یاسمین طالقانی خبر کوتاه بود؛ «حضور یک زن در تیم مذاکرات هسته‌ای». این خبر برای برخی از اهمیت زیادی برخوردار بود چرا که در تیم طرفین مذاکره با ایران خانم‌ها حضور دارند که البته هر یک از آنها مانند موگرینی دارای سابقه زیاد هستند، اما زنی که به تیم مذاکره ایران پیوست لعیا جنیدی است. […]
یاسمین طالقانی
خبر کوتاه بود؛ «حضور یک زن در تیم مذاکرات هسته‌ای». این خبر برای برخی از اهمیت زیادی برخوردار بود چرا که در تیم طرفین مذاکره با ایران خانم‌ها حضور دارند که البته هر یک از آنها مانند موگرینی دارای سابقه زیاد هستند، اما زنی که به تیم مذاکره ایران پیوست لعیا جنیدی است. عصر پنجشنبه گذشته وزیر امورخارجه به همراه هیات همراه از جمله سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امورخارجه و لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس‌جمهور عازم اتریش شد. جنیدی، معاون حقوقی رئیس‌جمهور چهره‌ای علمی است که در سال ۱۳۶۸ مدرک کارشناسی خود در رشته حقوق را از دانشگاه تهران کسب کرد. او سپس دوره کارشناسی ارشد و دکتری خود را در رشته حقوق خصوصی و اسلامی در همان دانشگاه به پایان رساند و برای فوق دکتری خود در زمینه حقوق تطبیقی-داوری تجاری بین‌المللی، دانشگاه هاروارد را انتخاب کرد. او که به سه زبان انگلیسی، فرانسه و عربی مسلط است، راهنمایی چند پایان‌نامه و مشاور پایان‌نامه را در کارنامه دارد و سه کتاب تالیفی و چندین مقاله علمی چاپ شده در نشریات داخلی و خارجی از وی موجود است. معصومه ابتکار، معاون رئیس‌جمهوری در امور زنان و خانواده دیروز ضمن انتشار عکسی در کانال تلگرامی خود نوشت: «حضور یک زن در تیم مذاکره کننده ایران؛ دکتر لعیا جنیدی معاون رئیس‌جمهور روحانی». عکسی که ابتکار از آن سخن گفته بود، مربوط به صبحانه‌کاری به ریاست ظریف و موگرینی در وین بوده است.
نخستین زن مذاکرات ۹۷ جنیدی نبود!
البته این نخستین بار نبود که یک خانم در تیم مذاکره حضور پیدا می‌کرد. اول اردیبهشت انتشار تصویر یک زن دیپلمات منتشر شد. حسین جابری انصاری دستیار ویژه ظریف در صفحه اجتماعی خود در این باره توضیح داد. ۱. خانم حاضر در مذاکرات ما با استفان دیمیستورا در تهران، خانم فهیمه عباسی کارشناس تلاشگر امور سوریه و همکار اینجانب در حوزه دستیار ارشد وزیرخارجه در امور ویژه سیاسی است. ۲. این موضوع گرچه مورد توجه برخی رسانه‌ها قرار گرفته و برجسته شده است، اما اولین بار نیست که اتفاق می‌افتد و به‌طور مشخص در مذاکرات متعدد اینجانب در دو سال گذشته با هیات‌های مختلف خارجی و دو یا سه دور از مذاکرات بین‌المللی صلح سوریه در آستانه، خانم عباسی به‌عنوان عضو هیأت ایران حضور داشته است. ۳. به ارتقای جایگاه و نقش‌آفرینی بانوان همکار و تلاشگر خود در وزارت امورخارجه باور داشته و اطمینان دارم این نقش در آینده با تاثیرگذاری بانوان توانمند شاغل در وزارت امورخارجه بیشتر و بارزتر خواهد شد. برخی کانال‌های خبری با انتشار عکس دیدار مذکور نوشته بودند: «در جریان دیدار دستیار ارشد وزیر امورخارجه ایران در امور ویژه سیاسی و نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه که در تهران انجام شده است، یک خانم در هیات ایرانی حاضر بوده است».
زنان تاثیرگذار در مذاکرات هسته‌ای
چهار زن سال‌ها چهره‌های اصلی مذاکره با ایران بودند؛ کاترین اشتون، فدریکا موگرینی، وندی شرمن و هلگا اشمید. در میانه راه مذاکرات، اشتون جایش را به موگرینی داد و شرمن هم در پایان گفت‌وگوها بازنشسته شد. سال ۹۴ ایرنا نوشت: «در همه این سال‌ها و در کوران خبرهای مذاکرات، کمتر کسی توجهی به مرد یا زن بودن مذاکره کنندگان داشت، ولی اکنون که تب و تاب خبرهای هسته‌ای اندکی فروکش کرده، فرصت نقدها و تحلیل‌ها هم فراهم شده است. هرچند که ما به قدرت مردان مذاکره کننده خود ایمان داریم، ولی اروپاییان معتقدند «زنان مذاکره کنندگان بهتری هستند» در اینجا لازم است به وضعیت زندگی و نقش یکی از مهمترین اعضای مذاکره یعنی موگرینی اشاره شود. «فدریکا موگرینی» هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ایستگاه‌های پایانی به قطار مذاکرات پیوست. او تا فوریه ۲۰۱۴ که وزیر خارجه ایتالیا شد در بیرون از مرزهای کشورش ناشناخته بود، ولی نقشی که بعدها در مذاکره با ایران ایفا کرد به یکباره مشهورش کرد. او توانست مسیر کاترین اشتون هماهنگ کننده سابق سیاست خارجی اتحادیه اروپا را ادامه دهد، شش کشور طرف مذاکره با ایران را تاحد امکان هماهنگ نگهدارد، بر جلسات مذاکره ریاست و دستور کار جلسات و روند مذاکرات را هم ترسیم کند. فدریکا متولد رم، فرزند فلاویو موگرینی کارگردان فیلم، دانش آموخته فلسفه و علوم سیاسی از دانشگاه رم است. پایان‌نامه‌اش را درباره رابطه دین و سیاست در اسلام نوشته است. در ۱۶ سالگی فعالیت سیاسی‌اش را با عضویت در فدراسیون جوانان کمونیست ایتالیا شروع کرد و پس از آن به طور مداوم عضو احزاب چپ بود و از همین جا هم به مسند وزارت خارجه رسید. موگرینی پس از سوزانا آنلی و اما بونینو سومین وزیر خارجه زن در ایتالیا و تا این زمان، جوان‌ترین آنهاست. منتقدانش او را بیش از حد به کرملین نزدیک می‌دانند با این حال می‌پذیرند که او در ۱۸ روز پایانی، «چرخ‌های مذاکرات را روغن‌کاری» و مسیر دستیابی به توافق را هموار کرده بود. فدریکا با پسر یکی از ژنرال‌های ایتالیایی ازدواج کرده و دو دختر به نام‌های کاترینا و مارتا دارد؛ ده ساله و پنج ساله.
حضور موقت یا عضو دائم؟
با حضور لعیا جنیدی در تیم مذاکرات هسته‌ای شاید دیگر نتوان از عنوان مردان هسته‌ای ایران استفاده کرد و باید عبارتی جایگزین آن کرد. البته هنوز مشخص نیست که آیا جنیدی قرار است عضو ثابت مذاکرات باشد یا تنها در سفر اخیر تیم مذاکره را همراهی کرده است.
