهایش است.
سایه در نگاه محمدرضا شفیعی کدکنی استاد برجسته و چهره ماندگار ادبیات فارسی
استاد محمدرضا شفیعی کدکنی در بزرگداشت هوشنگ ابتهاج می‌گوید:« در طول چهل و اندی سال دوستی از نزدیک و خوشبختانه بسیار نزدیک، هرگز ندیدم که او هنرمند راستینی، از مردم زمانه ما را به چشم انکار نگریسته باشد. در میان صدها دلیلی که به عظمت او می‌توان اقامه کرد، همین یک دلیل بس که او بر چکاد بلندی ایستاده که نیازی به انکار دیگران ندارد و این موهبتی است الهی. متجاوز از نیم قرن است که نسل‌های پی در پی عاشقان شعر فارسی حافظه‌های‌شان را از شعر سایه سرشار کردند. امروز اگر آماری از حافظه‌های فرهیخته شعردوست در سراسر قلمرو زبان فارسی گرفته شود، شعر هیچ‌یک از معاصران زنده نمی‌تواند با شعر سایه رقابت کند.»
سایه از منظرِ غلامحسین یوسفی ادیب، نویسنده، مترجم، مصحح متون، و استاد برجسته ادبیات فارسی
غلامحسین یوسفی درباره شعر سایه می‌گوید: «در غزل فارسی معاصر، شعرهای سایه در شمار آثار خوب و خواندنی است. مضامین گیرا و دلکش، تشبیه، استعاره‌ها و صور خیال بدیع، زبان روان، موزون، خوش‌ترکیب و هماهنگ با غزل، از ویژگی‌های شعر اوست. همچنین رنگ اجتماعی ظریف آن یادآور شیوه دلپذیر حافظ است. از جمله غزل‌های برجسته می‌توان به این موارد اشاره نمود: دوزخ روح، شبیخون، خون‌بها، گریه لیلی، چشمی کنار پنجره انتظار و نقش دیگر.»
اشعار نو او نیز درون‌مایه‌ای تازه و ابتکاری دارد؛ و چون فصاحت زبان و قوت بیان سایه با این درون‌مایه ابتکاری همگام شده، نتیجه مطلوبی به‌بار آورده‌است. خود او معتقد است برای او اصل عاطفه شعراست
مهاجرت به آلمان
استاد ابتهاج سال‌ها بود که در آلمان اقامت داشت.
او در جایی، درباره مهاجرت خود به آلمان گفت: «رفتن من به آلمان اجبار نبود، اول یکی از بچه‌هایم رفت آلمان، بعد زنم رفت که بچه ام تنها نباشد، بعد بچه‌های دیگر رفتند، یک مدتی هم من ممنوع الخروج بودم، بالاخره من هم سال ۶۴ رفتم. مهاجرت نکردم و گاهی تهران هستم.»
متاسفانه همین دوری او از وطن، سبب شد تا عده‌ای از آنها که با روحیه ایران‌دوستی و طبع لطیف وطن‌پرستی او آشنا نبودند، او را بی‌وطن خطاب کرده و حتی بعد از خبرِ فوتِ او، این موضوع را دستاویزی برای مطرود دانستن او نزد ایرانیان بدانند، حال آنکه، سایه در همه این سال‌ها که از وطن دور بود، بیشتر از همه ایرانیان مقیمِ ایران، دل در گروِ آب و خاک خود داشت و این را می‌شد از واژه به واژه بغض آلود او درک کرد.
هوشنگ ابتهاج درباره زندگی‌اش در آلمان گفته بود:« در طول روز دو سه ساعت بیشتر نمی‌خوابم، صبح خیلی زود بیدار می‌شوم، چایی درست می‌کنم و با کمی نان خشک صبحانه می‌خورم. روزها می‌نشینم تلویزیون تماشا می‌کنم و می‌بینم دنیا روز به روز دیوانه تر می‌شود، بعد ناهار می‌خورم و دوباره دیوانگی دنیا را تماشا می‌کنم که بدانم آخر این دیوانگی دنیا به کجا خواهد کشید.»
