بر اساس آمارهای ثبت شده در سامانه‌های املاک از یکم تا ششم اسفندماه ۱۶۲۰ فقره خرید و فروش مسکن در شهر تهران انجام شده که نسبت به همین زمان در ماه قبل افزایش چندانی نشان نمی‌دهد. با این حال دفاتر املاک از نوعی «دبه» فروشندگان در بازار ملک خبر می‌دهند که تحت تأثیر چشم‌انداز سیاسی […]
بر اساس آمارهای ثبت شده در سامانه‌های املاک از یکم تا ششم اسفندماه ۱۶۲۰ فقره خرید و فروش مسکن در شهر تهران انجام شده که نسبت به همین زمان در ماه قبل افزایش چندانی نشان نمی‌دهد. با این حال دفاتر املاک از نوعی «دبه» فروشندگان در بازار ملک خبر می‌دهند که تحت تأثیر چشم‌انداز سیاسی و اقتصادی قرار دارد. یکی از مشاوران املاک فعال در منطقه یک تهران با بیان اینکه در روزهای اخیر پنج نشست من لغو شد، اظهار می‌کند: بازار مسکن شدیداً نسبت به تحرکات سیاسی حساس است. به طور مثال استعفای وزیر خارجه یا نداشتن تصویری روشن از((اف ای تی اف)) و لایحه پالرمو در تصمیمات مالکان تأثیرگذار است. البته با توجه به رشد قیمت بیش از توان طرف تقاضا، خریدار چندانی در بازار مسکن وجود ندارد اما بعضی مالکان با وجود رکود شدید، هنوز هم قیمت‌ها را به‌روز می‌کنند.
سناریوهای گوناگون برای بازار مسکن ۱۳۹۸
امید علیجانی کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه در پایان سال ۹۶ و بعد از اعلام ورود به دوران رونق، در قالب ۲ سناریوی کلی آینده بازار مسکن قابل پیش بینی بود. وی افزود: سناریوی اول، رشد قیمت تا ۵۰ درصد، افزایش هیجانی خرید در بازه‌ای کوتاه‌مدت و در گام بعد شروع دوران رکود در پایان سال ۹۷ یا اوایل سال ۹۸ است. در سناریوی دوم حفظ نسبی قیمت‌ها و رشد سطح معاملات و در گام بعد تداوم دوران رونق احتمالی تا پایان سال ۹۸ نشان داده شده است.
علیجانی در ادامه به وضعیت حال حاضر بازار مسکن اشاره کرد و گفت: وضعیت کنونی مسکن با سناریوی اول پیش‌بینی‌شده بیشتر تطابق دارد. به طوری که معاملات از نیمه دوم ۹۶ تا اردیبهشت ۹۷ روند افزایشی خود را نسبت به دوره‌های قبل حفظ کرده، اما از خرداد ماه، معاملات مسکن روند نزولی به خود گرفته است. همچنین تعداد معاملات مسکن تهران در خرداد و تیر ماه نسبت به مدت مشابه در سال‌های ۹۶ و ۹۵ کمتر بوده است.
این کارشناس بازار مسکن افزود: بازار مسکن در نیمه دوم سال ۹۶ وارد سیکل رونق شده، رونقی که به نظر می‌رسد ورود به آن، ناشی از انتظار بخش عرضه به خروج از دوران رکود چهارساله و همچنین افزایش سوداگری به دلیل رشد قیمت بوده است. در تیر ماه ۹۷ قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در شهر تهران به حدود ۷ میلیون تومان رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از ۵۰ درصد رشد کرده، این در حالی است که همین افزایش قیمت از تیر ۹۳ تا تیر ۹۶، تنها ۱۶ درصد بوده است.
وی به تلاطم و نوسانات پیش‌آمده در بازار اشاره کرد و گفت: نوساناتی نظیر کاهش ریسک و همسان‌سازی ارزش دارایی‌های سرمایه‌گذاران، موجب شد بخشی از پول‌های سرگردان و پس‌اندازهای بانکی به بازار مسکن سرازیر شود. همچنین تاثیر افزایش نرخ تورم عمومی کشور بر قیمت نهاده‌های تولید مسکن در دوران رکود، باعث شد رشد قیمت مسکن کمتر از نرخ تورم عمومی کشور باشد.
علیجانی ادامه داد: با توجه به افزایش قیمت واحد مسکونی، توان خرید بخش مصرفی کاهش یافته و تقاضای مصرفی شروع به خروج از بازار کرده، اما حضور هرچند متزلزل تقاضای سرمایه‌ای در این بازار همچنان ادامه دارد.
