اشاره نیلوفر منصوری دبیر گروه گردشگری بسیاری از مردم نسبت به گذشته خود کنجکاو هستند و بارها در این مورد هم فکر می کنند که مردمان در هزاران سال قبل چگونه زندگی می کرده اند؟ روش زندگیشان، خورد و خوراکشان، پوشاکشان، تعاملات اجتماعی و خانوادگی شان، و هزاران سوال دیگر چگونه بوده است. سوالات بی […]
اشاره
نیلوفر منصوری
دبیر گروه گردشگری
بسیاری از مردم نسبت به گذشته خود کنجکاو هستند و بارها در این مورد هم فکر می کنند که مردمان در هزاران سال قبل چگونه زندگی می کرده اند؟ روش زندگیشان، خورد و خوراکشان، پوشاکشان، تعاملات اجتماعی و خانوادگی شان، و هزاران سوال دیگر چگونه بوده است. سوالات بی شماری که به ذهن خطور می کند و انسان را وادار می کند که برای پاسخ سوال ها به دنبال جواب قانع کننده و دقیق بروند. اطلاعاتی از کتب و فیلم های مختلف می توان پیدا کرد که عطش دانستن را فروکش کند. در دنیای مدرن امروز، مردم بندرت زمانی برای فکر کردن به گذشته پیدا می کنند و معتقدند هر دقیقه ای که می گذرد باید برای غنی سازی آینده صرف شود.
در طول هزاران سال گذشته، کشورها و ملت ها تمدن های زیادی از خود به جا گذاشته اند. تمدن هایی که در دل تاریخ ماندگار و یا ناپدید شدند. هرچند بسیاری از این تمدن ها باقی مانده اند، اما با این وجود نمی توان با قاطعیت ادعا کرد که کدام تمدن ها و کشورها پیش تر از دیگری وجود داشته اند. اما چیزی که از این تمدن ها یافت می شود، این است که مردم در تمدن های باستانی که حدود دو میلیون سال پیش روی زمین ظاهر شدند، بدلیل نبود برق یا نیروی مکانیکی سختکوش تر بوده اند. اما انسان خردمند باوجود کمبود ضروریات اصلی، قادر به ساخت سازه های عظیم و دانش ستاره شناسی داشتند.
اولین تمدن بشری
به گفته کارشناسان، انسان مدرن نخستین بار حدود ۲۰۰ هزار سال پیش در آفریقا ظاهر شد. انسان خردمند با گذشت هزاران سال و ابداع کشاورزی، تسلیحات، هنر، ساختار اجتماعی و سیاست، به تدریج توانست تمدن بشری را بنا کند. با اینکه تمدن بین النهرین، معمولا به عنوان اولین تمدن شهری در جهان شناخته می شود، اما مردمانی با پیشینه طولانی تر، جوامع پیچیده و فرهنگ های متعددی را به وجود آورده اند که می توان آن ها را به عنوان قدیمی ترین تمدن ها در جهان دسته بندی کرد. در همین زمینه، سومین نشست وزارتی مجمع تمدن های باستانی در پکن چین برگزار شد. وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که در این اجلاس شرکت داشت، ثبت روز جهانی «تمدن‌های باستان» و برگزاری جشنی سالانه به این مناسبت را پیشنهاد کرد.
به گفته علی‌اصغر مونسان نشست های پیشین وزارتی و دانشگاهی مثمر ثمر بودند و به ارائه چارچوبی مفهومی برای اقدامات بعدی و نیل به اهداف مشترک منجر شدند. در آتن، بر تشویق تبادلات فرهنگی و همکاری و یافتن راهکارهای مناسب برای تقویت اثربخشی مجمع و استفاده از فرهنگ به عنوان حوزه ای کارآمد برای دیپلماسی، توافق کردیم. آقای دکتر ظریف _ وزیر امور خارجه ایران _ در سخنرانی خود در آتن، در مورد نقش دیپلماسی فرهنگی در برقراری صلح، تاکید کرد.
وی افزود: در تیواناکو، متعهد شدیم تا بستری برای گفتگو و تبادل نظر بین اندیشمندان خود ایجاد کنیم و امروز، گرد هم آمده‌ایم تا از پیشرفت ارتباطات فرهنگی خود اطمینان حاصل کنیم، تأثیرات مثبت اجلاس را تقویت کنیم، از میراث خود محافظت و نسبت به اقدامات مجمع آگاهی و شناخت جهانی ایجاد کنیم.