هوشنگ ابتهاج در استدلال نام شاعری‌اش یعنی سایه نیز اظهار کرده بود:« حروف و کلمات برای من رنگ دارند: ر خاکستری، گ نارنجی و ج سیاه است. ی کلمات برایم سرد و گرم‌اند: سایه کلمه‌ای سرد است، گلابی کلمه‌ای گرم. به‌گمان من در کلمه سایه یک مقدار آرامش و خجالتی‌بودن و فروتنی و بی‌آزار بودن هست؛ این‌ها برای من جالب بود و با طبیعت من می‌ساخت. خود کلمه سایه از نظر حروف الفبا حروف نرم بدون‌ادعایی است. در آن نوعی افسوس است و ذات معنای این کلمه، نوعی افتادگی دارد در مقابلِ خشونت و حتی می‌شود گفت وقاحت.»
در روز ۱۲ مهر سال ۱۳۹۷ در مراسم پایانی «ششمین جشنواره بین‌المللی هنر برای صلح»، نشان عالی با عنوان «هنر برای صلح» به هوشنگ ابتهاج و سه هنرمند دیگر اهدا شد.
از استاد امیرهوشنگ ابتهاج، شعر معروفی با نام ارغوان نیز به یادگار مانده است که وجه تسمیه این شعر از درخت ارغوان گوشه حیاط خانه‌اش در تهران گرفته شده است.
استاد امیر هوشنگ ابتهاج سال ۱۳۹۱ در ۸۵ سالگی خاطرات خود را در گفتوگو با میلاد عظیمی در کتاب پیر پرنیان‌اندیش عنوان کرد. در این کتاب، او عقاید و نظرات خود را درباره بسیاری از چهره‌های به‌نام موسیقی، شعر و سیاست در زمان خود بیان کرد.
خورشیدِ وجودِ استاد سایه در ۱۹ مرداد ۱۴۰۱ مصادف با ۱۰ اوت ۲۰۲۲ در سن ۹۴ سالگی در شهر کلن آلمان به علت نارسایی کلیه، غروب کرد.
روحش شاد و یادش گرامی.
استاندار تهران:
سیل حدود ۴ هزار میلیارد تومان خسارت به استان تهران وارد کرد
استاندار تهران با اشاره به کشته شدن ۴۴ نفر در سیل اخیر شهرستان های فیروزکوه دماوند و پاکدشت، گفت: این سیل حدود چهار هزار میلیارد تومان خسارت به خانه‌های روستایی، اراضی کشاورزی و سایر زیرساخت ها وارد کرد.
محسن منصوری درباره آخرین تلفات سیل به خبرنگاران گفت: در سیل امامزاده داود (ع) فعلا ۲۳ نفر فوتی قطعی داریم که البته در بررسی نهایی شاید این آمار تغییر کند اما در سیل شهرستان فیروزکوه نیز ۱۵ نفر فوتی قطعی داریم و مابقی نیز در سایر شهرستان فوتی داشتیم.
وی با بیان اینکه عملیات امداد و نجات در مناطق سیل زده تمام شده است، گفت: در سال های گذشته ساخت و ساز غیرمجاز زیادی در بستر رودخانه امامزاده داود (ع) انجام شده بود که همین علت موجب افزایش تلفات شد.
استاندار تهران با بیان اینکه در یک سال اخیر ساخت و ساز در امامزاده داود (ع) نزدیک به صفر درصد بود، افزود: طبق اعلام اداره کل منابع طبیعی وسعت امامزاده داود از سه هکتار به ۶ هکتار افزایش یافته که ساخت و سازهای غیرمجاز از علت وسعت این روستا بوده است.
