کتاب «۱۰۱ باید در مسیر هنرمند شدن» مجموعه اي از شيوه هاي فني و تكنيكي درباره به ظهور رساندن يك اثر هنري است. نويسنده يادداشتي در ابتداي كتاب نوشته و در آن بيان كرده “هنر انگاره اي همگاني است كه در هر فرهنگي يافت مي شود.” در نگاه نويسنده او با پاس داشتن همين ذهنيت […]
کتاب «۱۰۱ باید در مسیر هنرمند شدن» مجموعه اي از شيوه هاي فني و تكنيكي درباره به ظهور رساندن يك اثر هنري است. نويسنده يادداشتي در ابتداي كتاب نوشته و در آن بيان كرده “هنر انگاره اي همگاني است كه در هر فرهنگي يافت مي شود.” در نگاه نويسنده او با پاس داشتن همين ذهنيت كتاب را با شيوه هاي آموزش تكنيكي مدارس هنري كه هنر را بخشي از زندگي روزمره دانسته اند به رشته تحرير در آورده است.
كتاب داراي بيان سليس و قابل فهمي است كه صدويك روش كاربردي در امتداد يكديگر با ساختار منظمي به مانند نردباني است براي رسيدن به هدف كه بايد مرحله به مرحله طي شوند. وفاداري مترجم به متن از نكات مثبت اين كتاب است. با در نظر داشتن تمامي اين نكات مثبت در پرداختن به مباحث عام كاربردي هنرآموزي اگرچه لازم اما كافي نيستند، خواننده با اين پرسش روبروست كه در مباحث خاص هنري پيمودن اين صدويك بايد از او يك هنرمند تمام عیار ميسازد يا نه ؟ اينجاست كه خلأ ناگفته ماندن گرايش دروني افراد نسبت به انواع هنر در اين كتاب حس مي شود . بنابراين اگرچه يادگيري شيوه هاي تكنيكي این کتاب مي تواند هنرآموز را در اين مسير به جلو هدايت كند اما كتاب هايي از اين دست نمي تواند به مثابه راه گشايي صد در صد براي تبديل شدن به يك هنرمند حقيقي باشد زیرا جوشش ذاتي خلاقيت كه عنصر اصيل خلق اثر هنريست در نظر گرفته نشده است. در ادامه متن گفت و گو با مترجم درباره مهم ترین بخش ها و فرازهای کتاب و پرسش های احتمالی خوانندگان این کتاب را می خوانید.
تعريف شما از هنر و هنرمند چيست ؟
برای رسیدن به تعریفی منسجم از هنر ابتدا می‌بایست حقیقتِ تاریخ‌مندی این مفهوم را در نظر آورد. بدین معنا که در طول تاریخ هم معنای هنر، همین طور مفاهیم و اشیایی که با این واژه نسبت داده شده‌اند دستخوش نوسان و تغییر شده‌اند همچنین چهارچوب ذهنی این مفهوم تطوری تاریخی را پشت‌سر گذاشته است. با تغییر این مفهوم هنرمند به عنوان عامل فاعلی آن نیز دگرگونی پذیرفته است. ماهر، فاضل و استادکار بخشی از جنبه‌های هنرمند هستند که به‌طور سنتی هم‌راستا و هم‌عرض با او قرار می گیرند.
هدفتان از ترجمه اين كتاب چه بوده است ؟
من به شکل حرفه‌ای در قالب یک مترجم تعریف نمی‌شوم. آنچه به عنوان پیشران انگیزشی سبب شد تا این کتاب را برگردانم ایده‌های درون کتاب است. ایده‌ی معاصر پیدایی مدارس هنر و بحث‌ها و نقدهای جدی که قاعدتاً می‌بایست در چنین فضایی شکل گیرد برای من بسیار شگفت‌انگیز می‌نمود. می‌دیدم آنچه مد نظر نگارنده تحت عنوان «مدرسه‌ی هنر» وجود دارد نه در هنرستان‌ها و نه در دانشگاه‌های هنری در ایران محقق نمی‌شود پس نام کتاب را از صد و یک موضوع آموختنی در مدارس هنر به ۱۰۱ باید در مسیر هنرمند شدن تغییر دادم.
١٠١ بايد اين كتاب از كجا وام گرفته شده اند ؟ از زندگي و آثار بزرگان هنر ؟
گزاره‌های این کتاب را در دو بخش می‌توان دسته‌بندی کرد گروهی به مفاهیم بنیادی هنر یا حتی امور فلسفی می‌پردازند و نگاهی بیرونی به مفاهیم و چهارچوب‌های هنری دارند و دسته‌‌ی دیگری از آنها به شرح امور عملی تر همچون پرسپکتیو و یا دایره‌ی رنگ می پردازند. درباره‌ی تصاویر کتاب که تمامی آنها را کیت وایت خود ساخته است، یک دسته یادمان های مهمی از تاریخ هنر همانند اثر مارسل دوشان، جسپر جونز، روتکو، پیکاسو و دیگران هستند و بخش دوم را تصاویری دربرگرفته که کیت وایت خود به فراخورِ تبیین موضوع طراحی کرده است. در این میان یک اثر انتزاعی از خود او نیز به چشم می‌خورد. تمامی این دو دسته به شکلی منسجم و با یک تکنیک ثابتِ طراحی، ساخته شده‌اند. وجود آنها نه تنها انسجام کتاب را بهبود بخشیده بلکه به فهم و تعمیق بیشتر هر گزاره نیز کمک شایانی کرده است.
از ديدگاه شما با طي كردن ١٠١ قدم اين كتاب راهي براي هنرمند شدن پيش روي افراد باز مي شود ؟
من به درون در مقام آینه و یا سازمان دریافت الهامات باور ندارم. آنچه از نگاه من درون یک هنرمند است تصویری است که او بر مبنای شناختِ شخصیت‌ها، قابلیت‌ها و محدودیت‌های خود برساخته است. هنرمند دروازه‌ی درون را می‌گشاید نه برای آن‌که است پرداخته نشده است؟
مولف کتاب بیش از موضوع خلاقیتِ ذاتی به بحث پیرامونِ فرایند، تجربه و اجرای هنری تمایل دارد. می‌توان این‌گونه پنداشت که خلاقیت در مقام امری اصیل و ذاتی در چهارچوب فکری او برای این کتاب جایی نیافته است. تصور خلاقیت ذاتی برای هنرمند ما را به سمت تصویری رمانتیک از هنرمند پیش می‌برد که با ایده‌ی فردیت و اصالت منبع نور را بیابد بلکه پله‌هایی را خواهد یافت که او را به درون زیرزمینی مرموز مملو از خاطرات، آرزو‌ها و رانه‌ها پیش خواهد برد.
