گابی اشکنازی، وزیر امور خارجه اسرائیل، در جریان یک کنفرانس امنیتی مجازی در بحرین، از اظهارات ترکی الفیصل، شاهزاده سعودی علیه اسرائیل شوکه شد. این اظهارات در شرایطی مطرح شد که تنها چند روز پیش نخست وزیر بنیامین نتانیاهو با ولیعهد محمد بن سلمان ملاقات کرده بود، هرچند که شاهزاده ترکی به شدت چنین […]
گابی اشکنازی، وزیر امور خارجه اسرائیل، در جریان یک کنفرانس امنیتی مجازی در بحرین، از اظهارات ترکی الفیصل، شاهزاده سعودی علیه اسرائیل شوکه شد. این اظهارات در شرایطی مطرح شد که تنها چند روز پیش نخست وزیر بنیامین نتانیاهو با ولیعهد محمد بن سلمان ملاقات کرده بود، هرچند که شاهزاده ترکی به شدت چنین دیداری را انکار کرد.
مسلماً توافقی بر سر عادی سازی روابط در این دیدار حاصل نشد، اما واقعیت این دیدار را می توان گامی به سوی تحقق این هدف دانست.
اکنون با اظهارات شخصی رو به رو هستیم که سالها به عنوان رئیس اطلاعات و سفیر عربستان سعودی در آمریکا فعالیت می‌کرده است. ترکی الفیصل در این نشست اعلام کرد که اسرائیل فلسطینیان را در اردوگاه‌های کار اجباری نگه می‌دارد و این [رژیم] استعمارگر است. فیصل همچنین اعلام داشت که عادی سازی روابط بین عربستان و اسرائیل مشروط به ایجاد یک کشور فلسطینی با پایتختی بیت المقدس است.
اما چرا سخنان او تعجب آور نبود؟ بدون شک هرکسی که اظهارات ترکی را در طول یک سال گذشته دنبال کرده باشد، با روحیات وی آشنا خواهد بود، او در طول این مدت اظهاراتی از این جنس بسیار داشته است. در این بین ترکی فیصل تنها کسی نیست که چنین نظری دارد، این دقیقا سیاست ملک سلمان پادشاه سعودی است و این هفته در بیانیه‌ای توسط دولت سعودی مورد تأیید قرار گرفت.
بر اساس این بیانیه، مسئله فلسطین مسئله اساسی اعراب است و در راس لیست مشکلاتی است که پادشاهی سعودی به دنبال راه حل برای حل آن می‌گردد. ملک سلمان به عنوان رئیس جلسه‌ای که بیانیه در آن منتشر شد، به شرکت کنندگان گفت: مهم است که جلوی ساخت شهرک‌های اسرائیلی را بگیریم، هم به این دلیل که این قانون بین المللی را نقض می‌کند و هم اینکه ابتکار عمل صلح عرب را مخدوش می‌سازد.
برخی از افراد استدلال میکنند که بین شاهزاده ترکی و ولیعهد یا به عبارت دقیق تر بین ملک سلمان و پسرش اختلاف عقیدتی یا استراتژیک وجود دارد. دیدگاه محافظه کارانه و پان عربی، که سلمان سردمدار آن است، عربستان سعودی را نه تنها متولی اماکن مقدس اسلام بلکه به طور کلی رهبر جهان عرب می‌داند و کانون این هویت هم مسئله فلسطین است. در مقابل دیدگاه فردگرایانه که نماینده آن ولیعهد است، رویکرد اول عربستان را دنبال می‌کند، رویکردی که در آن حل اختلافات منطقه‌ای نباید بر رفاه عربستان اولویت داشته باشد.
این هفته، یک وب سایت مخالف حتی به نقل از منابع سعودی گزارش داد که شاهزاده محمد، ترکی را در حصر خانگی قرار داده و بودجه‌ای را که به عنوان یک شاهزاده به او تعلق میگیرد هم از وی سلب کرده است. این سایت افزود که به دنبال اظهارات ترکی، نتانیاهو نامه‌ای اعتراضی به ولیعهد فرستاده و خواستار توضیح شده است، در سوی مقابل هم گفته شده که محمد از وی عذرخواهی کرده و اشاره نموده که این یک سوءتفاهم است.
تاکنون این گزارش تایید نشده و سایت منتشر کننده هم معمولا به انتشار شایعات شهره است. به عنوان مثال، همین سایت سه ماه پیش گزارش داده بود كه ملك سلمان درگذشته است.
نزدیکان محمد بن سلمان می‌گویند محمد بن نایف مظنون به طرح کودتا است و رسانه‌های اجتماعی پر شده از ادعاهایی مبنی بر اینکه وی حتی سعی کرده ولیعهد فعلی را ترور کند. گاردین اخیراً گزارش داد كه حدود ۴۰ درصد از این گزارش‌های رسانه های اجتماعی به وسیله ربات‌ها منتشر شده است. مشخص نیست که چه کسی آنها را مدیریت می‌کند، اما حدس زدن آن کار سختی نیست.
محمد و بسیاری دیگر از سعودی‌ها، منتظر روزی هستند که وی پادشاه شود و هر طور که بخواهد می‌تواند کشور را اداره کند. وی به پاکسازی رقبا و مخالفان خود از جمله افسران ارشد ارتش مانند فهد بن ترکی که هم ژنرال است و هم یک شاهزاده، ادامه می‌دهد. فهد فرماندهی نیروهای ائتلاف عربی در یمن را بر عهده داشته اما در ماه اوت در میان ادعاهای فساد بازنشسته شد.
تحلیلگران سعودی در غرب حدس می‌زنند که محمد حتی ممکن است کودتایی نرم انجام دهد و پدرش را برکنار کند، همانطور که در حبس خانگی مادرش دریغ نکرد، اما چنین کودتایی می‌تواند مشروعیت وی را نه تنها در عربستان سعودی بلکه در غرب و به ویژه در آمریکا زیر سوال ببرد.
