کاوه ایرانی – روزنامه نگار / از هفته گذشته و پس از آنکه رئیس دولت طرح فاصله گذاری هوشمند را مطرح و بر لزوم حرکت چرخ لنگان اقتصادی تاکید کرد، آمار جانباختگان نیز روندی دو رقمی را به خود گرفت. این در حالی بود که پیش از این میان اظهارات رئیس جمهور […]
کاوه ایرانی –
روزنامه نگار /
از هفته گذشته و پس از آنکه رئیس دولت طرح فاصله گذاری هوشمند را مطرح و بر لزوم حرکت چرخ لنگان اقتصادی تاکید کرد، آمار جانباختگان نیز روندی دو رقمی را به خود گرفت. این در حالی بود که پیش از این میان اظهارات رئیس جمهور مبنی بر کاهش نزولی مبتلایان به کرونا و پایین آمدن تعداد جانباختگان تناقض آشکاری دیده می شد. حال طی روزهای اخیر سخنگوی وزارت بهداشت در حالی آمارهای دو رقمی را به عنوان آمار رسمی تعداد جانباختگان اعلام می کند که برخی از مسئولان شهری بر اساس اسنادی که در اختیار دارند، از آماری متفاوت سخن می گویند.
سخنگوی وزارت بهداشت با اعلام این که در طول ۲۴ ساعت (از روز پنج شنبه تا ظهر جمعه)، ۸۹ بیمار مبتلا به کرونا جان خود را از دست داده‌اند، گفت تعداد کل قربانیان به ۴۹۵۸ نفر رسیده است.
به گزارش «جمله»کیانوش جهانپور که روز جمعه ۲۹ فروردین به روال معمول آمار رسمی کرونا در ایران را ارائه می‌داد، از شناسایی ۱۴۹۹ بیمار در طول ۲۴ ساعت گذشته خبر داد و گفت: «تعداد کل بیماران مبتلا به ۷۹۴۹۴ نفر رسیده است».
او همچنین گفت:«تاکنون ۵۴۰۶۴ نفر از بیماران بهبود یافته‌اند و ۳۵۶۳ نفر از بیماران هم در وضعیت شدید این بیماری قرار دارند». این آمار در حالی به صورت روزانه توسط سخنگوی وزارت بهداشت اعلام می‌شود که در روزهای اخیر برخی مقامات مسئول اذعان کرده‌اند که آمار واقعی مبتلایان و جانباختگان بسیار بیشتر از آمار رسمی است. روز سه‌شنبه، ۲۷ فروردین بود که علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزیر بهداشت، با اعلام این که امکان برآورد دقیق همه مبتلایان به ویروس کرونا در هیج کشوری نیست، گفت: «این که چندین برابر آمار اعلام‌شده مرگ داریم، قطعاً درست است.»
اشاره رئیسی احتمالاً به برآورد مرکز پژوهش‌های مجلس بود که در روزهای گذشته با انتشار گزارشی بر اساس تخمین‌ها اعلام کرد که آمار واقعی تعداد افراد جان‌باخته حدود دو برابر و آمار مبتلایان بین ۸ تا ۱۰ برابر آمار اعلام شده توسط وزارت بهداشت است.
«کلید» روحانی قفل کرونا را هم باز نکرد
هرچند هنوز همه انتظار تمدید قرنطینه در تهران و سایر شهرهای ایران را داشتند، ولی دولت به صورت قطره‌چکانی تعطیلات را تمدید کرد تا آن که حسن روحانی، رئیس جمهور، روز یکشنبه ۱۷ فروردین، در جلسه هیات دولت اعلام کرد: «از ۲۳ فروردین، استان‌های کشور می‌توانند کسب و کارها را آغاز کنند»، اما «در استان تهران این فعالیت از شنبه ۳۰ فروردین (امروز) آغاز می‌شود.» اعلام این راهبرد، بازخوردهای بسیاری در سطح کشور به همراه داشت.
با حضور مردم در خیابان‌ها و انتشار عکس‌هایی از ازدحام مردم در مترو بدون رعایت فاصله اجتماعی و انبوه جمعیت به‌هم فشرده در اتوبوس‌ها، وزارت بهداشت انگشت به سمت سرویس حمل و نقل عمومی گرفت و آن را عامل شیوع کرونا و «موثرتر از فعالیت مدارس و دانشگاه‌ها» عنوان کرد. در پاسخ، محسن‌هاشمی در توییتی با نقد این نگرش نوشت: «با توجه به آن که وزارت بهداشت، حمل ونقل عمومی را مهمترین عامل شیوع کرونا و موثرتر از فعالیت مدارس و دانشگاه‌ها و اصناف اعلام کرده، نگرانی جدی در مورد ایجاد موج شیوع کرونا وجود دارد که همزمانی آن با ماه رمضان و تضعیف سیستم ایمنی شهروندان روزه‌دار، پیامدهای نگران کننده‌ای را به‌دنبال دارد.»
هاشمی با اشاره به بازگشایی اصناف و استفاده مردم از وسایل حمل و نقل عمومی، از احتمال گسترش همه‌گیری کرونا در پایتخت ابراز نگرانی کرده بود، حسن روحانی رئیس جمهور بدون اشاره به ۳ برابر شدن بهای بنزین در آبان ماه سال گذشته گفت: «مردم تهران بیشتر از وسایل شخصی و انواع تاکسی استفاده کنند»!