وی خاطرنشان کرد: عملیات بازسازی خانه های روستایی و اراضی کشاورزی در شهرستان فیروزکوه و سایر شهرستان ها در حال انجام است.استاندار تهران با بیان اینکه مبارزه با ساخت و سازهای غیرمجاز مورد تاکید است، گفت: در شهرستان دماوند به دلیل تخریب ۱۳۰ مورد ساخت و ساز غیرمجاز که در ابتدای امسال روی داد تنها یک نفر در این حادثه سیل کشته شد.وی با بیان اینکه در روستای امامزاده داود (ع) اماکن تفریحی و به ویژه رستوران های بیشماری در سال های گذشته در حریم رودخانه ساخته شده است، اظهارداشت: در این موضوع دستگاه قضایی ورود کرده و با توجه به اینکه بستر رودخانه آزاد نیست عملا کار خدمت رسانی متوقف شده است.استاندار تهران تاکید کرد: در مورد سیل وظایف تک تک دستگاه های مرتبط مشخص شده به شکلی که آزادسازی بستر رودخانه را باید آب منطقه ای دنبال کند و مصمم هستیم موضوع ساخت و سازهای غیرمجاز محدوده امام زاده داود را حل کنیم ولی این کار با روش و آداب خودش صورت خواهد گرفت یعنی از انجام اقدامات چکشی خودداری خواهیم کرد تا این موضوع به بهترین شکل ممکن حل و فصل شود.منصوری افزود: البته ما در دربند، درکه و جاجرود نیز مسائل مشابهی داریم ولی تجربه نشان داده هر کجا اعمال قانون کرده ایم در وقوع حوادث، خسارت های کمتری دیده ایم.وی در خصوص میزان خسارات نیز گفت: در ۳۰ ردیف اعتباری میزان خسارت های وارد شده تنظیم شده که از محل اعتبارات بحران این خسارت ها پرداخت خواهد شد.بامداد روز پنجشنبه ۶ مردادماه سیل برخی مناطق استان تهران از جمله امامزاده داود (ع)، روستای مزداران فیروزکوه و بخش دیگری از مناطق استان از جمله شهرستان های دماوند، شمیرانات و پاکدشت را فرا گرفت.این سیل تاکنون ۴۴ کشته و بخش زیادی از خانه های روستایی، اراضی کشاورزی و سایر زیرساخت ها را تخریب کرد.
تصادفات رانندگی جزو پنج ردیف اول پرونده‌های وارده به دستگاه قضایی
معاون اول قوه قضاییه گفت: براساس آمارهای موجود، موضوع تصادفات رانندگی و ایراد صدمه غیرعمدی ناشی از آن جزو پنج ردیف اول پرونده‌های وارده به دستگاه قضایی است.حجت‌الاسلام والمسلمین محمد مصدق در نشست ستاد مرکزی پیگیری اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در قوه قضاییه که با حضور مسئولان ارشد بیمه و سندیکای بیمه گران برگزار شد افزود: خداوند را شاکر هستیم که مراسم محرم امسال نیز مانند سالهای گذشته به خوبی برگزار شد.وی با اشاره به ۱۷ مرداد سالروز شهادت شهید صارمی و روز خبرنگار گفت: این روز را به اصحاب رسانه تبریک می‌گویم، مسئولیت سنگینی بر روی دوش خبرنگاران است و کما اینکه در گذشته این وظیفه را به درستی انجام داده‌اند؛ انتظار دارم تا در آینده نیز این رسالت به نحو احسن توسط اصحاب رسانه در جامعه انجام شود.مصدق افزود: باید تصمیماتی اتخاذ شود تا مشخص شود چگونه می‌توان این پرونده‌ها را در خارج از دستگاه قضا بررسی کنیم و پرونده قضایی برای اینگونه موارد تشکیل نشود بنابراین شرکت‌های بیمه نقش اساسی در این زمینه دارند.