میراث فرهنگی: استان لرستان مقامی ویژه و ممتازی در هنر مفرغ دارد هنری که در موزه های جهانی جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است. در واقع اوج هنر مفرغ لرستان متعلق به هزاره چهارم قبل از میلاد است صنعتی که با ظرافتی خاص هنر، آداب، مفاهیم و موضوعات مذهبی آن […]
میراث فرهنگی: استان لرستان مقامی ویژه و ممتازی در هنر مفرغ دارد هنری که در موزه های جهانی جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است. در واقع اوج هنر مفرغ لرستان متعلق به هزاره چهارم قبل از میلاد است صنعتی که با ظرافتی خاص هنر، آداب، مفاهیم و موضوعات مذهبی آن روزگار را به نسل امروز منتقل کرده است. ولی متاسفانه به علت بی توجهی به حفظ این آثار از سال ۱۹۲۸ میلادی هزاران قطعه اشیای مفرغی کشف شده به خارج از کشور انتقال داده شده است. آنچه هم که باقی مانده از مکان های نگهداری مناسبی برخوردار نیستند. کشف قالب های ساخت مفرغ در محوطه های باستانی کوهدشت نیز نشان از خاستگاه اصلی این آلیاژ در لرستان دارد. ظروف روزمره زندگی، طلسم های نذری و آیینی، وسایل تزیینی، شمشیر، خنجر، پیکان نیزه، تبر، طوق، گردن بند، دست بند و سنجاق های مختلف از جمله آثار مفرغی است که توسط هنرمندان قدیم لرستان ساخته شده و طی سالیان متمادی این آثار گرانقدر در حفاری ها به دست آمده است.
در فصل سوم بررسی مکان های دارای شواهد فلزکاری کهن در دهستان گل گل کوهدشت استان لرستان، مکان های متعدد دارای شواهد فلزکاری کهن شناسایی شد و پراکنش محوطه ها در این دهستان حاکی از تمرکز گسترده فعالیت های صنعتی در این بخش از لبه غربی فلات ایران است.
سرپرست فصل سوم بررسی و شناسایی محوطه های دارای شواهد فلزکاری کهن در دهستان گل گل کوهدشت لرستان با اعلام این خبر گفت: براساس داده های باستان شناختی و متون تاریخی می توان به طور نسبی به اهمیت صنعت فلرکاری در ایران پی برد.
ثریا الیکایی دهنو وجود سرباره های ذوب فلز قدیمی و كانسنگ ها و معادن حاوي ترکیبات فلزات مختلف را نشان دهنده گسترش صنعت فلزکاری در فلات ایران دانست و افزود: به دليل اهميت كاربرد فلزات در تمامي سطوح زندگي بشر تلاش براي شناخت معادن و بهره وري فلزات در دوره پيش از تاريخ تا دوران اسلامي مورد توجه بوده است.
الیکایی دهنو با اشاره به اینکه لرستان یکی از مناطق دارای اهمیت بسزایی در زمینه صنعت فلزکاری است تصریح کرد: منطقه لرستان با توجه به شرایط زیست محیطی و موقعیت استراتژیکی آن، همواره از سوی گروه های انسانی مورد استفاده بوده است.
او با ابراز تأسف از اینکه به علت عدم توجه به صنعت فلزکاری در ایران به طور عام و در حوزه فرهنگی لرستان به طور خاص تا کنون نتوانسته ایم شناخت کافی از این صنعت و چگونگی سیر تحولات آن را به دست آورده و مورد ارزیابی قرار دهیم اظهار داشت: بنابراين یکی از ابهامات در ارتباط با اشیاء مفرغی و آهنی در لرستان، بحث چگونگی استحصال و تولید آنها است.
سرپرست فصل سوم بررسی و شناسایی محوطه های دارای شواهد فلزکاری کهن در دهستان گل گل کوهدشت لرستان افزود: در همین راستا فصل سوم بررسی مکان های دارای شواهد فلزکاری کهن در دهستان گل گل کوهدشت، انجام گرفته که شواهدی گویا و تاکیدی بر تولید و فعالیت صنعتی در این بخش از فلات ایران دارد.
او با بیان اینکه طی این بررسی مکان های متعدد دارای شواهد فلزکاری کهن شناسایی شد گفت: پراکنش محوطه ها در این دهستان حاکی از تمرکز گسترده فعالیت های صنعتی در این بخش از لبه غربی فلات ایران است.
به گفته الیکایی دهنو، مکان های شناسایی شده تقریبا به طور یکسان در دامنه ارتفاعات و بر روی تپه ماهور هایی که دارای شیب نسبی هستند، شکل گرفته اند و به نظر می رسد؛ سرباره های جمع آوری شده از نوع سرباره های آهنی هستند و نشان می دهد که در برهه ای از زمان در این منطقه فعالیت صنعتی گسترده ای وجود داشته است.
وی در ادامه اهداف مقدماتی و پژوهشی طرح بررسی و شناسایی محوطه‌های دارای شواهد فلزکاری کهن را شامل؛ شناسایی محوطه‌های سرباره‌ای به منظور دستیابی به شواهد فلزکاری در حوزه فرهنگی لرستان (سرباره، بوته ، قالب و…)، مطالعه و طبقه بندی سرباره‌های جمع آوری شده از سطح محوطه‌ها و مطالعه سرباره‌ها جهت تشکیل بانک اطلاعاتی به منظور شناسایی معادن احتمالی دانست.
او، درک سیستم تأمین موادخام اولیه از منابع تولید مرکزی، نمایی از وضعیت و پراکندگی سرباره ها در سطح محوطه و نمایی از وضعیت و پراکندگی سرباره ها در سطح محوطه را از دیگر اهداف این طرح خواند.
