محصولات تراریخته یا ترانس‌ژنیک «transgenesis» که به آن تراژنی نیز می‌گویند به فرایند تزریق یک ژن بُرون زاد یا بیرونی به جانداران زنده، گفته می‌شود. به طوری که جاندار ویژگی جدیدی پیدا کرده آن را به فرزندانش منتقل کند. دیدگاه‌های کارشناسان درخصوص مفید یا مضر بودن محصولات تراریخته، متناقض و متضاد است به گونه‌ای که برخی آن را در شمار […]
محصولات تراریخته یا ترانس‌ژنیک «transgenesis» که به آن تراژنی نیز می‌گویند به فرایند تزریق یک ژن بُرون زاد یا بیرونی به جانداران زنده، گفته می‌شود. به طوری که جاندار ویژگی جدیدی پیدا کرده آن را به فرزندانش منتقل کند. دیدگاه‌های کارشناسان درخصوص مفید یا مضر بودن محصولات تراریخته، متناقض و متضاد است به گونه‌ای که برخی آن را در شمار محصولات دانش بنیان دانسته از آن دفاع میکنند و برخی نیز بر این باورند که مصرف این محصولات بسیار خطرناک است.
عده‌ای نیز در شبکه‌های اجتماعی پا از آن فراتر گذاشته موجی خبری به راه انداختند و قاطعانه بر این باور هستند که این محصولات، ترفند دشمنان است و با هدف ترور بیولوژیک و از بین بردن تدریجی جمعیت فعال و موثر ما طراحی شد. افکار عمومی در این بین در سردرگمی فرو رفتند و نمی‌دانند سخن کدام طرف را بپذیرند، کلانتری رییس سازمان محیط زیست کشور بر این باور است که «تراریخته‌ها» هیچ ضرری ندارند اما برخی نطری دیگر دارند.
همایش نقد و بررسی تولید گیاهان تراریخته یا ارگانیک از منظر علم تجربی و فقه اسلامی با حضور کارشناسان و اعضای هیئت علمی گروه اصلاح نباتات دانشگاه تهران در مازندران برگزار شد.
علیرضا عباسی عضو هیئت علمی گروه اصلاح نباتات دانشگاه تهران اظهار داشت: نگاه به دانش نگاه قدرت است اما سوال اینجاست که آیا در زمینه محصولات تراریخته مخاطراتی وجود دارد یا خیر که باید این امر درست تعریف شود و انتظار معجزه نداشته باشیم. وی افزود: حوزه کاربرد و استفاده بیوتکنولوژی فراوان بوده که مهندسی ژنتیک این علوم، کشت بافت و سلول جزیی از این علم است.
عضو هیئت علمی گروه اصلاح نباتات دانشگاه تهران گفت: جمعیت جهان در حال افزایش است که برخی گیاهان قابلیت اضافه و افزایش تولید را ندارد بلکه باید ژنی به آن اضافه شود که علم بیو تکنولوژی می تواند به این امر کمک کند.
عباسی با بیان اینکه علم گریز و فناوری هراس نیستیم افزود: نسل‌هایی که برای مهندسی ژنتیک داریم برحسب نوع ژن انتقال یافته سه نوع مشخص از محصولات تغییر یافته ژنتیکی وجود دارد.
وی گفت: صفاتی که در محصولات قرار می‌گیرد نسل اول این محصولاتی که به آفات، علف کش خاص، ویروس‌ها و مقاومت داشته باشند و نسل دوم کیفیت محصول را افزایش دهیم و نسل سوم مباحث دارویی استفاده شود.
عباسی بیان کرد: در جامعه امروزی محصول تراریخته بحث کل علم نیست بلکه فراریخته‌ای از جز یک علم است نسل اول ۱۹۰ میلیون هکتار محصول تراریخته کشت می‌شود ۱۰۰ میلیون هکتار صفت مقاومت به آفت و علفکشها است. عباسی گفت: ۱۸۷ میلیون هکتار از ۱۹۰ میلیون هکتار یعنی ۹۷ درصد زیر کشت سویا، ذرت ،پنبه و کلزا است و آمریکا، برزیل و آرژانتین ۹۰ درصد کشت را به خود اختصاص دادند. وی تصریح کرد: برای تولید محصولات تراریخته، جهاد کشاورزی، محیط زیست و بهداشت مجوز داده شود که ملاحظات در این زمینه در کشور رعایت نشد و محصولات کار آزمایشگاهی که باید انجام می‌شد صورت نگرفته است.
تراریخته‌ها در تمام دنیا، موافق و مخالفان خود را دارد
ویدا چالوی عضو هیئت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری نیز در این همایش اظهار داشت: محصولات ترا ریخته در آمریکا کشت اما در اروپا مخالفت زیاد است که در این زمینه بایداطلاعات و دانش را افزایش داشته باشیم.
وی افزود: در سال ۱۹۹۴ نخستین محصول تراریخته گوجه فرنگی بود که وارد بازار شد الان مقدار محصولات و همچنین نوع آن مانند سویا ذرت افزایش یافت.
چالوی با بیان اینکه محصولات تراریخته یک فناوری یک تکنیک است بیان کرد: در این روش یک یا چند ژن به گیاه وارد می‌شود تا به خشکی، سرما و تنش محیطی مقاوم شوند و طبق تحقیقات آکادمی ملی علوم این موضوع به گیاهان و انسان آسیبی وارد نمی‌کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه منابع طبیعی ساری افزود: البته برخی محصولات ژنی دارند که به علفکشها مقاوم هستند و ممکن است آن علف‌کش به محیط زیست آسیب بزند نه خود آن محصول و یک سوم مصرف‌کنندگان به این باور و یقین رسیدند که این محصولات هیچ آسیبی به آنان نمی‌رساند. چالوی گفت: طبق بررسی یک دانشمند در کشور پورتریکو حدود ۹۸ درصد از حشراتی که در کره زمین و ۸۰ درصد حشرات در گیاهان در ۳۵ سال از بین رفتند که یکی از دلایل این امر گرم شدن کره زمین و استفاده بی‌رویه سموم کشاورزی گزارش شد که با کاشت محصولات تراریخته می‌توانیم استفاده از سموم را کاهش دهیم.
وی تصریح کرد: هرچه میزان مخالفت به این امر افزایش پیدا کند میزان اطلاعات علمی نیز کاهش می یابد که باید این موضوع مهم را مورد اهمیت قرار دهیم.
