مارک تواین نویسنده و طنزپرداز آمریکایی شاید شهرت خود را مدیون رمانهایی مثل ماجراهای هاکلبریفین و تام سایر باشد که این رمانها را به ترتیب در سال ۱۸۸۵ و ۱۸۷۶ منتشر کرد، اما تواین در سال ۱۸۶۹ کتابی با عنوان «بیگناهان خارج» نوشت که بیشتر از سایر کتابهایش در آمریکا فروخت. این کتاب در […]
مارک تواین نویسنده و طنزپرداز آمریکایی شاید شهرت خود را مدیون رمانهایی مثل ماجراهای هاکلبریفین و تام سایر باشد که این رمانها را به ترتیب در سال ۱۸۸۵ و ۱۸۷۶ منتشر کرد، اما تواین در سال ۱۸۶۹ کتابی با عنوان «بیگناهان خارج» نوشت که بیشتر از سایر کتابهایش در آمریکا فروخت. این کتاب در سال اول انتشارش بیش از ۷۰هزار نسخه فروخت و در نهایت با فروش ۱۰۰هزار جلدی به یکی از پرفروشترین کتابهای آن سالها تبدیل شد.
اکثر رمانهای مارک تواین با حال و هوای سفر و دریانوردی نوشته شده است که رمانهای مشهور او هم بر اساس سفرهای شخصیتهای اصلی داستان سپری میشود، اما کتاب بیگناهان خارج به طور اختصاصی مطالعات شخصی تواین درباره توریسم و صنعت جهانگردی بود که با اقبال زیادی روبرو شد. این در حالی است که ماجراهای تام سایر ۲۴هزار نسخه در سال اول فروش داشت.
بیگناهان خارج حاصل سفرهای تواین با کشتی کوکرسیتی به کشورهای خارجی بود که بنا بر گفته ها، پایه و اساس صنعت توریسم کشور آمریکا را تشکیل داد. کشتی کوکرسیتی به شهرهای اروپایی سفر میکرد؛ اما شاید مهمترین کارش حمل نویسندهای مثل تواین بود که توانست با نوشتن این کتاب مسافرانی از کشورهای دیگر را متوجه آمریکا -به عنوان دنیای جدید- کند.
تواین بیشتر زندگی خود را در سفر بود. مدتی در نیویورک در چاپخانهها کار میرد ولی مجبور بود برای امرار معاش به شهرهای مختلف آمریکا سفر کند. او سفرهای متعددی نیز به کشورهای آمریکای لاتین داشت؛ ولی مهمترین سفرهایش که منجر به نوشتن رمانهای موفقش شد، سفر بر روی رودخانه میسیسیپی بود. حتی در سال ۱۸۵۹ مجوز ناخدایی کشتی گرفت و در این حین با امضاهای مختلف برای مجلات مقالههای طنز مینوشت. در جنگ داخلی آمریکا نقش کوچکی را برعهده گرفت. در سال ۱۸۶۶ با آلتا کالیفرنیا برجستهترین روزنامه غرب قراردادی به این مضمون امضا کرد: خبرنگار سیار بدون محدودیت مکان و زمان و سمت که دور کره زمین میگردد و ضمن سفر گزارش مینویسد.
شاید بتوان گفت که همه تجربیات و سفرهای تواین را بشود در یک سوال مطرحشده در کتاب «بیگناهان خارج» جستجو کرد که او از مخاطبانش میپرسد که انگیزهشان از سفرهای توریستی به نقاط مختلف کره زمین چیست. چهچیزی مسافران را مجبور میکند که رنج سفرهای تفریحی را متحمل شوند و وقت آزاد خود را برای بازدید از مکانهای دیگر کره زمین سپری کنند. تواین این سوالات ساده و اساسی را در حالی مطرح میکند که بهنوعی با نوشتن سفرنامه و لذتهای سفر به شهر پاریس پاسخ این سوالات را به خوانندگانش میدهد.
تواین در این کتاب مینویسد: «وقتی از کلیسای نوتردام یا خیابانهای اطراف موزه لوور رد میشوید، لذت مشابهت این مکانها با عکسشان را احساس میکنید. آنها اینجا هستند درحالیکه شما قبلاً تصویر اینجاها را دیدهاید و حالا در آن هستید. وی به عنوان یک توریست در شهر پاریس به دنبال واقعیکردن تصاویری است که قبلاً در روزنامهها یا کتابهای مصور دیده است. این مکانهای زیبا واقعی هستند و باید از آنها بازدید کرد. در واقع به قول نامههای دکتر جانسون -که در سال ۱۷۷۳ نوشته شده است- سفر نوعی واقعیکردن خیال و تصاویر ذهنی است.»