ترویج و تحکیم صلح
او با تاکید بر تعهد ایران به بیانیه‌های فوق، از پیوستن کشورهای بیشتری به مجمع تمدن‌های باستانی، اعلام استقبال کرد و یادآور شد: این مجمع، بستری برای تبادل افکار و ایده‌ها در اختیار ما قرار می‌دهد. میراث فرهنگی در جهان پرچالش امروز، ابزار مهمی برای ترویج و تحکیم صلح میان جوامع و ملت‌ها است.
وی ادامه داد: به گواه تاریخ، نسل بشر همواره و در همه اعصار، با مشکلات و چالش‌های مختص زمان خود روبه‌رو بوده است و علاوه بر زمینه‌های پیدایش و شیوه‌های برخورد و مقابله با هر یک از چالش‌ها در تمام دوره‌های تاریخی و همه نقاط جهان، کمابیش تکرار شده است. اگرچه گاهاً برخی جوامع با زیاده‌خواهی و تفوق‌طلبی، حقوق انسانی یکدیگر را نادیده گرفته و صلح و امنیت خود و دیگران را به چالش کشیده‌اند. پیروزی راستین، از آنِ جوامع و ملت هایی بوده است که با پرهیز از ستیزه‌جویی و با احترام به ارزش‌های انسانی و از رهگذر تفاهم و تعامل فرهنگی، بر روحیه سلطه‌جویی، فائق آمده و صلح و امنیت را تضمین کرده‌اند.
او تاکید کرد: در سایه همین تفاهم و تعامل بوده که فرهنگ‌ها و تمدن‌های گوناگون به رشد و تعالی رسیده‌اند. به همین دلیل اصل گفتوگو و تعامل فرهنگی، به یادگار مانده از تمدن‌ها و فرهنگ‌های همه نسل‌های پیشین جوامع و به عنوان یک میراث مشترک بشریت، الگوی مناسبی برای پاسخ‌گویی به چالش‌های دنیای در حال جهانی شدن امروز است.
این مقام مسوول در دولت با اشاره به اختلافات فکری و تضاد منافع گوناگون اظهار کرد: توجه به مشترکات فرهنگی و تمدنی می‌تواند، منافع کشورها را به یکدیگر نزدیک‌تر کرده، شکاف‌های موجود بین آنها را مرتفع کند. بنا بر این به باور من، امروز جهان بیش از هرچیز نیازمند نزدیکی، همدلی، گفتمان و ملاقات فرهنگی است، امری که جوامع کهن نیز در گذشته از آن بهره جسته‌اند.
روز جهانی تمدن های باستانی
مونسان ادامه داد: تأثیر و اهمیت تمدن‌های باستان بر جهان مدرن به اندازه‌ای زیاد است که معتقدم باید یک روز به عنوان “روز جهانی تمدن‌های باستان”، هر ساله جشن گرفته شود. این نامگذاری باعث افزایش نمودِ مجمع و پررنگ شدن اهمیت و ارزش‌های مشترک تمدن‌های کهن می‌شود.
این مقام مسئول در دولت ایران ادامه داد: در ادامه پیگیری نتایج نشست وزارتی در یونان و بولیوی، پیشنهاد بعدی من تعریف سازوکارهای کارآمد برای گسترش تعامل مردم با مردم از طریق درگیر کردن جوامع مدنی،بخش خصوصی و دانشگاه ها برای دستیابی به اهداف مجمع است. این امر باعث نمود و آگاهی عمومی بیشتر نسبت به مجمع می شود.
وی افزود: امروز، خرد جمعی بشر به این نتیجه رسیده است که توسعه پایدار نمی‌تواند به وقوع بپیوندد، مگر اینکه ما رویکردی یکپارچه داشته باشیم. جمهوری اسلامی ایران همچنین از هرگونه ابتکار مسالمت آمیز که مردم را بهم می‌رساند، حمایت و پشتیبانی می‌کند. در راستای تقویت مجمع تمدن‌های باستانی، مشتاقانه امیدوارم هر یک از ما کاملاً متعهد و درگیر روح این گردهمایی باشیم.
ذکر این نکته ضروری است که در طول تاریخ، تمدن های زیادی بر اثر بلاهای طبیعی، تغییرات آب و هوایی، جنگ، غارت یا دخالت انسان از بین رفته اند ولی ناپدیدشدن بعضی از آن ها به شکل مرموزی اتفاق افتاده و هیچ گاه علت نابودی و محو شدن شان مشخص نشده است.
