جمله: بسیاری از گردشگران خارجی که به ایران سفر می کنند، از قشر سالمند و سالخورده هستند. یکی از دلایلی که می توان به آن اشاره کرد این است که بازاریابی روی این افراد در سده های گذشته به صورت هدفمند انجام شده است و این افراد از دوران جوانی ایران را به عنوان یکی […]
جمله: بسیاری از گردشگران خارجی که به ایران سفر می کنند، از قشر سالمند و سالخورده هستند. یکی از دلایلی که می توان به آن اشاره کرد این است که بازاریابی روی این افراد در سده های گذشته به صورت هدفمند انجام شده است و این افراد از دوران جوانی ایران را به عنوان یکی از مقاصد گردشگری خود در فهرست سفر قرار داده‌اند. علاوه بر آن افراد مسن به دلیل تجربه و تفکر عاقلانه کمتر تحت تاثیر تصویرسازی منفی رسانه ها قرار می گیرند و اگر هم تحت تاثیر باشند انگیزه دیدار و تجربه ایران در آنها به حدی است که به کشور ما سفر کنند. از سوی دیگر بازنشستگان بسیاری از کشورهای خارجی مبلغی را برای هزینه های سفر دریافت می کنند اما بازاریابی روی آنها به حدی نبوده که ایران در فهرست سفر بسیاری از آنها قرار گیرد و بتوانیم سهم مناسبی از درآمد گردشگران سالمند را به خود اختصاص دهیم.
امروزه جمعیت سالمندان در جهان در حال افزایش است. آنچه مسلم است با افزایش سن، آمادگی جسمی، سطوح فعالیت، ذائقه، نگرش و نیازهای افراد دستخوش تغییر می شود. پژوهشی که به منظور ارائه راهبردهای توسعه گردشگری سالمندی با رهیافت بخش بندی بازار انجام گرفته، تصریح می کند سالمندان نسبت به دیگر اقشار جامعه آسیب پذیرتر هستند. اکثر آنان دوران بازنشستگی را سپری می کنند و اغلب به دلیل فوت همسر یا رفتن فرزندان از خانه تنها هستند. بنابراین گردشگری و سفر می تواند تاثیر مثبتی بر کیفیت زندگی و میزان لذت سالمندان از زندگی داشته باشد. از سوی دیگر افزایش سریع تعداد سالمندان موجب فرصت های بسیاری برای فعالیت های اقتصادی مختلف می شود. صنعت گردشگری نیز از جمله صنایعی است که پتانسیل زیادی برای ارائه خدمات و کسب منافع حاصل دارد؛ چراکه حجم قابل توجه افراد سالمند به واسطه تغییرات جمعیتی، انعطاف پذیری زمانی این افراد و اثبات این موضوع که افراد سالخورده نسبت به دیگر گروه های سنی بیشتر مسافرت می کنند و همچنین مدت اقامتشان طولانی تر است، سالمندان را به یکی از مهم ترین بخش های بازار تبدیل کرده است. همچنین سیاست تشویق سفرهای داخلی سالمندان از یکسو باعث ارتقای سطح رفاه این افراد در جامعه می شود و از سوی دیگر به برقراری توازن در تقاضای سفر و پر شدن ظرفیت های خالی یاری می رساند.
