گروه بین الملل/ همزمان با اشغال اوکراین توسط روسیه و اعمال تحریم‌های سنگین این کشور توسط ایالات متحده و دقیقاً از روزی‌که در اخبار آمد که روسیه از آمریکا مسیر تسهیل مبادلات تجاری ویژه با جمهوری ایران درخواست و تهدید کرد اگر چنین تضمینی را نگیرد، از امضای برجام خودداری می‌کند، امضای […]
گروه بین الملل/
همزمان با اشغال اوکراین توسط روسیه و اعمال تحریم‌های سنگین این کشور توسط ایالات متحده و دقیقاً از روزی‌که در اخبار آمد که روسیه از آمریکا مسیر تسهیل مبادلات تجاری ویژه با جمهوری ایران درخواست و تهدید کرد اگر چنین تضمینی را نگیرد، از امضای برجام خودداری می‌کند، امضای توافق بین ایران و ۴ بعلاوه یک به محاق رفت و سفر «حسین امیرعبداللهیان» به مسکو و دلداری‌های نماینده ویژه روسیه در مذاکرات نیز کار را به سامان نرساند و در این میان برخی تحلیل‌نویسان خروج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از لیست تحریم‌های آمریکا و مخالفت دولت ایالات متحده با این درخواست را عامل توقف مذاکرات معرفی کردند.
وزیر امور خارجه کشورمان چند روز قبل این موضوع را رد کرد و حتی مدعی شد: آنچه که برای ما مهم است این است که بایستی جایگاه سپاه و نقش سپاه و شان قانونی سپاه به‌عنوان مهمترین بخش امنیتی و دفاعی کشور ما مورد توجه قرار بگیرد. ما در این رابطه پیام‌هائی را با آمریکا تبادل کرده‌ایم. لذا این یکی-خروج سپاه از لیست تحریم‌ها- از موضوعاتی است که همچنان در دستور کار ماست. البته مقامات عالی‌رتبه سپاه در کشور به ما در وزارت امور خارجه یک نکته‌ای را همواره یادآوری می‌کنند. آنها می‌گویند شما در راستای منافع کشور هر آنچه که لازم است انجام دهید و اگر به نقطه‌ای رسیدید که موضوع سپاه مطرح بود، موضوع سپاه نباید مانعی برای شما -امضای توافق- باشد. به نظر من در واقع به نوعی مقامات عالی سپاه دارند از خودگذشتگی نشان می‌دهند و ایثارگری خودشان را به حد اعلی می‌رسانند که می‌گویند اگر واقعا دیدید جمع‌بندی این است که منافع کشور در این توافق دارد حاصل می‌شود، اصلاً شما موضوع سپاه پاسداران جزو اولویت‌هایتان قرار نگیرد.
این سخنان وزیر امور خارجه دولت سیزدهم موجب شد «حسین شریعتمداری» بر یار دیرین خود خشم بگیرد و حتی ادعا کند که سپاه در دست فرماندهان خود، امانت است و غیرمستقیم گفت فرماندهان سپاه نیز چنین اجازه‌ای ندارند -که کوتاه بیایند-.
پس از آن بود که حرکتِ رو به جلو در فرایند مذاکرات رخ نداد و گویا زمان در وین متوقف شد و همه طرف‌های مذاکره‌کننده به کشور خود بازگشته‌اند و در داخل نیز یک صدا شنیده نمی‌شود. در حالی‌که برخی از اصولگرایان و مدیران دولتی حرف از ضرورت توافق می‌زنند تا دست دولت در اقتصاد باز شود و بتواند به شعارهای اقتصادی خود تمرکز و معیشت مردم را ترمیم کند، برخی از نمایندگان در مجلس شورای اسلامی، آن را بدتر از برجام اولیه می‌دانند و جریانات تندروتر مانند طیف «سعید جلیلی» نیز از ضرورت زدن زیر میز مذاکرات سخن می‌گویند و پوشیده دولت سیزدهم و شخص آیت الله رییسی را هدف انتقادات خود قرار دادند.
