گروه اقتصادی جمله ، چهل و چهارمین اجلاس سران شورای همکاری خلیج فارس درحالی به پایان رسید که بیانیه صادر شده توسط کشورهای عضو دوباره مناقشه بر سر میدان گازی آرش را تازه کرد.
به گزارش جمله این شورا در بخشی از بیانیه خود مدعی شد که میدان گازی آرش (الدره) به صورت کامل در آبهای سرزمینی کویت قرار دارد و مالکیت این منابع طبیعی به صورت مشترک تنها برای عربستان و کویت است و آنها حق بهره برداری کامل از منابع آن را دارند و ایران هیچ حقی در این زمینه ندارد. بخش مربوط به ایران در این بیانیه محدود به ماجرای آرش نشده و بازهم پای جزایر سه گانه را به میان کشیده است. این بیانیه از ایران خواسته است تا به تلاشهای امارات برای حل این موضوع، یعنی مالکیت ادعایی این کشور بر تنب بزرگ، کوچک و ابوموسی، از طریق مذاکره مستقیم یا توسل به دیوان بینالمللی دادگستری پاسخ دهد.
این بیانیه مثل همیشه با واکنش ایران مواجه شد و ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه با محکوم کردن این ادعاها گفت: «جمهوری اسلامی ایران، هر گونه ادعایی در خصوص این جزایر را دخالت در قلمرو داخلی، حاکمیت و تمامیت ارضی خود دانسته و آن را به شدت محکوم میکند». سخنگوی وزارت امور خارجه اضافه کرد: «جمهوری اسلامی ایران، بر اساس مذاکرات دو جانبه خود با دولت کویت و سوابق مذاکراتی، همواره بر همکاری دوستانه و سازنده در حوزه انرژی از جمله در منطقه «آرش» تاکید کرده است؛ بدون تردید، رفتارهای مبتنی بر توجه به منافع و مصالح مشترک، میتواند زمینههای مناسب همکاریهای منطقهای را فراهم کند».
میدان گازی آرش از میدانهای گازی ایران است که در شمال خلیج فارس و در استان بوشهر قرار دارد. این میدان گازی از میدانهای مشترک ایران با کشورهای کویت و عربستان سعودی است.ذخیره در جای گاز طبیعی میدان آرش ۲۰ تریلیون فوت مکعب و ذخیره نفت خام درجای این میدان نیز نزدیک به ۳۱۰ میلیون بشکه برآورد میشود.
اختلاف از زمانی آغاز شد که ایران امتیاز دریایی را به شرکت نفت انگلیس و ایران اعطا کرد؛ در حالی که کویت این امتیاز را به شرکت رویال داچ شل اعطا کرد. این دو امتیاز در بخش شمالی میدان همپوشانی دارند که ذخایر گاز طبیعی آن ۲۲۰ میلیارد متر مکعب برآورد شده است.
نزدیک به ٪۴۰ محدوده میدان گازی آرش در آبهای ایران قرار دارد. در سالهای گذشته شرکت ملی نفت ایران برای تعیین میزان ذخایر درجای میدان گازی آرش یک حلقه چاه اکتشافی به نام «چاه شماره یک آرش» حفاری کرد.
در سال ۲۰۰۱ پس از آنکه ایران عملیات اکتشاف در میدان آرش را آغاز کرد کویت بلافاصله ایران را به شکایت در مجامع بینالمللی تهدید کرد. پس از سفر امیر کویت به تهران در دوره محمد خاتمی، ایران فعالیتهای اکتشافی را متوقف و از سکوی ساخته شده برای این میدان در میدانهای دیگر استفاده کرد اما ایران بهرهبرداری از آن را مجددا در سال ۱۳۹۱ آغاز کرد.در مارس ۲۰۲۲ کویت و عربستان سعودی قراردادی برای تقسیم منابع میدان گازی آرش امضا کردند که اعتراض ایران را برانگیخت. در پاسخ وزیر خارجه کویت اعلام کرد که میدان گازی آرش، یک میدان سهجانبه بین کویت، عربستان و ایران است. در ژوئن ۲۰۲۲ وزیر نفت ایران اعلام کرد که ایران به زودی بهرهبرداری از این میدان گازی را آغاز خواهد کرد.
اما بیانیه اخیر نشان میدهد که میان وعده و عمل کشورهای عربی تناقضاتی جدی وجود دارد و به نظر میرسد ایران چارهای جز اقدام یکطرفه ندارد، زیرا بر اساس اسناد تاریخی و خطوط مرزی ایران از حق اکتشاف و برداشت در این میدان برخوردار است و فشارهای سیاسی و بیانیه نویسی نمیتواند این واقعیت را تغییر دهد.
- نویسنده : ارسالی از سرویس اقتصادی