محمدجواد حق‌شناس، عضو شورای شهر تهران، نیز اظهار داشته بود: «آمار مبتلایان و مرگ و میر در تهران شفاف نیست.» آقای حق شناس در جلسه شورای شهر با بیان این که «آمار دولت آدرس غلط به اهالی تهران» است، افزود: «با این آمار آنها که باید نگران باشند، نگران نمی‌شوند، و میزان مرگ و میری که ما حداقل در شهر تهران خبر داریم و در واقع آماری که وجود دارد، اصلا با عددهایی که در سطح کلان بیان می‌شود همخوانی ندارد.» آقای حق‌شناس در ادامه سخنان خود، از شهرداری و ستاد مقابله با کرونا در استان تهران درخواست کرد تا شفاف‌تر عمل کنند، و گفت: «اگر دولت به فکر مردم نیست، اگر مجموعه‌های کلان‌تر عادی‌سازی می‌کنند، خود مردم بدانند تکلیف‌شان چیست و از خودشان مراقبت کنند.»
فوت روزانه ۷۰ تا ۱۰۰ در تهران
از سوی دیگر ، ناهید خداکرمی، عضو کمیسیون سلامت شورای شهر تهران، با اعلام نگرانی از اوج گرفتن مجدد بیماری در اردیبهشت ماه به دلیل بازگشایی اصناف، در گفت‌و‌گویی با روزنامه «شرق» می‌گوید: «روزانه در بهترین شرایط ۷۰ نفر و در بدترین شرایط کمی بالاتر از ۱۰۰ نفر در تهران بر اثر کرونا فوت می‌کنند.»
خداکرمی درباره تفاوت این آمار با آمار رسمی، گفت: «در آمار رسمی، علت برخی از مرگ‌ها (سندرم تنفسی حاد) عنوان می‌شود». این همان نکته‌ای است که رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر، از آن به عنوان پنهانکاری برای «حفظ پرستیژ بین‌المللی» نظام در عرصه جهانی یاد می‌کند. تنها کمی بعد از انتشار سخنان ناهید خداکرمی، کیانوش جهانپور، سخنگوی ستاد ملی مبارزه با کرونا، در کنفرانس ویدیویی با خبرنگاران با اشاره به سخنان این عضو شورای شهر، گفت: «آن عضو شورای شهری که تخصص زایمان دارد، نباید درباره مرگ و میر صحبت بکند.» پس از آن، ناهید خداکرمی ، به گفته‌های کنایه‌آمیز سخنگوی وزارت بهداشت در خصوص تخصص کاری وی برای اطلاع‌رسانی در خصوص آمار مرگ و میر بر اثر ویروس کرونا، چنین پاسخ داد: «ما در شورای شهر نماینده مردم هستیم و از آنجایی که گروه مشاوران داریم، با نظر شخصی خود حرف نمی‌زنیم. بنابراین صحبت‌های من با مشورت با یکی از اعضای گروه مشورتی‌ام که متخصص اپیدمولوژی است، بوده و بر مبنای آمار و اطلاعات و مستندات صحبت کرده‌ام.» خانم خداکرمی در واکنشی تندتر ادامه داد: «تخصص کیانوش جهانپور به آمار ارتباطی ندارد و روزنامه‌نگار هم نیستند که به عنوان سخنگو باشند، اما هرروز آمار و ارقام می‌دهند. من برای ایشان متاسفم اگر چنین اظهار نظری کرده‌اند.»
شکست کرونا با مدیریت آمار
اما مجادله بین اعضای شورای شهر و دولت در خصوص اقدامات در حوزه مهار شیوع کرونا، سابقه قدیمی‌تری دارد. بنا به گزارش ایرنا، در ۱۹ فروردین ماه سال جاری رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران با اشاره به این که دولت «منابع، اختیارات و قدرت اجرایی لازم» را برای شکست کرونا ندارد، عنوان کرد: «کرونا را نمی‌توان با دولت نیم بند، گفتاردرمانی و مدیریت آمار شکست داد.»
حق‌شناس در نطق پیش از دستور خود با اشاره تلویحی به نبود شفافیت در بدنه دولت اظهار داشت: «بار سنگین این بیماری را نمی‌توان به دوش ملت گذاشت و این ویروس را نمی‌توان با پنهانکاری و نادیده‌انگاری و فرافکنی نابود کرد.»
روز گذشته نیز جمعی از پزشکان در نامه ای سرگشاده به وزیر بهداشت، خواستار عملکرد شفاف و کارشناسانه این وزارتخانه شدند. این پزشکان همچنین خواستار شفافیت در اطلاع رسانی و ارائه آمارها شده‌اند: «ما خواهان شفافیت و پاسخگویی مجموعه وزارتخانه و ستاد ملی مبارزه با کرونا هستیم. تعداد بیماران مبتلا به کووید-۱۹، میزان برخورداری آنها از خدمات درمانی، روش‌های انجام آزمایش، و شیوه‌های جمع آوری اطلاعات و داده ها، میزان مرگ و میر بیماری و دیگر مسایلی که وزارتخانه در حین مبارزه با همه‌گیری با آنها برخورد کرده است، باید به صورت شفاف در اختیار عموم قرار بگیرد. ارائه آمار و داده‌ها در جلسه غیرعلنی مجلس دردی را دوا نخواهد کرد. مردم باید احساس کنند که وزارتخانه و ستاد تحت امر شما با آنها شفاف و رو راست برخورد می‌کند».
