شهلا منصوریه/ در حالیکه تهران خلوت ترین روزهای خود را می گذراند، اما از ابتدای اسفند ماه همزمان با شیوع کرونا ویروس در کشور، آلوده ترین روزهای خود را نیز تجربه می کند. با وجود سپری شدن دوره اوج آلودگی هوا و بهبود کیفیت نسبی هوا که در بهمن ماه که فقط ۹ روز […]
شهلا منصوریه/
در حالیکه تهران خلوت ترین روزهای خود را می گذراند، اما از ابتدای اسفند ماه همزمان با شیوع کرونا ویروس در کشور، آلوده ترین روزهای خود را نیز تجربه می کند. با وجود سپری شدن دوره اوج آلودگی هوا و بهبود کیفیت نسبی هوا که در بهمن ماه که فقط ۹ روز برای گروه های حساس ناسالم و وضعیت نارنجی شد، اما در روزهای اخیر و با توجه به کاهش تردد خودروها، غلظت آلاینده های معلق در هوای تهران روند افزایشی به خود گرفته است. بر اساس اطلاعات دریافت شده از ایستگاه های سنجش آلودگی هوا، شاخص کیفیت هوای شهر تهران روز شنبه به ۱۳۶ و متوسط شاخص برای ذرات معلق با قطر کمتر از ۲.۵ میکرون صبح دیروز (یکشنبه) عدد ۱۳۸ بوده است که بیانگر شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس است. کارشناسان دلیل آن را تداوم پایداری هوا می دانند.
در حالیکه این روزها، کشور با ویروس جدید مرگبار کرونا و مشکلات ناشی از آن دست و پنجه نرم می کند، اما ویروس قدیمی و پای ثابت آلودگی، در آسمان پایتخت و بسیاری از کلان شهرهای کشور دوباره ظاهر و با افزایش قابل توجه غلظت ذرات سمی و آلاینده مواجه شده است؛ این در حالی است که از جمعه گذشته، بسیاری از فعالیت های آموزشی، فرهنگی، هنری و اجتماعی در شهر تعطیل بود، ولی شاخص کیفیت هوا در وضعیت «زرد و قرمز» ناسالم برای گروه های حساس قرار گرفت. معاون محیط زیست استان تهران در این خصوص به «جمله» می گوید: تداوم پایداری هوا علت اصلی آلودگی روزهای اخیر تهران است که از بعدازظهر روز چهارشنبه هفته گذشته با شرایط پایدار جوی مواجه شدیم. با توجه به جمعیت شهر تهران و وجود تعداد زیادی منابع تولیدکننده آلودگی_ در شرایط عادی و ترددهای عادی_ کیفیت هوا از شرایط سالم به ناسالم رسید.
امکان تخلیه وجود ندارد
با وجود افزایش نسبی دما در پایتخت ما بار دیگر شاهد آلودگی هوا در شهرهای پرجمعیت هم بودیم. محمد رستگاری معتقد است که با توجه به تداوم پایداری و افزایش تدریجی آلاینده ها در هوا، و کاهش تدریجی هوا نسبت به روزهای قبل، امکان خروج هوای آلوده از سطح شهر وجود ندارد. بنابراین حتی اگر تعداد منابع آلاینده هم محدود شود، به معنای این نیست که آلودگی در سطح شهر تولید نمی شود. زیرا به دلیل پایداری هوا، امکان تخلیه آلودگی وجود ندارد.
به گفته وی، خودروهای دیزلی نقش مهمی در آلودگی هوای تهران دارند و ضمن اینکه در روزهای اخیر محدودیتی برای تردد این خودروها وجود نداشته است؛ بنابراین به میزان سابق، آلودگی خودشان را هر روز تولید می کنند، اما به دلیل وجود پایداری، این عدد روند صعودی گرفته است.
رستگاری تاکید کرد: هرچند فعالیت ها در سطح شهر محدود شده است، اما برخی از فعالیت ها همیشه در سطح شهر انجام می شوند، در نتیجه عامل آلودگی هوا هستند، نکته قابل ذکر این است که آلودگی بعد از سه روز ظاهر شد.
وی با بیان اینکه نیازی به محدودیت جدیدی نیست، ادامه می دهد: به برخی از واحدها که پتانسیل آلودگی دارند، اعلام کردیم که تمام ملاحظات را رعایت کنند تا موجب تولید آلودگی نشوند.
به گفته وی، با توجه به گزارش هایی که از سازمان هواشناسی دریافت کردیم کیفیت هوا رو به بهبود خواهد رفت و شاهد کیفیت هوای بهتری خواهیم بود.