نخستین اثر مهم مارک تواین در ۱۸۶۵ میلادی با نام «وزغ جهنده» معروف منطقه کالاوارس در نیویورک منتشر شد. انتشار این داستان شهرت فراوانی برای مارک به همراه داشت، این قصه، داستانی است، قدیمی و مشهور که مارک تواین آن را تازه گردانیده است و مسابقه ای را نشان می دهد، میان مشهورترین و جهنده ترین وزغ منطقه متعلق به آسیابانی جوان و وزغ شخص دیگری به نام دنیل وبستر. این داستان به ظاهر ساده با قلم طنزآمیز و لحن آمیخته با مسخره مارک تواین به صورت داستانی بسیار زیبا و دلپذیر درآمد و مارک تواین را نویسنده محبوب عامه ساخت. پس از آن سفرهای دریایی خود را آغاز کرد و برای بیش از یک دهه خارج از آمریکا زندگی کرد. کتاب بی گناهان در کشتی در واقع سفرنامه وی بود که در ۱۸۶۷ میلادی منتشر شد. همچنین وی در ۱۸۷۲ میلادی سفرنامهای به نام سخت گذرانی را منتشر کرد در این کتاب از جوامع غربی و آمریکا انتقاد شده است. این رماننویس نامدار پس از انتشار این داستان، اثر در قرن طلایی را که خاطرات خود در کنار میسی سی پی است، می نویسد. او این داستان را در ۱۸۷۳ میلادی به شکلی هجو آمیز درباره جنگ داخلی آمریکا و روزهای پس از آن مینویسد. در ۱۸۷۶ «تام سایر» خلق میشود، داستانی که در آن مارک تواین دوباره به کودکی خود نقب میزند و از دوستان و همکلاسیهای خود مینویسد و تصویری از نوجوانان غرب آمریکا و خوی و منش آنها را به دست میدهد. بنابراین این کتاب مارک تواین را در قالب شخصیت تام سایر نشان میدهد که با ۲همکلاسی خود جان بریکز و ویل بوون دوران را می گذراند.
یکی دیگر از آثار مطرح این نویسنده آمریکایی، داستان «شاهزاده و گدا» است که او درباره ادوارد ششم پادشاه انگلیس به رشته تحریر درآورد اما این رمان نویس بیبدیل در ۱۸۸۴ میلادی با انتشار ماجراهای هاکلبری فین نگاه ها را متوجه خود ساخت. این کتاب از شاهکارهای ادبیات آمریکا محسوب می شود که لحن جدیتری نسبت به تام سایر دارد در واقع این داستان یکی از بزرگترین دستاوردهای مارک تواین به شمار میآید که با شیوه نوین و بسیار برجسته آن داستان را روایت کرده است. وی آنقدر در روایت داستان ظریف و دقیق عمل می کند که بدون ذکر مشخصات ظاهری و تنها با تنظیم و انتخاب نوع جملات حتی رنگ پوست قهرمانان را تصویر می کند. همچنین باید خاطر نشان کرد، انتشار این اثر با موج عظیمی از تشویق در سراسر دنیا روبهرو شد. این کتاب داستان هک پسرکی جسور بود که با داشتن پدری دائمالخمر با خانم داگلاس و دوشیزه واتسون زندگی میکند و تصمیم میگیرد که حوادثی تازه را تجربه کند. بنابراین با دوست خود جیم که یک برده سیاهپوست فراری است با کرجی فرار می کنند. روایت منحصر به فرد مارک تواین از زندگی این پسرک او را تبدیل به نویسنده محبوب تودهها کرد. او در آثارش به مطرح کردن فقر و مسائل اجتماعی محیط اطراف خود میپرداخت و با همین طنز تلخ و گزنده همه ناکامیهای زندگیاش را بیان میکرد. ارنست همینگوی در کتاب تپههای سبز آفریقا درباره مارک تواین مینویسد: تمام ادبیات مدرن آمریکا از یک کتاب میآید و آنهم کتاب هاکلبری فین اثر مارک تواین است.