بر همین اساس توسعه گردشگری برای افراد سالمند نیازمند فراهم آوردن امکاناتی متناسب با ویژگی های این افراد است؛ برای مثال ضروری است علاوه بر ارائه خدمات رایگان به افراد سالمند در مکان های گردشگری، برای حمل چمدان و ویلچر، در ساخت ترمینال ها، راه آهن، فرودگاه ها، جاذبه ها و محل های اقامت مواردی همچون ساخت آسانسور، پله برقی، شیب راهه ها (رمپ) برای عبور ویلچر، راهروها و ورودی درهای عریض، تعبیه پله ها با شیب مناسب و دستگیره مناسب، لغزنده نبودن سطوح، تعبیه صندلی در مکان های خاص برای استراحت سالمندان، تعبیه تابلوهای هشداردهنده و ایجاد سرویس بهداشتی برای استفاده افراد توان خواه الزام قانونی پیدا کند. به گفته کارشناسان گردشگری، بازار گردشگران سالمند، بازاری نامتجانس و ناهمگون است و با بخش بندی این بازار می توان برنامه ریزی کارآمدتر و تخصصی تری داشت. تازه سالمندان یا سالمندان جوان، سالمندان مرفه و سالمندان جمع گرا بخش های مختلف بازار گردشگران سالمند محسوب می شوند. کارشناسان گردشگری معتقدند با برنامه ریزی های لازم روی جذب گردشگران سالمند می توان درآمد خوبی کسب کرد. یک کارشناس گردشگری درباره علت سالخورده بودن گردشگران خارجی که به ایران سفر می کنند می‌گوید: نظر من به عنوان شخصی که مطالعات انگیزشی روی علت سفر گردشگران خارجی به ایران انجام داده درباره سفر سالخوردگان آن است که اشخاصی که به ایران سفر می‌کنند تحقیقات خود را برای سفر به ایران در سال‌های گذشته انجام داده‌اند. او می‌افزاید: در سال‌های گذشته درباره گردشگری شیراز و اصفهان بازاریابی شده و به همین دلیل اکنون این شهرها بیشترین گردشگر خارجی را دارند. همچنین مسیر کلاسیک کشور بیشترین بازدیدکننده را در میان گردشگران خارجی دارد. این به آن معنا نیست که دیگر شهرهای کشور مانند تبریز و اهواز جاذبه‌های کمتری برای جذب گردشگران خارجی دارند بلکه بازاریابی در آن شهرها بیشتر انجام شده و اکنون تقاضا برای آن شهرها از سوی گردشگران خارجی بیشتر است.
سفر بهترین راه بهتر زیستن
بیشتر مردم ایران تا هنگامی که سرگرم کار و فعالیت هستند گرفتن مرخصی برای سفر را امری غیرضروری تلقی می‌کنند و زمانی که پا به دوران سالمندی و بازنشستگی می‌گذارند، سفر کردن را دشوار و حتی غیر ممکن می‌بینند. متخصصان طب سالمندی سفر را برای سالمندانی که مشکلات جسمی یا فیزیکی خاصی ندارند، مفید و در برخی موارد لازم شمرده‌اند. این پزشکان در یک بحث کلی درباره شیوه‌های بهتر زیستن در دوران کهولت و بازنشستگی و اجتناب از عوارض جسمی و ذهنی و روانی شایع در این دوران، سفر را بهترین راهکار برای سالمندان(همچون دیگر گروه‌های سنی) می‌دانند. افراد سالمند و بازنشسته که وضعیت جسمی یا روانی بحرانی نداشته باشند، مثل همه از سفر لذت برده و هیجانات و خاطرات مطلوب آن می‌تواند تأثیری مثبت بر جسم و روح آنان داشته باشد.با توجه به وابستگی‌های عاطفی زوجین در این دوران از زندگی و فرصت‌های آزادی که دارند، سفرهای دور و نزدیک برای زوج‌های سالمند، تجربه‌ای جدید و خاطره‌انگیز می‌آفریند. روانپزشکان نیز سفر را مفید دانسته و بعضی آن را برای دوری از عوارضی نظیر نقصان عقل و فراموشی در دوران کهولت ضروری شمرده‌اند. لازم به ذکر است سالمندان نیاز به استراحت دارند؛ بسیاری از آنها سفر و تفریح خود را برای دوران بازنشستگی درنظر گرفته‌اند. حال به این دلیل که توان جوانی را ندارند نباید از صنعت گردشگری کشور حذف شوند. با فراهم کردن امکانات مناسب می‌توان برای سالخوردگان هرچند کم‌توان تدارک سفر دید.
