نیلوفر منصوری دبیر گروه گردشگری امروزه فعالیت قطارهای گردشگری و تورهای ریلی، گسترده شده است و دامنه آنها نه تنها داخل کشور بلکه به خارج از کشور هم رسیده است. چندی پیش معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با مدیرکل برنامه‌ریزی و نظارت بر خدمات مسافری شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران جلسه‌ای […]
نیلوفر منصوری
دبیر گروه گردشگری
امروزه فعالیت قطارهای گردشگری و تورهای ریلی، گسترده شده است و دامنه آنها نه تنها داخل کشور بلکه به خارج از کشور هم رسیده است. چندی پیش معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با مدیرکل برنامه‌ریزی و نظارت بر خدمات مسافری شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران جلسه‌ای داشتند. ولی تیموری معاون گردشگری در آن جلسه از راه‌آهن درخواست کرد که از کارگزاران حرفه‌ای و متخصص گردشگری از جمله راهنما و دفاتر خدمات مسافرتی دارای مجوز رسمی از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استفاده کند و در اجرای تورهای راه‌آهن با این سازمان هماهنگی و تعامل داشته باشد. این در حالیست که مدیرکل برنامه‌ریزی و نظارت بر خدمات مسافری شرکت راه‌آهن با رد فعالیت‌های انحصاری راه‌آهن در گردشگری ریلی از ایده‌هایی سخن گفت که ابعاد بین‌المللی دارد.
سفر به مکان های جدید و ناآشنا در بیشتر مواقع می تواند یک تجربه شیرین باشد. حال اگر این مسافرت با یک وسیله نقلیه عمومی مثل قطار باشد مسلما شیرین تر و لذتبخش تر خواهد بود. امروزه کمتر شهر یا استانی در دنیا وجود دارد که ریل قطار از آنجا عبور نکند، حتی بسیاری از شهرها در کشورها از قطارهای تندرو و لوکس استفاده می کنند که یکی از گزینه های مهم در سفرها محسوب شده است تا سفری توام با خاطره های جذاب و دلنشین تجربه شود. برای بسیاری از ما، سفر با قطار می تواند به یک تجربه ناب تبدیل شود. همیشه امنیت و اطمینانی که از سفر با قطار داریم بیشتر از سفر با اتوبوس و یا هواپیما در ذهن ما حک شده است. از سوی دیگر می تواند سفر خوشایندی در طول مسیر با طبیعت دلنشین به همراه بیاورد.
حدود چهار سال است که سوت قطارهای گردشگری در کشور ما به صدا درآمده و طی این سال ها ۲۸ قطار اروپایی با گردشگران خارجی به ایران سفر کرده اند. اکنون هم خبرهای خوبی از شرکت راه آهن می رسد. این شرکت می‌خواهد نخستین قطار استاندارد گردشگری ایران را تا سال آینده آماده کند و روی ریل به حرکت درآورد تا به کلوپ کشورهای دارنده قطارهای گردشگری، بپیوندد. به گفته مدیرکل برنامه‌ریزی و نظارت بر خدمات مسافری شرکت راه‌آهن؛ وظیفه اصلی راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، حمل و نقل بار و جابه‌جایی مسافر است که در چهار سال گذشته رویکرد گردشگری نیز داشته و برنامه‌ریزی و برقراری قطارهای گردشگری را نیز اجرا کرده است. در این قطارها هدف از سفر، رسیدن به مقصد نیست، بلکه دیدن تاریخچه و جاذبه‌های راه‌آهن از جمله ابنیه و تجهیزات ایستگاه‌ها و نیز بناهای تاریخی و طبیعت بکر حاشیه آن است. علی کاظمی‌منش می گوید که در حقیقت این بار مقصد گردشگری راه آهن است. در همین راستا برنامه‌های زیادی در چهار سال گذشته اجرا شده که بخشی از آن به قطارهای گردشگری داخلی و بخشی دیگر به قطارهای گردشگری خارجی اختصاص داشت.