حرکت به سمت انرژی پاک
امسال، آلودگی هوا کمی زودتر از معمول آغاز شد و پس از سپری شدن دوره اوج آلودگی که تا دی ماه نیز ادامه داشت، در ایام بهمن ماه کیفیت هوای پایتخت به طور نسبی بهبود پیدا کرد، طوری که در این ماه فقط ۹ روز هوا برای گروه های حساس ناسالم و وضعیت «نارنجی» شد. اما از ابتدای اسفند ماه همزمان با اعلام شیوع کرونا در کشور روند افزایش غلظت آلاینده های معلق در هوای تهران آغاز شد و به تدریج آلودگی تشدید شد. معاون مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست نیز در این خصوص به «جمله» می گوید: با توجه به گزارشی که سازمان هواشناسی استان تهران داده است، از بعدازظهر روز یکشنبه وزش باد و ناپایداری هوا را داریم.
داریوش گل علیزاده در پاسخ به این پرسش که علیرغم اینکه خیلی از فعالیت ها، تحت تاثیر بیماری کرونا، قرار گرفته اند، اما همچنان شاهد آلودگی هوا هستیم، به «جمله» می گوید: این وضعیت به دلیل وارونگی هوا و انتشار آلاینده های هوا است که در حالت طبیعی از منابع ساکن و منابع متحرک، در صورت پایداری هوا، به وجود می آید.
وی ادامه می دهد: حتی اگر خودرو و سوخت استاندارد داشته باشیم، در زمانی که با وارونگی هوا مواجه می شویم، هیچ تضمینی برای ایجاد شرایط بهتر هوای تهران نیست. بنابراین بهترین راهکار حرکت به سمت خودروهای کم مصرف، خودروهای پاک و انرژی الکتریکی است تا به کاهش مصرف انرژی برسیم. میزان انتشار باید در حد استاندارد کمتر شود چون اثرات تجمعی باعث به وجود آمدن این شرایط می شود.
معاون مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست، درخصوص شبهات ایجاد شده از تفاوت جنس آلودگی هوای کلانشهر تهران می گوید: برای جنس آلودگی باید آنالیز ذرات صورت بگیرد، آنالیزی که در گذشته انجام داده بودیم، بیشتر ذرات از جنس دوده، سوخت دیزلی و فسیلی بوده است. ضمن اینکه جنس آن گردوغبار خارج از کشور یا کانون های داخل کشور نیست، بلکه بیشتر از جنس سوخت های فسیلی و دیزلی است.
به گفته وی، شاخص اکنونPM 2/5 است. یعنی میزان سایر گازهای آلاینده در حد قابل قبول است.
وی در پایان و در پاسخ به برخی شبهات مبنی بر سوزاندن مازوت در اطراف تهران که منجر به آلودگی کنونی شده نیز می گوید: نیروگاه بعثت در داخل تهران است که اجازه سوخت مازوت ندارد، نیروگاه دماوند در پاکدشت، تاثیری روی شهر تهران ندارد. تنها نیروگاهی که روی تهران تاثیرگذار است، نیروگاه شهید منتظرقائم در پردیس کرج است که امسال مثل سال های گذشته سعی کرده سوخت های ترکیبی استفاده کند. که در این خصوص اثری بر شهر تهران ندارد.
به گفته گل علیزاده؛ برای اینکه وضعیت کیفیت هوای تهران و کلانشهرها بهبود پیدا کند، باید حتما به سمت حمل و نقل پاک، خودروهای کم مصرف و استانداردسازی خودرو و سوخت برویم. ضمن اینکه بارگذاری جمعیت و فعالیت را به نوعی مدیریت کنیم.
لازم به ذکر است، در وضعیت فعلی، «آلودگی هوا» رابطه مستقیم با «تشدید روند ابتلا به ویروس کرونا» دارد و افزایش آلودگی در هفته جاری که مقطع پیک شیوع این ویروس اعلام شده، می تواند آسیب پذیری دستگاه تنفسی شهروندان در برابر کرونا را تصاعدی افزایش دهد. همچنین، شهروندان نیز برای فرار از اماکن و وسایل نقلیه عمومی به سمت خودروی شخصی هجوم آورده اند. در اخبار رسمی و موثق چه در سطح داخلی و چه در سطح بین المللی که در روزهای گذشته درباره کرونا منتشر شده، یک راه احتمالی ابتلا به کرونا حضور در فضای عمومی، مشاعات شهر و به خصوص فضاهای داخل ایستگاه ها و ناوگان حمل و نقل عمومی است؛ چراکه این فضاها می تواند به ویروس کرونا آلوده باشد.