معاون اول قوه قضاییه اظهار داشت: به پیشنهاد شرکت بیمه در سال گذشته چالش‌های موجود در این حوزه مطرح شد و کارگروه ویژه در مورد مسائل مربوط به بیمه در معاونت اول قوه قضاییه تشکیل شد و چالش‌های این حوزه مورد بررسی قرار گرفت. وی ادامه داد: در استعلامی که از دادگستری کشور گرفته شد، مشکلات مربوط به حوزه بیمه از مراجع قضایی استانها اخذ شد که در این رابطه ۲۷ استان پاسخ مکتوب خود را در قالب چالش‌ها اعلام کردند.معاون اول قوه قضاییه اظهارداشت: به طور کلی شرکت های بیمه رسالت مهم و سنگینی بر عهده دارند و نقش مهمی در افزایش رضایت مردم دارند و کارهای زیادی توسط شرکت‌های بیمه انجام می شود اما اشکالاتی نیز وجود دارد که با تعامل و همکاری قابل حل است.وی گفت: یکی از مشکلاتی که روسای دادگستری استانها در مورد بیمه مطرح کردند این موضوع بود که نماینده حقوقی شرکت‌های بیمه به موقع در جلسات دادرسی حاضر نمی‌شوند.مصدق افزود: عدم اجرای به موقع احکام مرتبط به پرداخت از ناحیه بیمه و تاخیرهای ناموجه، یکی دیگر از موارد وچالش‌های دادگستری استانها در این رابطه است. معاون اول قوه قضاییه با بیان اینکه رفتار برخی از شرکت‌های بیمه موجب کندی در انجام اقدامات می‌شوند، تصریح کرد: در حالت کلی کار به نحو خوبی انجام می‌شود اما مواردی وجود دارد که مثلاً کاری که باید ظرف مدت یک ماه به اتمام برسد، در مدت زمان سه ماهه حل و فصل می‌شود که موضوع نباید به این صورت انجام شود.
جزئیات ثبت نام انتقال دانشجویان شاهد و ایثارگر دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور
زمان ثبت نام نقل و انتقال دانشجویان شاهد و ایثارگر دانشگاه های علوم پزشکی کشور از ۲۵ مرداد تا ۱۰ شهریور ماه است.
غلامعلی جاودان مدیرکل امور شاهد و ایثارگر وزارت بهداشت گفت: بر اساس آیین نامه نقل و انتقال دانشجویان شاهد و ایثارگر وزارت بهداشت، حداکثر ۵ درصد سهمیه پذیرش مقاطع تحصیلی دانشگاه های علوم پزشکی (به جز مقطع دکترای تخصصی) برای نقل و انتقال دانشجویان در شروع هر سال تحصیلی اختصاص می یابد.
وی افزود: تسهیلات موضوع این آیین نامه صرفاً برای همسر و فرزندان شهید، آزادگان و همسر و فرزندان و جانبازان بالای ۲۵% و همسر و فرزندان آنان است.
مدیرکل ستاد شاهد و ایثارگر وزارت بهداشت گفت: دانشجویان شاهد و ایثارگر شاغل به تحصیل در دانشگاه های علوم پزشکی وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی لازم است از تاریخ «۲۵ مرداد تا ۱۰ شهریور ماه» از طریق سامانه انتقال نسبت به ثبت درخواست خود اقدام کنند.مدیرکل ستاد شاهد و ایثارگر در خصوص اعلام نتیجه نقل و انتقال متقاضیان افزود: درخواست متقاضیان در کمیسیون نقل و انتقالات بررسی و به طور همزمان با نتایج نقل و انتقال دانشجویان ورودی جدید مهرماه ۱۴۰۱ در «اواخر مهرماه سال جاری» از طریق سامانه و پیامک به دانشجو اطلاع رسانی و به صورت کتبی نیز به دانشگاه مبداء و مقصد نیز اعلام می شود.جاودان تاکید کرد: دانشجویان واجد شرایط انتقال، لازم است صرفاً از طریق سامانه نقل و انتقال به آدرس http://vsa.behdasht.gov.ir/
یا http://shahedtransmission.behdasht.gov.ir/ اقدام و از مراجعه حضوری به دانشگاه ها و ستاد مرکزی وزارتخانه خودداری کنند.
