نیلوفر منصوری دبیر گروه گردشگری داشتن فرهنگ و تمدن کهن، خصوصیات بارزی است که هر کشور صاحب نامی برای خود دارد. کشور ما از این دسته کشورهایی است که به واسطه فرهنگ و تمدن کهن، زبانزد خاص و عام است و یکی از جلوه های این فرهنگ غنی، که در شکل ها و طرح هایی […]

نیلوفر منصوری
دبیر گروه گردشگری
داشتن فرهنگ و تمدن کهن، خصوصیات بارزی است که هر کشور صاحب نامی برای خود دارد. کشور ما از این دسته کشورهایی است که به واسطه فرهنگ و تمدن کهن، زبانزد خاص و عام است و یکی از جلوه های این فرهنگ غنی، که در شکل ها و طرح هایی چشم نواز و رنگارنگ دیده می شوند، صنایع دستی است. صنایعی که در هر شکل و شمایلی بازگو کننده هویت ایرانی و در بعد کوچکتر هویت محلی و منطقه ای است. در گوشه گوشه این دیار و سرزمین چهار فصل، با توجه به مواد اولیه طبیعی و بکر که در دسترس هنرمندان این مرز و بوم بوده، هنری شکل گرفته که ذوق و سلیقه و فرهنگ آن دیار و خطه را به نمایش گذاشته است.

هنر؛ از ذوق، حس زیباشناختی، تجربه ها و آموخته های یک هنرمند سرچشمه می گیرد. هنرمندی که در تعامل و هماهنگی هنر و دانش اقوام و ملل دیگر، نه تنها بر تجربه خود می افزاید بلکه افق دید خویش را گسترش می دهد تا بتواند نتیجه آثار و اندیشه های هنری خود را ببیند. کشور چهار فصل ایران، با داشتن استان ها، شهرستان ها، شهرها و روستاهای کوچک و بزرگش، نمایش کم نظیری از نقش ها و رنگ ها را برای هر بیننده ای به نمایش می گذارد که تحسین آنها را برمی انگیزد. یکی از این استان های این سرزمین، دیار سمنان است. این استان که از دیرباز در متون کهن تاریخی به دیار کومش یا قومس شهرت داشته و دارد علاوه بر آن که مردان و زنان این دیار در حوزه های گوناگون تاریخی و فرهنگی و حتی اقلیمی از موقعیت بسیار ممتازی برخوردار بوده اند از حیث هنرهای سنتی و صنایع دستی و فنون فرهنگی، دارای امتیازات ویژه و در خور تاملی است. و نمایشی کم نظیر از نقش ها و رنگ ها را به دید همگان می گذارند. دست سازه های زیبایی که بهترین سوغاتی های یک دیار را تشکیل می دهند که می توانند تا همیشه برای ما باقی بمانند و خاطرات شیرین سفر را به خاطرمان بیاورند. شاید هم زینت بخش خانه های عزیزانمان شدند تا همچون یک یادگاری ارزشمند برایشان باقی بمانند. آب و هوای متفاوت، اقلیم خشک بیابانی، نیمه خشک، مناطق کوهستانی و ارتفاعات بالای چهار هزارمتری در استان سمنان نه تنها باعث تنوع در فرهنگ آداب و رسوم و بینش مردمان این دیار شده بلکه با ایجاد زمینه های مختلف فرهنگی و هنری؛ جایگاه مناسب صنایع فرهنگی را برای خود به وجود آورده است. پنج هزار و ۴۲۳ هنرمند در استان سمنان فعالیت دارند و سفال و سرامیک، گلیم بافی، منبت و معرق چوب، گوهرتراشی، زیورآلات سنتی، چاپ قلمکار، نساجی سنتی، سوزن دوزی سنتی، نمدمالی، قلمزنی، حوله بافی، چرم دست دوز سنتی و … از مهم‌ترین رشته‌های بومی و فعال صنایع دستی استان سمنان است. برخی صنایع هم منسوخ و برخی در حال منسوخ شدن هستند ازجمله: کلاه مالی، چیتگری، شیشه بافی، اّرسی سازی، گره چینی، قفل سازی، شیشه گری، رفو گری، پلاس بافی، طراحی فرش، حجاری سنتی… یکی از صنایعی که به نام این استان، رقم خورده است، چنگوم سازیی و مکنه است. هنرهایی اصیل که مهد آن شهرستان زیبای مهدیشهر است. این هنر نوعی ملیله کاری نقره است که به عنوان زیور زنانه کاربرد دارد. این هنر بیش از ۱۵۰ سال قدمت دارد. ویژگی خاص این نوع ملیله کاری که یکی از زیورآلات زنان و دختران سنگسری بوده است، دیگرگونی فرم آن است که بر روی “ساختِه مَکِنِه” قرار می‌گیرد. چَنگوم از دو طرف سر و در بالای گوش قرار می‌گیرد و تا زیر چانه ادامه می ‌یابد. مکنه یا شال بلند ابریشمی(کژین) نوعی هنر سوزن دوزی است که تقریبا سه متر طول دارد و سطح آن را به طور کامل شماره دوزی می‌کنند. سرپرست معاونت صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سمنان گفت: استانداردسازی دو رشته صنایع دستی استان سمنان در دستور کار قرار گرفت. همایون جورابلو گفت: با هماهنگی صورت گرفته با معاونت صنایع دستی کشور، استانداردسازی دو رشته «چنگوم» و «مکنه» از رشته‌های صنایع دستی استان سمنان، در دستور کار قرار گرفت. وی با بیان اینکه استانداردسازی نقش مؤثری در تأمین بازار فروش دارد، گفت: تعدادی معیارهای استاندارد تعریف شده و هنرمندان با ارائه محصولات خود به اداره کل استاندارد، پس از یکسان بودن محصول با معیارهای استاندارد، نشان ملی استاندارد دریافت می­‌کنند. وی افزود: رعایت استانداردها به منظور تولید محصول استاندارد، داشتن نوآوری و خلاقیت در تولید و توجه به ذائقه جامعه در تولید محصولات صنایع دستی زمینه‌ساز رونق و اشتغال زایی این صنعت درآمدزا می‌شود. وی گفت: پیش از این رشته گلیچ از استان سمنان موفق به دریافت استاندارد شده است.

لینک کوتاه :