نویسنده فرهنگ زنان ایرانی
نویسنده فرهنگ زنان ایرانی

    پوران فرخ‌زاد شاعر، نویسنده، مترجم، منتقد ادبی، روزنامه‌نگار و پژوهشگر ایرانی بود. او در دوران فعالیتش حدود ۳۰ کتاب منتشر کرد که از مهمترین آن‌ها «کارنمای زنان کارای ایران»، نخستین فرهنگ مبسوط درباره زنان ایرانی است. پوران متولد بهمن ۱۳۱۰ در تهران محله امیریه انتهای بن‌بست خادم آزاد بود. او فرزند توران وزیری‌تبار […]

 

 

پوران فرخ‌زاد شاعر، نویسنده، مترجم، منتقد ادبی، روزنامه‌نگار و پژوهشگر ایرانی بود. او در دوران فعالیتش حدود ۳۰ کتاب منتشر کرد که از مهمترین آن‌ها «کارنمای زنان کارای ایران»، نخستین فرهنگ مبسوط درباره زنان ایرانی است.

پوران متولد بهمن ۱۳۱۰ در تهران محله امیریه انتهای بن‌بست خادم آزاد بود. او فرزند توران وزیری‌تبار (زاده تهران و کاشی‌تبار) و سرهنگ محمدباقر فرخ‌زاد (که ستوان جوان و تحصیل‌کرده شعردوستی از دهکده بازرگان تفرش بود) است. از دیگر اعضای خانواده او می‌توان خواهر کوچکترش، فروغ فرخزاد و برادرش، فریدون فرخزاد را نام برد. پوران کودکی خود را در نوشهر و شهرهایی دیگر گذراند و در تهران بزرگ شد. او و خواهران و برادرانش پیش از رفتن به مدرسه خواندن را آموخته و با کتاب‌خوانی مأنوس شدند. پس از وقایع شهریور ۱۳۲۰ پدرش از نوشهر به تهران منتقل شد و پوران در دبستان ژاله و سروش درس خواند و در این دوره استعداد ادبی او آشکار شد. همچنین از ۹ سالگی زبان انگلیسی را با آموزگار در خانه آموخت و در انجمن فرهنگی پروین و انجمن ایران و آمریکا ادامه داد. “زن از کتیبه تا تاریخ” با عنوان فرعی دانشنامه زنان فرهنگ‌ساز ایران و جهان یکی از آثار پوران فرخزاد است که در سال ۷۸ در دو جلد منتشر شد.  کارنمای زنان کارای ایرانی و چند مجموعه از شعرهای برگزیده شاعران زن از دیگر آثار فرخزاد هستند. از این نویسنده چند کتاب نقد نیز برجا مانده که در آنها به نقش زن در آثار احمد شاملو و سهراب سپهری پرداخته شده است.

“کسی که مثل هیچ‌کس نیست” عنوان کتاب دیگری از این پژوهشگر ادبی است که درباره خواهر او فروغ فرخ‌زاد و با همکاری مسعود قاسم‌زاده تالیف شده و سال ۸۱ توسط نشر کاروان انتشار یافت. برخی معتقدند پوران فرخزاد همواره در سایه خواهر و بردار نامدار خود فروغ و فریدون زیسته است. او بهمن ماه ۸۶ در گفت‌وگویی با نشریه اینترنتی “کانون زنان ایرانی” این برداشت را نادرست خوانده و گفته است: «من، فروغ و فریدون همه برای خودمان یک جزیره جدا و مستقل بودیم. بنابراین نه فروغ زیر سایه من بود و نه من زیر سایه او.»

بازیگر نقش قاضی شارح

علی نصیریان، در ۱۵ بهمن ۱۳۱۳ شمسی در میدان شاهپور کوچه مهدی خان به دنیا آمد. او در سال های کودکی از طریق تماشای تغزیه به هنر نمایش علاقمند شد. او همچنین شیفته‌ی معرکه‌گیری، پرده‌خوانی، نقالی، خیمه‌شب‌بازی و نمایش‌های تخت حوضی بود. نصیریان در سال ۱۳۲۶ به دبیرستان پیرنیا در چهار راه گمرک رفت و در آنجا با جمشید لایق، اسماعیل داورفر و مهدی فتحی همکلاسی شد. در سال ۱۳۲۹ هم‌زمان با درس دبیرستان، در کلاس جامعه باربد در خیابان لاله زار هم اسم نوشت. این کلاس را اسماعیل مهرتاش در سال ۱۳۰۵ راه انداخته بود و در آن موسیقی، تئاتر و ادبیات درس می‌داد. او در سال ۱۳۳۰ کتاب هنر تئاتر را خواند. او در کلاس تئاتر سعدی که همسر عبدالحسین نوشین آن را اداره می‌کرد هم شرکت کرد.در پی کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، تئاتر سعدی به آتش کشیده شد و نصیریان به هنرستان هنرپیشگی که در آن زمان تنها مدرسه‌ی تئاتر ایران بود، رفت. او با شرکت در آزمون ورودی و کسب نمره‌ی قبولی، به دوره‌ی سه ساله‌ی این هنرستان وارد شد. هنرستان هنرپیشگی که در سال ۱۳۱۸ تأسیس شده و اولین مدرسه تئاتر رسمی در ایران بود که در زمینه بازیگری مدرک هم می‌داد. در این دوره، معلمان سعی می‌کردند، آنچه را که می‌دانستند به شاگردان بیاموزند. نوعی آموزش سینه‌به‌سینه، به‌خصوص اسماعیل مهرتاش که برای اولین بار بذر تئاتر ایرانی را در ذهن هنرجویان کاشت. فهیمه راستکار، بیژن مفید، حسین کسبیان، رفعت هاشمی و … از هم دوره‌ای‌های نصیریان در هنرستان هنرپیشگی بودند.

فیلم گاو ساخته داریوش مهرجویی نخستین فعالیت سینمایی او بود. آقای هالو، پستچی، کفش‌های میرزا نوروز، شیر سنگی، ناخدا خورشید، هزاردستان، سال‌های خاکستر، بوی پیراهن یوسف، میوه ممنوعه و شهرزاد از آثار شاخص وی می‌باشد. نصیریان در سال ۱۳۶۲ نقش قاضی شارح را در سریال سربداران بازی کرد، نقشی که بین تمام نقش‌هایش تا آن تاریخ منحصر به فرد بود.