اهدای ۱۶۱۶ تبلت به کودکان نیازمند دارای معلولیت با اولویت مناطق محروم
مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان بهزیستی کشور از اهدای یکهزار و ۶۱۶ تبلت برای دسترسی کودکان دارای معلولیت تحت پوشش توسط صندوق حمایت از کودکان ملل متحد خبر داد.
«احسان جعفری» افزود: این اقدام، با موافقت دفتر بین‌الملل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و وزارت امور خارجه برای دستیابی کودکان نیازمند دارای معلولیت در راستای اجرای بند ۹ تفاهمنامه برنامه مشترک سازمان بهزیستی کشور با صندوق حمایت از کودکان ملل متحد(یونیسف) و با درنظر گرفتن پیشگیری از شیوع بیماری کووید ۱۹ که ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﯽ از تحصیل و ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ در تلفیق اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﻮدﮐﺎن را به همراه دارد، صورت پذیرفت.
مدیرکل روابط عمومی و امور بین الملل بهزیستی کشور، ادامه داد: معاونت امور توانبخشی تبلت‌های اهدائی به کودکان دارای معلولیت را با اولویت کودکان خدمت‌گیرنده نیازمند در مراکز روزانه آموزشـی توانبخشی سراسر کشور بالاخص مناطق محروم توزیع می‌کند.
۱۱۷ میلیارد جریمه خشکاندن درختان ولیعصر کجا هزینه می‌شود؟
رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران پیشنهاد کرد که ۱۱۷ میلیارد تومان جریمه خشکاندن درختان خیابان ولیعصر به خرید بوستان اختصاص یابد.
مهدی پیرهادی با اشاره به مبلغ جریمه ۱۱۷ میلیارد تومانی خشکاندن درختان ولیعصر، اظهار داشت: مبلغ اخذ شده برای خرید یک باغ به منظور ایجاد بوستان برای توسعه فضای سبز شهر تهران به منظور رفاه شهروندان اقدام شود.
وی با بیان اینکه گزارش خرید بوستان نیز به سمع و نظر شهروندان می رسد، عنوان کرد: اعضای شورای اسلامی شهر تهران تا حصول نتیجه این موضوع را پیگیری خواهند کرد.
به گفته پیرهادی حدود ۲۰ نقطه در شهر تهران به این منظور در دست بررسی است که پس از به نتیجه رسیدن آن، سازمان بوستان ها و فضای سبز شهر تهران برای خرید اقدام لازم را انجام خواهد داد.
چندی پیش اخباری مبنی بر خشکاندن ۱۲ اصله درخت در خیابان ولیعصر نبش محمودی منتشر شد و در پی آن دادستانی تهران نیز به موضوع ورود کرد؛ مبلغ ۱۱۷ میلیارد تومان عدد جریمه ای بود که کمیسیون ماده ۷ برای خشکاندن این درختان در نظر گرفته بود؛ به گفته علی محمد مختاری رئیس سازمان بوستان ها و فضای سبز شهر تهران، اقدام به خشکاندن درختان عمدی بوده است.
فوت و مفقودی ۱۰ نفر در کوهستان‌های کشور
رئیس سازمان امداد و نجات از فوتی و مفقودی ۱۰ نفر در ۱۰ روز گذشته در کوهستان‌های کشور خبر داد.
مهدی ولی پور با اعلام این خبر گفت: از تاریخ دهم تا نوزدهم مردادماه ۶۶ عملیات(۶۵ مورد کوهستان و یک مورد هوایی(سقوط پاراگلایدر) انجام گرفته است و ۷ نفر در استان‌های آذربایجان غربی، تهران، فارس، دماوند فوت و ۳ نفر در استان مازندران مفقود هستند و عملیات جستجو آنها ادامه دارد. وی افزود: در این مدت ۶۴ نفر امدادرسانی و ۲۵ نفر به مراکز درمانی منتقل و ۴ نفر نیز خدمات سرپایی دریافت کردند.
