سرگردان میان تخریب و احیاء
سرگردان میان تخریب و احیاء

  حمام تاریخی میرزا یوسف ملکی بابل که بخشی از آن در سال ۹۰ برای تعریض خیابان تخریب شده بود ، به علت بی توجهی به بازسازی و مرمت آن طی حدود یک دهه گذشته ، اکنون در معرض تخریب جدی قرار گرفته است. حمام میرزایوسف از آثار تاریخی ثبت شده بابل است. این حمام […]

 

حمام تاریخی میرزا یوسف ملکی بابل که بخشی از آن در سال ۹۰ برای تعریض خیابان تخریب شده بود ، به علت بی توجهی به بازسازی و مرمت آن طی حدود یک دهه گذشته ، اکنون در معرض تخریب جدی قرار گرفته است. حمام میرزایوسف از آثار تاریخی ثبت شده بابل است. این حمام در تاریخ ۱۹ مهر ۱۳۷۸ با شماره ۲۴۷۵ در فهرست آثار ملی ثبت شد و یکی از خاطره انگیزترین آثار تاریخی برای بابلی ها محسوب می شود.
نام محله « سرحمام « هم که در کنار پنجشنبه بازار بابل واقع شده ، برگرفته از نام همین حمام میرزا یوسف است. این حمام تا کمتر ۱۵ سال پیش در کنار وجهه تاریخی ، دارای کارکرد یک حمام برای بابلی ها بود و مورد استفاده قرار می گرفت.

آنچه حمام میرزا یوسف را از سایر حمام های مشابه در جای جای مازندران و بابل متمایز می کند ، رختکن و سربینه بزرگ آن است. سربینه این حمام هشت ضلعی است و چهار صفه در چهار ضلع بزرگ و چهار صفه در اضلاع کوچکتر آن تعبیه شده است.در واقع حمام میرزایوسف یکی از باارزش ترین بناهای تاریخی شهرستان بابل محسوب می شود. اگر چه در منابع مجازی به اشتباه زمان ساخت این حمام را عصر صفویه می دانند ، ولی قدمت آن به استناد کتیبه ای که بر روی درب ورودی حمام موجود بود و تصویر آن در جلد چهارم کتاب «از آستارا تا استارباد» نوشته دکتر منوچهر ستوده آمده ، به عصر فتحعلیشاه قاجار یعنی سال ۱۲۱۶ قمری بر می گردد.

درد دل‌های مالک
محمد حسن ولی پور که اجدادش حدود ۱۰۰ سال مالکیت و متولی حمام میرزا یوسف بابل را بر عهده دارند ، بتازگی با انتشار کلیپی در فضای مجازی از در به دری ۹ ساله خود گله کرد و از امام جمعه، شهردار ، فرماندار و دیگر مدیران ارشد شهرستان بابل و استان مازندران خواست که به ۹ سال بلاتکلیفی خانوده اش پایان دهند . کلیپ کوتاه مالک اثر تاریخی مورد استقبال کاربران و دوستدار میراث فرهنگی قرار گرفت.
متولی حمام تاریخی میرزا یوسف در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت : بنای تاریخی حمام تا سال ۱۳۸۷ فعال بود و شهروندان بابلی از این حمام استفاده می کردند ، اما متاسفانه در سال ۸۷ تا سال ۹۰ به علت انفجاری که در کف حمام صورت گرفت دیگر قابل استفاده نبود و می بایست مورد بازسازی قرار می گرفت.
ولی پور افزود : برای بازسازی این بنا در سال ۸۷ اقدامات اولیه صورت گرفت ، ولی به علت هزینه بالا قادر به بازسازی آن نشدیم.
وی گفت: در سال های اخیر بخشی به حمام تاریخی میرزا یوسف اضافه شده بود که جزو بنای تاریخی نبود و شهرداری برای تعریض جاده می خواست این بنایی را که جزو آثار تاریخی نبود ، تخریب کند ، اما متاسفانه در صبح جمعه دوم دی ماه سال ۹۰ با عدم حضورم ، شهرداری ۸۰ درصد این اثر تاریخی را برای تعریض جاده تخریب کرد.
ولی پور افزود : ۹ سال از ماجرای تخریب این بنای تاریخی می گذرد و ما ۹ برادر و خواهر که وارث این اثر تاریخی هستیم در بلاتکلیفی به سر می بریم چون نه میراث فرهنگی این بنای تاریخی را بازسازی می کند و نه اینکه از ما می خرند.

نظارت، سهم میراث فرهنگی در حمام تاریخی میرزا یوسف
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بابل هم به خبرنگار ایرنا گفت: میراث فرهنگی در این بنای تاریخی نقش نظارتی دارد و با توجه به اینکه پنج دانگ از این اثر تاریخی وقف و یک دانگ آن دارای مالک شخص است ، میراث فرهنگی نمی تواند در بازسازی آن ورود یابد.
میثاق جعفریان افزود : میراث فرهنگی آمادگی کامل دارد در صورتی که طرحی برای بازسازی این اثر تاریخی از سوی مالکان ارائه شود ، اگر در چهار چوب قوانین و ضوابط میراثی باشد بر اجرای آن نظارت کامل داشته باشد تا طرح به انحراف کشیده نشود.
وی گفت : میراث فرهنگی در این طرح سرمایه گذاری نمی کند و آماده ارائه طرح از سوی مالکان می باشد.

اوقاف و معرفی سرمایه‌گذار
رییس اداره اوقاف و امور خیریه بابل هم به خبرنگار ایرنا گفت: برای احیای حمام تاریخی میرزا یوسف ، اوقاف شهرستان با نظر موافق مالک یک سرمایه گذار با طرح گردشگری معرفی کرده است.
حسن برزگر افزود : اگر خواهان حفظ آثار تاریخی در شهر بابل هستیم همه دستگاه های مرتبط باید با حساسیت و مسئولیت پذیری برای حفظ این بنای تاریخی تلاش کنند.
برزگر افزود : با توجه به سر و سامان گرفتن این بنای تاریخی ، اوقاف بابل آمادگی کامل دارد تا در صورت رضایت مالک یک دانگ آن را خریداری کند ولی اگر این اثر تاریخی همچنان در حالت بلاتکلیفی باشد اوقاف نمی تواند بیت المال را برای خرید این ملک هدر دهد.
بی توجهی به آثار میراث فرهنگی و عدم رسیدگی به آن از گذشته در شهرستان بابل مرسوم بوده چرا که در سال های گذشته نیز مسجد قدیمی چهارسوق که در مجاورت حمام تاریخی میرزا یوسف در بابل قرار داشت، شبانه تخریب شد و اکنون مسجدی با معماری عربی و غیر بومی جایگزین آن شده است.
حمام تاریخی میرزا یوسف نیز قبل از تخریب در سال ۹۰ به یک مخروبه تبدیل شده ، مشکلات زیست محیطی و اجتماعی ایجاد کرده بود تا آنجا که معتادان و افراد فرصت طلب از آن به عنوان پناهگاه کارهای خلافشان استفاده می کردند و وضعیت به گونه ای شده بود که خانواده ها برای تردد فرزندانشان بویژه دختران از حوالی حمام هراس داشتند.