۲۹ امین قطار اروپایی در راه ایران
چهار سال است که هماهنگی هایی برای سفر قطارهای خارجی به ایران صورت گرفته است و به گفته این مسئول تاکنون ۲۸ قطار حامل گردشگران خارجی به ایران سفر کرده‌اند و به زودی و در مهرماه جاری نیز بیست‌ونهمین قطار گردشگری به کشور وارد می‌شود. مسافران این قطارها ملیت‌های مختلفی دارند و از مبدأ اروپا راهی ایران می‌شوند و در مدت پنج یا هفت روز به تماشای آثار تاریخی و گردشگری ایران می‌پردازند و معمولاً هم در همان قطار اقامت دارند. مدیرکل برنامه‌ریزی و نظارت بر خدمات مسافری شرکت راه‌آهن گفت: تا دو سال پیش قطارهای گردشگری خارجی از مرز ترکیه (رازی) به ایران وارد می‌شدند اما پس از ناآرامی‌های کشور ترکیه، مسیر قطارها تغییر و ورود آنها از مرز ترکمنستان اتفاق افتاد.
مرز ترکیه برای قطارهای اروپاییِ در راهِ ایران باز می‌شود
کاظمی‌منش سپس از تفاهم با ترکیه برای استفاده‌ی دوباره از مرز «رازی» برای از سرگیری تردد قطارهای گردشگری خبر داد و گفت: راه آهن ترکیه اعلام کرده برای عبور قطارهای گردشگری آماده است.
او درباره برنامه قطارهای گردشگری داخلی نیز توضیح داد: یکسری از قطارها دارای مسیر ثابت است، مثل «تهران شیرگاه» و «تهران- سوادکوه» که هر هفته سیر دارند اما برخی قطارها به مناسبتی خاص برنامه‌ریزی و اجرا می‌شوند؛ مثل قطار گردشگری «جشنواره آش زنجان»، «پویانمایی همدان»، «بزرگداشت عطار» و «خیام».
وی افزود: این برنامه‌ها از سوی شرکت راه‌آهن، طراحی و اجرای آن به مجری که شرکت گردشگری دارای مجوز است، واگذار می‌شود. علاوه‌بر این شرکت‌های گردشگری می‌توانند به راه‌آهن طرح ارائه دهند که پس از تأیید، برنامه‌ی آنها با قطار گردشگری قابل اجرا خواهد بود.
قطار ویژه گردشگری در راه است
یکی از مزیت های استفاده از این قطارها، امکان انتشار توضیحات تورلیدر درباره جاذبه‌ها و اطلاعات مربوط به راه‌آهن برای کل مسافران وجود دارد و قطار در بین مسیر و در محل‌های دارای جاذبه گردشگری برای ارائه توضیحات راهنمای گردشگری و یا پیاده شدن و گشت گردشگران توقف هم دارند. یکی از برنامه‌های شرکت راه‌آهن تبدیل اماکن و فضاهای بدون استفاده در بین مسیر به ظرفیت‌های گردشگری است.
وی اضافه کرد: یکی دیگر از برنامه‌های شرکت راه‌آهن این است که با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و با تغییر کاربری و بهسازی تعدادی واگن، نخستین قطار مخصوص گردشگری را تا سال آینده آماده کند. به گفته این مقام مسئول در راه‌آهن بخش خصوصی برای برگزاری تورهای گردشگری ریلی در کنار شرکت راه‌آهن قرار دارد و با هماهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار است دوره آموزش راهنمایان تخصصی گردشگری ریلی برگزار شود که فارغ‌التحصیلان آن نخستین راهنمایان گردشگری ریلی خواهند بود که مطابق با استانداردها آموزش می‌بینند و مدرک معتبر رسمی نیز به آنها اعطا می‌شود.
راه‌اندازی قطارهای دو جانبه گردشگری بین ایران و ترکیه
سفر به مسیرهای بین المللی با قطار می تواند یکی از جذاب ترین سفرها باشد. کاظمی‌منش درباره ضرورت برقراری مسیر ریلی تهران وان آنکارا با توجه به حجم سفرهای یکطرفه از ایران به ترکیه و نگرانی برای خروج بیشتر مسافر از ایران به ترکیه، گفت: این مسیر بین‌المللی در گذشته نیز وجود داشت که چند سالی به دلیل انجام عملیات تعمیرات خط در خاک ترکیه، متوقف شده بود و دوباره از تیرماه راه‌اندازی خواهد شد و حتی با راه‌آهن مذاکراتی برای راه‌اندازی قطارهای گردشگری دو جانبه داشته‌ایم.
