زهرا ایران‌شاهی/ گردشگری دریایی یکی از مهم ترین صنایع حمل ونقلی در جهان است. رشد زیرساخت های حمل ونقل، رشد ورزش‌ها و تفریحات آبی و توسعه اسکله های صنعتی در بنادر تجاری همبستگی مثبتی با مفهوم «توسعه گردشگری دریایی» دارد. به رغم اینکه کشور ما با داشتن پنج هزار و ۸۰۰ کیلومتر نوار ساحلی، […]
زهرا ایران‌شاهی/
گردشگری دریایی یکی از مهم ترین صنایع حمل ونقلی در جهان است. رشد زیرساخت های حمل ونقل، رشد ورزش‌ها و تفریحات آبی و توسعه اسکله های صنعتی در بنادر تجاری همبستگی مثبتی با مفهوم «توسعه گردشگری دریایی» دارد. به رغم اینکه کشور ما با داشتن پنج هزار و ۸۰۰ کیلومتر نوار ساحلی، یک کشور دریایی محسوب می شود اما به لحاظ توسعه زیرساخت ها نتوانسته ایم از ظرفیت های خود بهره کافی را ببریم.
گفتنی است که توجه به توسعه زیرساخت های ساحلی و زیباسازی مبلمان شهری در حوزه سواحل کشور، نیاز غیرقابل انکاری است که حالا با بروز تحریم های ظالمانه علیه کشورمان، توجه به آن بیشتر شده است. این در حالی است که با نزدیک شدن تعطیلات نوروز ۹۹، ایجاد تسهیلات تازه برای گسترش گردشگری دریایی و تبدیل برخی از نقاط ساحلی همچون چمخاله به بندر گردشگری یا ایجاد مناطق ویژه اقتصادی در امتداد برخی از سواحل نشان دهنده توجه بیشتر به بحث کسب درآمد از طریق بنادر است.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی در همین ارتباط گفته است: رویکرد در نظر گرفته شده در سال جاری باعث شد سفرهای دریایی ارتقا و کیفیت داشته باشند اما هنوز با شرایط ایده‌آل و مناسب فاصله وجود دارد. محمد راستاد که در چهل‌و‌چهارمین نشست ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر سخن می گفت، با اشاره به لزوم ارائه خدمات با کیفیت در شقوق مختلف حملونقل، به خصوص حملونقل دریایی اظهار داشت: متاسفانه در کشور آنچنان که باید و شاید به ظرفیت جذب مسافر و گردشگر توجه نشده است و سرمایه‌گذاری نسبت به پتانسیلی که وجود دارد، بالا نیست.
گفتنی است که طبق وعده راستاد، سازمان بنادر و دریانوردی آمادگی دارد با ارائه یارانه، از بخش خصوصی برای ایجاد زیرساخت‌ها و روبناهای گردشگری و مسافری دریایی حمایت کند. شاید همین امر هم باعث شده تا ناوگان مسافری دریایی کشور نسبت به یک دهه قبل کیفیت، ایمنی و شرایط بهتری داشته باشد.
این در حالی است که راستاد با تاکید بر حفظ ایمنی در سفرهای دریایی به عنوان یک اصل خاطرنشان کرد: تا پیش از این شاید ایمنی و کیفیت سفرهای دریایی کمتر مورد توجه بود، اما با مکانیزم‌های حمایتی و نظارت‌های انجام گرفته و در کنار آن تحول در صنایع دریایی به این مساله بیش از پیش توجه شده است.
همچنین در طول دو سال اخیر، اقدامات خوبی در حوزه ارتقای خدمات گردشگری دریایی انجام شده که یکی از این اقدامات در قشم، قطب گردشگری دریای ایران است. در این بندر امکاناتی مثل اسکله‌های شناور، راه‌های دسترسی مناسب، و امکانات رفاهی با کیفیت بالا فراهم شده است.
راستاد در این ارتباط نیز گفت: این اقدامات به عنوان مثال در جنگل حرا انجام شده و وضعیت این منطقه را نسبت به گذشته ارتقا داده است. این منطقه سال گذشته طبق ارزیابی سازمان میراث فرهنگی یکی از نقاط نمونه گردشگری معرفی شد و با اقداماتی که توسط سازمان بنادر و دریانوردی انجام گرفت ضریب اشتغال به ۱۰۰ و بیکاری به صفر رسید. این یک تجربه موفق بود و اقداماتی از این دست در هنگام و کنگان نیز انجام شد.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی در ادامه گفت: یکی از بنادر بسیار نمونه گردشگری دریایی در کشور، در بندر چمخاله گیلان در دست احداث است. این اقدام گام مهمی در مسیر توسعه زیرساخت‌ها در سواحل شمال و جنوب ایران خواهد بود.
