نیلوفر منصوری دبیر گروه گردشگری بزهکاری، اعتیاد، ترافیک و مشکلات فراوان دیگر، بافت تاریخی یزد را قفل کرده بود. به گونه ای که استاندار یزد به میراث فرهنگی اعتراض کرد که دیگر نمی توان برای این منطقه کاری کرد؛ یا تخریب و یا ثبت جهانی. از آن زمان تاکنون پنج سال می گذرد و شهر […]
نیلوفر منصوری
دبیر گروه گردشگری
بزهکاری، اعتیاد، ترافیک و مشکلات فراوان دیگر، بافت تاریخی یزد را قفل کرده بود. به گونه ای که استاندار یزد به میراث فرهنگی اعتراض کرد که دیگر نمی توان برای این منطقه کاری کرد؛ یا تخریب و یا ثبت جهانی. از آن زمان تاکنون پنج سال می گذرد و شهر یزد نه تنها تخریب نشد، بلکه ۱۵ سال تلاش نتیجه داد و بالاخره در اواخر هفته گذشته دومین سال از ثبت جهانی را جشن گرفت. اکنون حال و روزش بهتر است، تخریب بناهای تاریخی تا حد قابل توجهی کاهش یافته و آمار گردشگران هم تکان اساسی خورده ولی با این حال هنوز هم یزد از نظر تخصیص بودجه با مشکلاتی دست و پنجه نرم می کند تا جایی که مسوولان میراث فرهنگی این استان معتقدند با پول دولتی عملا هیچ اقدامی نمی توانند انجام دهند.
شهری در دل کویر، با فرهنگ و سنن خاص خود؛ شهری که سال گذشته عنوان اولین پایتخت شهرهای پایدار جهان را از آن خود کرد. امسال شش میلیارد تومان بودجه استانی به شهر جهانی یزد اختصاص داده شد که فقط ۵۰۰ میلیون تومان آن تخصیص یافته است. با وجود این جهانی شدن نه تنها زمینه جذب کمک های بین المللی از جمله کمک ۱٫۵میلیون یورویی اتحادیه اروپا برای یزد را فراهم آورد، بلکه ضرورت توجه به بافت تاریخی را در مسئولان و مردم بیدار کرد تا جایی که تخریب های پنهانی و شبانه خانه های تاریخی جای خود را به تلاش برای راه‌اندازی کافه ها و هتل سنتی ها داده است. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد، با بیان این مطالب گفت که هر دو روز یک بار تقریبا درخواست سرمایه گذاری در شهر یزد وجود دارد که همین موضوع سبب شده با فاصله زیاد نسبت به استان های دیگر، یزد در رتبه اول جذب سرمایه قرار گیرد.
به گفته مصطفی فاطمی از دو سال گذشته تا امروز، پایش‌ها در عرصه ثبت جهانی یزد در ۲۰ هکتار انجام شد و توجه پژوهشگران به موضوع معماری گِلی در این محوطه جهانی آغاز شد. از سوی دیگر کار مطالعاتی با دانشگاه سوربن فرانسه نیز آغاز شد و برای نخستین بار شبکه شهرهای هوشمند جهان را به عضویت خود درآورد. او افزود: سال گذشته ۱۲۷ پروژه سرمایه گذاری در یزد افتتاح شد. گردشگران خارجی این استان از ۹۳۰۰ نفر به ۱۳۰ هزار نفر رسیده اند. شاید سال گذشته کمی به دلیل برجام، کاهش داشتیم اما در سه ماه اول سال، دوباره با رشد گردشگر روبرو شدیم. تقریبا حدود دو هزار مکان و بنای تاریخی بازسازی شده است. همچنین حدود بیش از هزار درصد روی قیمت های خانه ها در بافت تاریخی آمده است. یزد به عنوان یک کانون نوظهور گردشگری مورد توجه بود و تعداد بوم گردی ها افزایش چشمگیری داشت و حتی چیزی حدود ۲۰۰۰ مکان و خانه تاریخی بازسازی شد؛ آماری که می توان آن را یک سوم آمار کل کشور دانست.
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد، اگر دو سال پیش نگران تخریب بناهای تاریخی بودیم اکنون نگران مرمت آن هستیم. سه خانه تاریخی به دلیل بارندگی تخریب شدند اما خوشبختانه هیچ تخریب عمدی نداشتیم. وی ادامه داد: ما ۴۰۰ پرونده قضایی داشته‌ایم که هیچ‌کدام به دلیل تخریب خانه‌ها نبوده بلکه نوع پرونده‌ها از نوع مرمت، تزئینات، مسائلی مربوط به گودال باغچه و … بوده است و می‌توانیم بگوییم که در سال ۹۷ آمار تخریب تقریباً صفر بوده است.
بدون توسعه نمی‌توان بافت تاریخی شهر یزد را حفظ کرد
در همین زمینه جامعه شناسان معتقدند بدون توسعه اجتماعی و اقتصادی نمی توان بافت تاریخی این شهر را حفظ کرد و این مولفه ها همچون آب و غذا لازمه آن است. فهیمه حسین زاده با بیان اینکه مراودات، حمایت، مشارکت، عدالت و اصالت پنج شرط کلیدی برای توسعه اجتماعی پایدار در بافت تاریخی است، افزود: توسعه اجتماعی در جامعه شهری سلامت اجتماعی و در بافت تاریخی ایجاد حیات و سرزندگی می کند.
این جامعه شناس با بیان اینکه اگر بافت تاریخی تخریب شود؛ بازگشت آن سخت است، اظهار داشت: یکی از مؤلفه‌های حفظ بافت تاریخی، مشارکت ساکنان و افرادی که به نوعی با آن سرو کار دارند، است.
وی گردشگری فرهنگی را مبتنی بر رویدادها و جشنواره هایی دانست که به شکل طبیعی و اصیل، نه شکل نمایشی در بافت تاریخی برگزار می شود.حسین زاده گفت: هم اینک بسیاری از محصولات عرضه شده در جشنواره های بافت های تاریخی اصیل و سنتی نیستند و ساخته کشورهایی همچون چین و تایلند است که برای گردشگر جذابیت خرید ندارد و اگر بخواهیم گردشگری فرهنگی رونق بگیرد باید این نوع جشنواره ها به صورت طبیعی، اصلی و سنتی برگزار شود.