روز گذشته سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در نخستین نشست هفتگی خود با خبرنگاران در سال جدید درباره اعمال تحریم‌های جدید توسط آمریکا و وضعیت مذاکرات وین گفت: آمریکا نشان داده از نظر واشنگتن همه چیز سیاسی است و هر زمان لازم بداند همه ارزش‌ها را قربانی می‌کند که اهداف سیاسی خود را جلو ببرد. آنچه برایش مهم است سیاست‌هایی است که در واشنگتن و در کاخ سفید بر علیه ملت ایران فرمول‌بندی شده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی دولت سیزدهم ادامه داد: آنچه در وین هست به خاطر رویکرد آمریکا است و آمریکا تلاش می‌کند موضوعات باقی‌مانده را گروگان مسائل داخلی خود کند و ایران و ایرانی نمی‌تواند تا ابد صبوری کند و اگر آمریکا می‌خواهد توافقی داشته باشد باید تصمیم سیاسی خود را در اسرع وقت بگیرد.
وی درباره سفر «انریکه مورا» گفت: این مقام اروپایی در این سفر حامل برخی نکات بود و می‌خواست با ما تبادل نظر کند ما نیز موضوعات مدنظر خود را به مورا گفتیم. پیام و خواسته‌های ما روشن بود. سفر مورا برای این بود که از این شرایط خارج شویم. تلاش کردیم مسیر دیگری را مجدداً امتحان کنیم که موضوعات باقی‌مانده حل و فصل شود.
خطیب‌زاده درباره توقف در مذاکرات و اینکه تا چه زمانی طول می‌کشد گفت: آنچه در دو هفته گذشته بیش از پیش برای ما روشن شده است این است که بایدن و کاخ سفید تصمیم خود را نگرفته‌اند و متاسفانه کل یک توافق را گروگان مسائل حزبی و داخلی آمریکا کردند و همان رویکردی را پیش می‌گیرند که منجر به شکست بسیاری از توافقات بین‌المللی شده است یعنی منوط کردن یک توافق بین‌المللی به زدو بندهای داخلی خودشان.
وی گفت: آمریکا مسؤول توقف امروز مذاکرات و تطویل روزهای آتی است و راه‌حل هم در کاخ سفید است. باید به خواسته‌های معقول ایران که مورد تایید اعضای ۱+۴ است، پاسخ منطقی بدهد تا ما آمادگی داشته باشیم به وین بازگردیم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی دولت سیزدهم تأکید کرد: توافق بسیار در دسترس است اگر آمریکا بداند و یقین داشته باشد که ما از خطوط قرمز خود نه رد می‌شویم و نه از خواسته‌های خود کوتاه می‌آییم اما الان در گام‌های پایانی آمریکا دارد تلاش می‌کند انتفاع چرخه اقتصادی ایران و انتفاع ما از ابعاد مختلف برجام را مانع شود.
وی همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه فکر می‌کنید چه زمانی توافق وین حاصل شود، بار دیگر تاکید کرد: کل توافق معطل تصمیم سیاسی واشنگتن است. الان هفته‌هاست که وضعیت این‌گونه است، موضوع اشخاص حقیقی و حقوقی هستند که باید بر اساس برجام از لیست تحریمی خارج شوند به اضافه انتفاع اقتصادی ایران در چرخه کامل انتفاع ایران از برجام، اینها موضوعاتی است که معطل تصمیم سیاسی واشنگتن است.
براساس آنچه که سخنگوی وزارت امور خارجه گفته شد، معلوم نیست توافق برجام به فرجام برسد چون هم دو کشور ایران و آمریکا بر یک خواسته مهم، اختلاف نظر دارند، هم روسیه از این وضعیت و بن بست در مذاکرات خشنود است و هم در داخل و میان گروه‌های اصولگرا نیز وحدت نظر برای توافق دیده نمی‌شود.