وی گفت: صنعت ساختمان یکی از محرک‌های اصلی اقتصاد کشور است، از اینرو با بسیاری از صنایع و بازارهای مالی ارتباط مستقیم و غیرمستقیم دارد و هرگونه تغییر در این بازار می‌تواند صنایع و بازارهای مالی را تحت تاثیر قرار دهد. البته بازار ساختمان خود تحت‌تاثیر متغیرهای کلیدی و بازارهای دیگری از جمله شرایط حاکم بر اقتصاد کشور است. وی افزود: به طور کلی آنچه در ابتدای سیکل رکود در بازار مسکن مرسوم بوده، خروج تقاضای سرمایه‌ای و متقاضیان مصرفی است. این کارشناس مسکن در پایان افزود: یک سناریوی محتمل دیگر، همسان‌سازی ارزش دارایی‌های سرمایه‌گذاران در بخش مسکن است که می‌تواند در مقایسه با ارزش سایر دارایی‌ها روی دهد. پیچیدگی در تحلیل آینده متغیرهای محیطی نظیر معادلات سیاسی، وضعیت اقتصادی کشور و سایر عوامل، وضعیت بازار مسکن را تحت تاثیر قرار خواهند داد اما در این میان متعادل شدن تلاطم در بازار ارز و ثبات در بازار طلا و سکه، منجر به جذب بخش مهمی از سرمایه‌ها به بازار مسکن خواهد شد.
جهش قیمت مطلقاً اتفاق نمی‌افتد
با همه این احوالات، رئیس اتحادیه مشاوران املاک معتقد است که به دلیل پایین بودن توان خریداران، سال ۱۳۹۸ مطلقاً با جهش قیمت مسکن مواجه نخواهیم شد و قیمت‌ها نهایتاً همپای نرخ تورم یا پایین‌تر از آن افزایش می‌یابد. مصطفی‌قلی خسروی در حاشیه «ششمین نمایشگاه املاک و مستغلات» در جمع خبرنگاران اظهار کرد: بعد از انقلاب در سال‌های ۱۳۶۸، ۱۳۸۶، ۱۳۹۱ و ۱۳۹۷ با جهش قیمت مسکن مواجه بودیم که چهار مؤلفه اصلی بورس، طلا، حامل انرژی و ارز باعث این اتفاق شد. هم اکنون که توان متقاضیان پایین آمده جهش قیمتی مطلقاً اتفاق نمی‌افتد. اما با افزایش نرخ تورم می‌توان رشد قیمت مسکن را پیش بینی کرد اما پایین‌تر از نرخ تورم خواهد بود.
بازار مسکن خنثی شده است
یکی از سوالاتی که این روزها ذهن بسیاری از مردم را به خود مشغول کرده این است که بازار مسکن در سال آینده به چه مسیری خواهد رفت. بعضی افراد از گرانی صحبت می‌کنند، عده‌ای معتقد به کاهش قیمت‌ها هستند و برخی نیز رشد متناسب با نرخ تورم را پیش‌بینی می‌کنند. اما آنچه می‌توان از شرایط فعلی استنباط کرد اینکه توان طرف تقاضا جوابگوی قیمت‌های فعلی نیست.
سلمان خادم‌المله، واکنش بازار مسکن نسبت به افزایش قیمت را خنثی می‌داند و معتقد است: با توجه به اینکه اقتصاد ما تحت تأثیر تحریم‌ها قرار دارد اگر شرایط سخت‌تر شود ممکن است قیمت اسمی مسکن افزایش پیدا کند ولی هرچقدر قیمت بالا برود رابطه معکوس با حجم معاملات پیدا می‌کند و خرید و فروش از این مقدار هم کمتر خواهد شد. لذا با توجه به اینکه در هر بخشی قیمت، محصول عرضه و تقاضا است بعید می‌دانم قیمت مسکن در سال آینده بالاتر از نرخ تورم برود.
راهکار کنترل قیمت مسکن
محمدمهدی مافی، کارشناس بازار مسکن نیز معتقد است که اگر سیاست‌های لازم برای جذب نقدینگی بخش خصوصی در بخش ساخت و ساز اتخاذ شود می‌توان روند رشد قیمت مسکن را کنترل کرد؛ اوهمچنین بازار مسکن را ماهیتاً تابع عرضه و تقاضا می‌داند و می‌گوید اگر سرمایه‌ها به بازار مسکن حمله کند عرضه حدود یک دهم تقاضا است. آمار بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن شهر تهران در بهمن ماه ۱۳۹۷نشان می‌دهد متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیر بنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی شهر تهران ۹ میلیون و ۹۷۰ هزار تومان بود که نسبت به ماه گذشته و ماه مشابه سال گذشته به ترتیب ۱.۷ درصد و ۸۵.۱ درصد افزایش داشته است. همچنین در این ماه تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران به بیش‌از ۹۳۰۰ واحد رسید که نسبت به ماه قبل ۳۹ درصد افزایش داشته، اما نسبت به ماه مشابه سال گذشته ۴۹.۲ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
