مجموعه باستانی پاسارگاد که یادگاری از دوران پرشکوه هخامنشی است، که شامل سازههای تاریخی ازجمله، مسجد پاسارگاد، باغ پادشاهی پاسارگاد، کاخ دروازه، کاخ بار عام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آرامگاه کمبوجیه، کاروانسرای مظفری و آبنماهای باغ شاهی است. اما بدون شک برجستهترین جاذبه آن آرامگاه کوروش بزرگ است که پیشتر به «مشهد مادر سلیمان» شهرت داشت. مجموعه پاسارگاد به عنوان پنجمین اثر ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو، در تاریخ تیرماه ۱۳۸۳ (با صد در صد آرا)، به ثبت رسید. در این میان بیش از ۵۰ سال است که قرار است ویترین میراث فرهنگی ایران باستان باشد. موزه پاسارگاد که با گذشت سال ها خود به یک اثر تاریخی و باستانی تبدیل شد.
موزه باستانی پاسارگاد در حدود سال هاي ۱۳۴۹ در کنار آرامگاه کوروش آغاز شد که میانگین پیشرفت فیزیکی آن فقط سالانه یک درصد بوده است؛ به عبارتی یک پروژه به شدت ناتمام در حوزه عمرانی و فرهنگی کشور است. تنها ویژگی منحصر به فرد این موزه، پنهان بودن آن در دل زمین است. نمای ظاهری آن شبیه یک تپه طبیعی است اما در داخل مساحتی حدود ۵هزار متر مربع وسعت دارد که گفته می شود هیچ آسیبی به منظره آثار تاریخی و جهانی ارزشمند این محدوده نمی زند.
چندی پیش بخشدار پاسارگاد با اشاره به فعالیت های صورت گرفته برای راه اندازی موزه ناتمام مجموعه جهانی میراث فرهنگی پاسارگاد، گفت: برای تکمیل این موزه نیازمند تامین اعتبار هستیم تا این موزه هرچه سریعتر به بهره برداری برسد.
به گفته سجاد عزیزی، کمیته برنامه ریزی شهرستان باید اعتبار بیشتری برای تکمیل موزه مجموعه جهانی پاسارگاد درنظر بگیرد.حجت الاسلام والمسلیمن محمد پردل امام جمعه بخش پاسارگاد نیز در این مراسم با اشاره به اهمیت مجموعه جهانی پاسارگاد، این بنای جهانی را افتخار کشور دانست.
تاثیر موزه
مدیرگروه رشته موزه دانشگاه هنر شیراز معتقد است که موزه پاسارگاد میتواند بعنوان موزه جامع و مادر استان فارس تلقی شود البته در صورتی که مسئولان امر کار نیمه تمام ساخت این مکان را به اتمام برسانند؛ بعضی مصالح به کار رفته در موزه پاسارگاد قدمتی ۵۰ ساله دارند و قطعاً فرسوده شده است و اگر مسئولان به طور جدی موضوع تکمیل این سازه را دنبال نکنند شاید دیگر امکان آن وجود نداشته باشد در صورتی که قطعاً با احتساب افزایش نرخها، اکنون دهها میلیارد تومان پول کشور زیرزمین بلااستفاده مانده است.
محمود میرعزیزی با بیان اینکه در بعضی کشورهای اروپایی، موزه بعنوان یکی از دروس به مدارس راه پیدا کرده و حتی در درمان بعضی بیماریها نیز در بخش علوم پزشکی به کار گرفته شده است گفت: در حال حاضر موزهها در دنیا بعنوان مجتمعهای فرهنگی و هنری شناخته میشوند زیرا مردم جهان به جایگاه و تأثیرگذاری این اماکن پی بردند.
این استاد دانشگاه هنر شیراز با انتقاد از عملکرد ضعیف فارس در حوزه ایجاد موزه، اظهار داشت: باوجود ظرفیت عظیم فرهنگی در این استان کار چندانی در خصوص ساخت موزه نشده در حالی که بعضی استانهای دیگر نظیر اصفهان و تهران در این خصوص قویتر از فارس عمل کردهاند.
وی با بیان این مطلب که طراحی موزه پاسارگاد یکی از شاخصترین طرحهای معماری کشور است، ادامه داد: طراحی این سازه فرهنگی به گونهای انجام شده که آسیبی به منظر و سیمای پایگاه جهانی پاسارگاد وارد نکند و به همین دلیل این موزه در زیر زمین در حال ساخت است و بعد از ایجاد جز یکی از سازههای منحصر به فرد ایران قلمداد خواهد شد.
میرعزیزی اظهار داشت: در حال حاضر اغلب آثار تاریخی و باستانی شاخص و کشف شده از مجموعههای پاسارگاد و تخت جمشید در موزههایی خارج از استان فارس قرار دارد در صورتی که اگر موزهای مادر و جامع در این استان وجود داشت میتوانست این آثار را در سرزمین مادری به نمایش گذاشت.
موزه پاسارگاد، تاریخی شد
با گذشت بیش از نیم قرن از ساخت این موزه به اعتقاد کارشناسان و فعالان میراث فرهنگی میتوان روند ساخت آن را به عنوان اثری تاریخی قلمداد کرد. رئیس اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری شهرستان پاسارگاد از تلاشهایی برای تکمیل موزه پاسارگاد در سالیان گذشته خبر داد و تاکید کرد که تلاشهای انجام شده، هنوز به جایی نرسیده است.
محمد نصیری افزود: اخیراً نیز رایزنیهایی در سطح ملی انجام شده که اگر مورد قبول مسئولان کشوری قرار گیرد بزودی اتفاقات خوبی در خصوص تکمیل این طرح نیمه تمام رخ خواهد داد.
وی با اشاره به اینکه این طرح تاکنون ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته در جواب این سوال که تکمیل موزه پاسارگاد نیازمند چه میزان اعتبار است، گفت: براساس بررسیهایی که قبل از نوسانات اقتصادی اخیر انجام شده، تکمیل این موزه به حدود ۱۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
اعتبارات کافی نیست
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس هم در این زمینه معتقد است: اعتبارات ملی برای تکمیل این سازه تخصیص داده شده اما کافی نیست.
مصیب امیری افزود: رایزنیهایی برای انعقاد قراردادی با بخش خصوصی برای تکمیل موزه پاسارگاد در حال انجام است که امیدواریم هرچه سریعتر به نتیجه برسد.