یک عمر توان به ساز دمساز شدن وز ساز نواختن سرافراز شدن صد سال توان به تار مضراب زدن اما نتوان جلیل شهناز شدن جلیل شهناز، یکی از سرشناسترین نوازندگان تار و سهتار در سده اخیر ایران، در اول خردادماه ۱۳۰۰ در اصفهان دیده به جهان گشود. میتوان گفت همهی اعضای خانواده شهناز با موسیقی […]
یک عمر توان به ساز دمساز شدن وز ساز نواختن سرافراز شدن
صد سال توان به تار مضراب زدن اما نتوان جلیل شهناز شدن
جلیل شهناز، یکی از سرشناسترین نوازندگان تار و سهتار در سده اخیر ایران، در اول خردادماه ۱۳۰۰ در اصفهان دیده به جهان گشود. میتوان گفت همهی اعضای خانواده شهناز با موسیقی آشنایی داشتند و از اساتید نوازندگی بودند. پدرش شعبانخان علاقهای بسیار به موسیقی سنتی ایرانی داشت و علاوه بر تار و سهتار، سنتور هم مینواخت.
جلیل شهناز، از کودکی به موسیقی علاقهمند شد و نواختن تار را نزد برادر بزرگ خود حسین شهناز که به خوبی ساز مینواخت، آغاز کرد. پشتکار زیاد و استعداد شگرف جلیل به حدی بود که در سنین جوانی از نوازندگان خوب اصفهان شد.
در کتاب «موسیقیدانان ایرانی» نوشته پژمان اکبرزاده آمدهاست: شهناز نوازندگی در رادیو اصفهان را از سال ۱۳۲۸ آغاز کرد و در سال ۱۳۳۶ به دعوت سازمان رادیو به تهران آمد و در برنامههای گوناگونی مانند برنامه گلها، ارکستر حسین یاحقی و… به عنوان تکنواز و همنواز به فعالیت پرداخت. وی همچنین در گروه «یاران ثلاث» (همراه با تاج اصفهانی و حسن کسایی) و گروه اساتید موسیقی ایران کنسرتهای بسیاری را در داخل و خارج از ایران اجرا نمود. شهناز در برنامههای جشن هنر شیراز نیز حضوری فعال داشت.
این نوازنده تار در طول زندگی هنری خود با هنرمندان کشور از جمله فرامرز پایور، حبیبالله بدیعی، پرویز یاحقی، همایون خرم، علی تجویدی، منصور صارمی، رضا ورزنده، امیر ناصر افتتاح، جهانگیر ملک، اسدالله ملک، حسن کسائی، سید محمد موسوی، حسین تهرانی، تاج اصفهانی، ادیب خوانساری، محمودی خوانساری، عبدالوهاب شهیدی، اکبر گلپایگانی، حسین خواجه امیری، محمد رضا شجریان،شهرام ناظری، حسن زیرک، علیاصغر شاهزیدی، طباطبائی و محمد اصفهانی همکاری داشتهاست.
او در دهه ۱۳۶۰ همراه با فرامرز پایور (سنتور)، علی اصغر بهاری (کمانچه)، محمد اسماعیلی (تنبک) و سید محمد موسوی (نی) «گروه اساتید موسیقی ایران» را تشکیل داد و با این گروه، مسافرتهای متعددی به کشورهای اروپایی، آسیایی و آمریکا داشت.آلبوم کنسرت اساتید موسیقی ایران با آواز شهرام ناظری یکی از حاصل های این همکاری است.
او در سال ۱۳۸۳ به عنوان چهره ماندگار هنر و موسیقی برگزیده شد. همچنین در ۲۷ تیر سال ۱۳۸۳، مدرک درجه یک هنری (معادل دکترا) برای تجلیل از یک عمر فعالیت هنری به جلیل شهناز اهدا شد. در سال ۱۳۸۷، محمدرضا شجریان، گروهی که با آن کار میکرد را به افتخار جلیل شهناز، گروه شهناز نام گذاشت. جلیل شهناز، علاوه برنواختن تار، که ساز اختصاصی اوست، با نواختن ویولون، سنتور و تمبک و آواز -سه تار نیز آشنایی دارد. معروف است که او در شیوه نوازندگی میتواند با ساز خود علاوه برنواختن، آواز هم بخواند. جلیل شهناز پس از یک دوره بیماری و کهنسالی زیاد در سن ۹۲ سالگی روز دوشنبه ۲۷ خرداد ۱۳۹۲ در بیمارستان آراد درگذشت.