گاهي آدم مي ماند بين بودن يا نبودن؛ به رفتن كه فكر مي كني اتفاقي مي افتد كه منصرف مي شوي مي خواهي بماني رفتاري مي بيني كه انگار بايد بروي . . . و اين بلاتكليفي خودش كلي جهنم است سيمين دانشور، نامي است كه نه تنها در ايران بلكه در بسياري […]
گاهي آدم مي ماند بين بودن يا نبودن؛
به رفتن كه فكر مي كني اتفاقي مي افتد كه منصرف مي شوي
مي خواهي بماني
رفتاري مي بيني كه انگار بايد بروي . . .
و اين بلاتكليفي خودش كلي جهنم است
سيمين دانشور، نامي است كه نه تنها در ايران بلكه در بسياري از كشورهاي غربي شناخته شده است . او سال ها تجربه نويسندگي را پشت سر گذاشته و آثار گرانقدري در حوزه ادبيات داستاني خلق كرده و مراحل پيشرفت و پختگي را از مجموعه داستان آتش خاموش، شهري چون بهشت، رمان سووشون، مجموعه داستان به كي سلام كنم، از پرنده هاي مهاجر بپرس و رمان هاي جزيره سرگرداني و ساربان سرگردان، پله پله طي كرده و نامش تا دنيا باقي است، بر قله رفيع و پرافتخار ادبيات داستاني ايران خواهد درخشيد . سيمين دانشور سال هاي زيادي است كه در رگ و پي ذهن همه مخاطبان خود حضور داشته و به بانوي داستان نويسي ايران ملقب شده است . او كه در آثارش لحظات ناب را موميايي و ثبت كرده، سمبل و الگويي براي تمامي زنان آزاده و هنرمند اين سرزمين است . با رمان آتش خاموش به ۱۳۲۷وي در عنوان نخستين زن قصه نويس به جامعه ادبي ايران معرفي شد و با خلق رمان سووشون جايگاه بلندي در ادبيات پيدا كرد . به گونه اي كه بعد از آن زنان ديگر هم جرات ورود به عرصه نوشتن و قصه پردازي را پيدا كردند . او در دوره اي نوشتن را آغاز كرد كه فرهنگ و خصلت مردسالارانه حصار سختي در برابر زن كشيده بود . وي از نخستين زناني بود كه با اخذ مدارك عالي در اين دوره درخشيد . سووشون بهترين نمونه براي توصيف محيط و فرهنگي است كه سيمين دانشور را در خود احاطه كرده بود . اين اثر غمنامه اي حماسي در باب تاريخ است كه بر شانه هاي زن سرزمين ما سنگيني مي كند . او در اين اثر نه حمله مي كند و نه اعتراض بلكه با درك عميقي كه از جامعه خود دارد آنچه هست را نمايش مي دهد . سيمين دانشور بر علوم مربوط به زمانش مسلط بود و اطلاعاتي وسيع درباره فلسفه، هنر، مسايل سياسي و اجتماعي روز داشت . زندگي با شوهرش جلال آل احمد هم به او چيزهاي زيادي آموخت و شخصيت اين نويسنده سرشناس نتوانست چهره سيمين را زير سايه خود ناپيدا كند .
سيمين دانشور كه از بزرگ ترين داستان نويسان معاصر ايران است، به بازتاب حالات، عواطف و معضلات زنان در جامعه ايراني نگاهي ويژه دارد . در آثار او، زنان از فقيرترين و پايين ترين سطوح طبقاتي تا طبقات مرفه مورد توجه قرار مي گيرند و نويسنده از طريق آنها به كنكاش در وضعيت و علل عقب ماندگي و آسيب پذيري زنان در جامعه ايراني مي پردازد . دانشور زن را از نظر اقتصادي و عاطفي، وابسته به مرد مي داند . در داستان هاي او، زنان در مناسبات زناشويي و عاطفي، به مراتب از مردان آسيب پذيرترند . زنان طبقه متوسط هم پاي مردان، درعرصه فعاليت هاي اجتماعي و سياسي حضوري فعال دارند اما برخي محدوديت ها ون اهنجاري هاي عرفي،ا جتماعي موجب گرفتاري و آسيب پذيري هرچه بيشتر آنها مي شود . دانشور از نويسندگاني است كه آگاهانه داستان هايش را به بستري براي روايت دشواري ها و معضلات زنان ايراني تبديل كرده است . وي علاوه بر پرداختن به دغدغه ها و دشواري هاي زندگي كلفت ها، خدمتكاران و به طور كلي زنان طبقات فرودست، به زندگي زنان طبقات مرفه هم مي پردازد و معمولا در بازآفريني شخصيت زنان اين دو گروه، از اين تضاد و تقارن بهره مي جويد؛ آنچنان كه زندگي تيره و تباه كنيزان در قياس با زندگي زنان مرفه، برجسته تر به نظر مي آيد . دانشور فقر اقتصادي و فرهنگي، فقدان آگاهي هايا جتماعي- سياسي در زنان طبقات فرودست،ن بودا مكاناتب هداشتي، عقيده مندي به باورهاي خرافي ويرانگر و درهم آميختن عقايد با خرافه پرستي، سوءاستفاده از برخي هنجارهاي عرفي و شرعي، غلبه نظام مردسالار، خودباختگي در برابر فرهنگ و تمدن غرب، مدپرستي و چشم و هم چشمي و رويكرد ابزاري و شيءانگار جامعه مردسالار به زن را از عوامل آسيب پذيري زنان در جامعه ايراني مي شمارد.