راستاد با اشاره به رقابت بنادر گردشگری ایران با بنادر کشورهای منطقه گفت: بدون شک چنانچه بتوان وضعیت بنادر کشور را بهبود و ارتقاء داد، این امیدواری وجود دارد که هموطنان ما برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های گردشگری دریایی به کشورهای همجوار سفر نداشته و امکانات مدنظرشان در کشورمان قابل دسترس باشد. این در حالی است که سواحل کشور به واسطه تنوع آب و هوایی از ظرفیت‌های بالایی برخوردار هستند و بنابر گفته راستاد، سازمان بنادر از محل وجوه اداره شده خود آماده ارائه تسهیلات است تا به این شکل به تشویق و ایجاد جاذبه برای جلب سرمایه‌گذاران در این حوزه کمک کند.
گفتنی است که برای رونق گردشگری دریایی در ایران، فراهم کردن زیرساخت‌ها و امکانات مانند ساخت شناورها و قایق‌های تفریحی، ساخت اسکله‌های تفریحی، پارک‌های دریایی و زیردریایی‌های تفریحی در اولویت قرار دارد. راستاد در همین ارتباط وعده داده که به زودی با مشارکت بخش خصوصی خط کشتیرانی مسافربری، تفریحی، گردشگری چابهار – مسقط – دبی و کراچی راه‌اندازی شود. این کشتی از نوع هیوندای کشور کره جنوبی با ظرفیت ۲۴۰ نفر و با امکانات و تجهیزات لازم به مبلغ ۷۰ میلیارد تومان خریداری شده است و در مسیر ابتدایی خود از چابهار به مسقط، سپس از چابهار به کراچی و از چابهار به قطر – امارات خواهد گذشت. با افتتاح این خط کشتیرانی گردشگری صنعت گردشگری دریایی ایران پیشرفت بسیاری خواهد کرد.
این در حالی است که گردشگری دریایی در دنیا بسیار پیشرفته است و در این میان استرالیا به عنوان یکی از اصلی‌ترین مقاصد گردشگری دریایی جهان، تنها در سال ۲۰۱۲ به عنوان سال شاخص، توانسته ۲٫۵ میلیارد دلار تنها از گردشگری دریایی خود درآمد کسب کند. ایران نیز با وجود سواحل متنوع و ماسه ای، بندر های تاریخی، جنگل حرا، زیستگاه پرندگان و زیستگاه گاندو، اسکله های تفریحی، لنج سواری، وجود جلبک های دریایی خاص، دلفین ها و لاکپشت ها و … موج سواری در تنها بندر اقیانوسی ایران، همچنین وجود مدرن ترین تفریحات دریایی و آبی در کیش و قشم سواحل ایران را خاص کرده است. اما به رغم وجود این پتانسیل ها، هنوز نتوانسته ایم اقتصاد دریامحور را توسعه دهیم.
این در حالی است که کشورهای حوزه خلیج فارس با داشتن سهم کمی از دریای فارس امروزه، رقیب جدی کشورمان در گردشگری دریایی شده اند به طوری که امارات طی دوره ای هفت ساله توانسته حدود ۶۰۰ هزار گردشگر دریایی را صرفا از طریق پهلو گرفتن کروزهای مسافری پذیرایی کند. کشور عمان نیز با حذف تشریفات دریافت روادید برای گردشگرانی که از طریق دریا وارد خاک این کشور می‌شوند، تسهیلات فراهم کرده است. اقدامت نشویقی‌ای که به همت سارمان بنادر در کشور ما نیزدر حال پیاده سازی است تا سرمایه گذاران به سرمایه گذاری در بنادر رغبت پیدا کنند و بنادر نیز به این طریق، رونق بگیرند. اعمال تخفیف در حقوق و عوارش بندری و اصلاح نظام تعرفه گذاری از دیگر اقدامات تشویقی است که سازمان بنادر با انجام آنها منجربه رشد بیشتر نوار ساحلی کشور شده است.
