محمدحسین جعفری سمیع- دبیر گروه سیاسی/ کم نیستند سازمان ها و ارگان هایی که هر ساله ردیف بودجه ای به آنها اختصاص می یابد تا در زمان لازم کارایی خود را نشان دهند. سازمان هایی که نه تنها سهمی در تولید کشور ندارند بلکه از مالیات نیز معاف هستند تا در روز مبادا به […]
محمدحسین جعفری سمیع-
دبیر گروه سیاسی/
کم نیستند سازمان ها و ارگان هایی که هر ساله ردیف بودجه ای به آنها اختصاص می یابد تا در زمان لازم کارایی خود را نشان دهند. سازمان هایی که نه تنها سهمی در تولید کشور ندارند بلکه از مالیات نیز معاف هستند تا در روز مبادا به داد هموطنان برسند. این سازمان ها و ارگان ها اگر به وظیفه ذاتی خود عمل کنند هیچ جای شکوه و گلایه نیست اما وقتی در بزنگاه های حساس عدم کارایی آنان بر جامعه هویدا می شود، باید تحمل شنیدن انتقادها را نیز داشته باشند. از جمله این سازمان ها می توان به سازمان مدیریت بحران کشور و یا سازمان پدافند غیرعامل اشاره کرد.
به گزارش «جمله» در تشریح وظایف پدافند غیرعامل آمده است: « پدافند غیر عامل نوعی دفاع غیرنظامی است و به مجموعه اقداماتی اطلاق می‌گردد که به جنگ‌افزار نیاز ندارد و با اجرای آن می‌توان از وارد شدن خسارات مالی به تجهیزات و تأسیسات حیاتی و حساس نظامی و غیرنظامی و تلفات انسانی جلوگیری نموده یا میزان این خسارات و تلفات را به حداقل ممکن کاهش داد. پدافند غیرعامل به معنای کاهش آسیب‌پذیری در هنگام بحران، بدون استفاده از اقدامات نظامی و صرفاً با بهره‌گیری از فعالیت‌های غیرنظامی، فنی و مدیریتی است. اقدامات پدافند غیرعامل شامل پوشش، پراکندگی، تفرقه و جابجایی، فریب، مکان‌یابی، اعلام خبر، قابلیت بقا، استحکامات، استتار، اختفاء، ماکت فریبنده و سازه‌های امن می‌باشد».
با توجه به چنین توضیحی اگر به نوع عملکرد سازمان پدافند غیرعامل خوب نظاره کنیم در می یابیم که این سازمان در موضوع شیوع کرونا به شدت منفعلانه عمل کرده است. در هفته نخست شیوع کرونا ویروس سرتیپ پاسدار غلامرضا جلالی مدعی شده بود که هفته دوم روند شیوع حالتی نزولی پیدا خواهد کرد. اینکه ایشان بر چه اساسی مدعی چنین نظریه ای شدند، موضوع این گزارش نیست. مساله اصلی این است که سازمان پدافند غیرعامل کشور و کمیته پدافند غیرعامل ستاد کل نیروهای مسلح که هر دوی آنان زیر نظر ایشان اداره می شوند، برای جلوگیری از شیوع کرونا در کشور چه اقدام مناسبی انجام داده است؟
انتقاد صریح مجری صدا و سیما
شنبه شب گذشته بود که محمد دلاوری در تهران بیست در پاسخ به پرسش یکی از مخاطبان مبنی بر اینکه آیا شیوع ویروس کرونا در ایران یک حمله زیستی است خواهان مصاحبه رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در این خصوص شده بود. دلاوری پس از آنکه جلالی پاسخ تماس او را نداد خطاب به فرمانده پدافند غیر عامل کشور گفت: «سردار جلالی، هروقت با شما کاری نداریم، همش اینجا هستید، الان که با شما کار داریم، می‌گویید مصاحبه نمی‌کنم».
این انتقاد از سوی سرتیپ پاسدار جلالی بی پاسخ نماند و این مقام نظامی روز گذشته در پیامی پاسخ دلاوری را داد. جلالی در پیامی کوتاه نوشت: «آقای دلاوری عزیز جسارتتان را می‌پسندم. شما مبتنی بر فهم خودتان از قضیه حرف می‌زنید! تلاش کردم هیچ‌وقت دعوت اصحاب رسانه را بی‌پاسخ نگذارم چراکه خبرنگاران را نماینده ملت می‌دانم. درباره موضوع کرونا و جنگ بیولوژیک چند روز پیش با خبرگزاری فارس مصاحبه کردم. راجع به ابعاد دیگر مساله به دلایلی مجبور بودیم فعلا سخنی نگوییم. فکر کنم با بیان انتقادیتان این قفل شکسته شود.این روزها بیشتر مراقب هم باشیم»!
با اینحال سوالی که همچنان در جامعه مطرح است چرایی عدم قرنطینه قم و سهل انگاری در جلوگیری از شیوع ویروس در کل کشور است. یکی از وظایف تعریف شده برای سازمان پدافند غیر عامل پیش بینی و جلوگیری از بروز بحران است. با توجه به نابسامانی موجود در اتخاذ تصمیمات و موازی کاری های مشهود در انسداد راه ها و یا باز کردن جاده های کشور، اگر سازمان پدافند غیرعامل به عنوان یک سازمان قدرتمند وارد عرصه می شد، نه تنها از شیوع ویروس کرونا جلوگیری می شد، بلکه با نظارت این سازمان بسیاری از ناهماهنگی ها و بی نظمی ها پدید نمی آمد.
