جمله: آیین‌ها و برگزاری آنها برخاسته از باورها، فرهنگ، تاریخ، مکتب، شیوه زندگی، شرایط جغرافیایی، اسطوره‌ها و نیز نشان از خواست و آرزوهای خفته مردم هر سرزمین است. یکی از برنامه و رسم های نوروز ایرانی، سفره هفت سین است، سفره هفت سین یک سفره خیالی و بی معنی نیست؛ فهم معنا و درک […]
جمله: آیین‌ها و برگزاری آنها برخاسته از باورها، فرهنگ، تاریخ، مکتب، شیوه زندگی، شرایط جغرافیایی، اسطوره‌ها و نیز نشان از خواست و آرزوهای خفته مردم هر سرزمین است. یکی از برنامه و رسم های نوروز ایرانی، سفره هفت سین است، سفره هفت سین یک سفره خیالی و بی معنی نیست؛ فهم معنا و درک مفهوم سفره هفت سین و سین ها، تلاش برای تقرب به حکمت هفت سین است. بنابراین، سفره هفت سین، یک سفره واقعی و با معنا و معقول و تاریخی و تبارمند و حکایت از نگرش و تفکر نوروزی و ایرانی است که در ایام نوروز، خصوصا، هنگام سال تحویل برپا و برقرار می شود؛ پس بنابراین، سفره هفت سین با نوروز و طبیعت و هم وندان و میان وندان “ اعضای خانواده و اعضای فرهنگ مشترک “ ارتباط عمیق معنایی و زندگانی دارد.
بهار آغاز زندگی است. طراوت و تازه بخشیدن به زندگی با بهار شروع می شود. از خانه تکانی و پاکیزگی تا سفره چینی و هفت سین، تماما نشان های زندگی تازه و جان نو دادن به حیات انسانی است؛ با دقت در معانی هفت سین، در می یابیم که هفت سین با هفت آسمان و هفت دریا و زمین، به تصور باستانیان، نسبت خلقتی و تکوینی داشته اند؛ یعنی، هفت سین، نماد هفت آسمان و دریا و خلقت زمین است در زندگی و انسان؛ هفت سین در نظر ایرانیان خردمند باستان محل تلاقی و امتزاج عالم برین و عالم زیرین یا فرادین و فرودین بوده است؛ و دور سفره هفت سین، گویی، محل و فضای نیایش آدمیان و هم وندان و میان وندان است. در واقع، هفت سین اثر و نشان زمینی و زندگانی و خاکی، عالم ملکوتی و آسمانی یا معنوی و افلاکی است؛ هفت سین یکی از نقاط پیوند فیزیک و متافیزیک است.
هفت‌سین، جایگاه ایزدان
هرچند سالهاست که تماشاگر دخل و تصرف‌های نادرست و بی‌معنا یا به نوعی تحریف این سنت باستانی بوده و هستیم. با این وجود هفت سین حکمتی دارد.
سنجد؛ نماد سنجیدن و با قدر و اندازه عمل کردن و به حد و حدود و ثغور کارها و اثربخشی آنها توجه نمودن و با خود عهد بستن و نانوشته قانون مند شدن برای سال نو و آینده است.
سیب؛ نماد سلامتی و معرفت و مهرورزی و محبت و دوستی و عشق و مهربانی و صحت و درستی است؛ سیب نشان زندگی پرنشاط و با طراوت است.
سبزه؛ در هفت سین نماد و نشان، خرمی و شادابی، نیکویی و سرزندگی و زایش و تولید و توسعه و بالندگی است.
سمنو؛ مظهر صبر و بردباری و قدرت و قوت و عدالت و شیرینی زندگی است؛ سمنو عصاره برکت و نشان باروری گیاهان و توانمندی حیات انسان است.
سیر؛ نماد و نشان رعایت حدها و مرزها و حقوق خود و دیگران است؛ سیر نمود مناعت طبع و قانع بودن و سیر چشمی و چشم سیری و دلی است؛
سرکه؛ نماد پذیرش ناملایمات و ناسازگاری های زندگی است؛ زندگی در میان سهل ها و سختی ها در جریان و سیلان است؛ هیچ زندگیی راحتی و آسودگی مطلق و محض آفریده نشده است.
سماق؛ نماد تحمل و مدارا با هم نوعان و دیگران است؛ سماق خسته نشدن از روابط حسنه و نیک با هم نوعان می باشد. منظور از سماق مکیدن، بردباری در زندگی است تا با اندیشه و اثر و کوشش و حق خواهی، آدمی به کامیابی نایل آید.
هفت؛ عددی مقدس
حکمت هفت سین با راز و رمز زندگی و هدف آفرینش انسان ارتباط عمیق وجودی و تاثیری دارد؛ هفت سین، گویی، هفت نشان و اثر و هفت رکن امکان زندگی و بقا و دوام و استمرار و ترقی و تعالی زندگی می باشند؛ ژرف نگری در سفره هفت سین، پیوند عمیق و حیاتی و کلیدی انسان را با خود، با خدا، با هم نوهان و با طبیعت آشکار می سازد؛ زندگی در روابط انسان با این چهار رکن اصلی و نوع ارتباط بین اینها جریان دارد؛ سفره هفت سین برای زندگی امروز و آینده بشر و زندگی درس ها می دهد، چنانکه به بشر و آباء و اجداد ما ایرانیان و دیگران عبرت دادها است؛ هفت سین نماد عقلانیت و گرایش به انسانیت و فضلیت های انسانی و صفات و اوصاف نیک بشری دارد.
لازم به ذکر است عدد هفت در نزد بسیاری از ملل و اقوام بشری از هر نژاد و دین و ملیتی که باشند از قداست خاصی برخور دار است. و در میان اعداد یکه‌تازی می‌کند. هفت برای مردم آریانای کهن مقدس بود و از آن برای مفاهیم مثبت، خوش یمنی و فال نیک استفاده می‌شد. مانند؛ هفت رنگ رنگین کمان، دوران کودکی هفت سال است، هفت خان رستم در شاهنامه، هفت آسمان، هفت اقلیم، هفت روز هفته، هفت فرشته، هفت شهر عشق در عرفان، هفت پیکر، هفت دریا، هفت موضع نمازگزار، هفت تکبیر در صفا و مروه، هفت سلام قرآن، هفت فرشته یا ملک موکل، هفت موضوع قرآن (وعد، وعید، وعظ، قصص، امر، نهی و ادعیه) و…
هفت سین سفره نوروز نیز از دیگر هفت‌های مورد توجه در فرهنگ و آداب و رسوم عید نوروز است. این سفره همان گونه که از نام آن پیداست با هفت سمبل نمادین که با حرف «س» شروع می‌شوند.