وظیفه پدافند غیر عامل تنها فیلترینگ نیست
در حقیقت آنچه که تا به امروز از مصاحبه های متعدد رئیس پدافند غیرعامل می توان فهمید این است که سازمان پدافند غیر عامل بیش از آنچه که در حوزه امنیت شهروندان در بروز بحران اقدامی داشته باشد، در حوزه فیلترینگ، پیگیری مسدود سازی شبکه های اجتماعی و مجموعه ای از عملیات روانی متمرکز بوده است.
در تاریخ ۲۸ خرداد سال جاری سرتیپ پاسدار جلالی در مصاحبه ای مفصل با باشگاه خبرنگاران جوان گفته بود: «ما برای سال ۹۸ بالغ بر چهارصد و پنجاه عنوان برنامه جدید را به ستاد کل نیروهای مسلح و کمیته دائمی پدافند غیرعامل پیشنهاد دادیم که در بهمن و اسفند سال ۹۷ بررسی شد و خوشبختانه تصویب و ابلاغ شد».
وی تاکید کرده بود: «مشخصاً ما در پنجاه شهر که شهرهای بالای ۲۵۰ هزار نفر هستند برنامه‌های ارتقا آمادگی و ارتقا تاب‌آوری شهری را پیش‌بینی کردیم. در قالب ۱۳ برنامه مشخص پدافند شهری که به صورت ریز و دقیق این کار صورت گرفت؛ مثلاً طرح‌ریزی طرح‌های پاسخ اضطراری به شرایط بد مثل سیل و حوادث طبیعی و غیرطبیعی در شهر‌ها و آموزش مردم، دور کردن از مراکز پرخطر شهری مثل مراکز نظامی، مراکز شیمیایی یا مراکز هسته‌ای و بیرون کردن از مراکز شهری یا زیرساخت‌های اساسی شهر را تاب‌آور و پایدار در برابر تهدید‌ها کنیم که حادثه‌ای مثل بهمن ۹۵ اهواز دوباره تکرار نشود که تا برق قطع می‌شود آب هم قطع شود و از این دست برنامه‌ها حدود ۱۳ برنامه جدی پیش‌بینی کردیم به نام برنامه پدافند شهری و آن را در ۵۰ شهر پیاده خواهیم کرد».
جلالی در این مصاحبه گفته بود: «ضعف‌ها و آسیب‌ها بررسی شود و بنابر مصوبه مرکز ملی فضای مجازی مجموعه‌هایی از رزمایش‌ها، بررسی آمادگی‌ها، بررسی ضعف‌ها و کاستی‌ها به سازمان پدافند غیرعامل ابلاغ شد و ما از اواسط سال گذشته شروع کردیم و تا الآن هم ادامه دارد و تا پایان سال جاری هم همچنان ادامه می‌دهیم»!
با توجه به چنین سخنانی سوالی که مطرح می ود این است که چرا پیامد حاصل از این اقدامات در شرایط فعلی مشاهده نمی شود؟ چرا در جلسه مدیریت بحران استان قم بجای حضور اشخاص دارای صلاحیت در زمینه مدیریت بحران و پدافند غیرعامل، شاگردان یک مدعی دروغین طب اسلامی حضور داشتند؟ چرا به رغم آگاهی مقامات از احتمال قریب الوقوع شیوع کرونا در کشور به واسطه تردد های بی حساب و کتاب به کانون بحران یعنی کشور چین و هشدار سازمان بهداشت جهانی مبنی بر گسترش سریع ویروس در جهان، هیچ اقدامی قبل از بروز بحران در خصوص تهیه لوازم بهداشتی، ماسک، تجهیزات پزشکی و آماده سازی تیم های متخصص پزشکی در کشور صورت نگرفت؟ چرا به رغم آگاهی مسئولان از بروز بحران در قم، با قرنطینه این شهر مخالفت شد؟ در این میان وظیفه سازمانی همچون سازمان پدافند غیرعامل که وظیفه پیش بینی، جلوگیری و مدیریت چنین بحرانی را دارد چیست؟ در در خصوص تجهیز بیمارستان ها حتی بیمارستان های نظامی اقدامی صورت نگرفت تا امروز پرستاران مجبور نباشند کپسول های ۴۰ کیلویی اکسیژن را برای بیماران به دوش بکشند و به کمبود تجهیزات اولیه هر روز تعدادی از آنان جانشان را از دست بدهند؟
بحران کرونا نیز در کشور به پایان می رسد اما به طور حتم از رئیس جمهور تا استاندارانی که به رغم درگیر بودن استانشان با بحران کرونا جاده ها را به روی مسافرانی فاقد مسئولیت اجتماعی باز کرد، و مدیران و مسئولانی که وظیفه ذاتی خود را انجام نداند و با پنهانکاری و سهل انگاری موجب گسترش کرونا در کشور و به خطر افتادن جان هموطنان شدند، در دادگاه افکار عمومی محاکمه خواهند شد.
شاید به نظر سردار ما نیز همچون دلاوری تنها بر اساس (میزان فهم خود) این مطالب را عنوان می کنیم اما اینها مجموعه ای از سوالاتی است که امروزه در جامعه مطرح می شود و متاسفانه هنوز کسی پاسخ آنان را نداده است.
