مانا اسکویی ترکیه زمانی به کشور کودتاها معروف بود، اما از سال های آغازین هزاره سوم میلادی و با توجه به توسعه اقتصادی و گشایش سیاسی، مردم این کشور رفته رفته واژه کودتا را پشت سر نهاده بودند که ناگهان در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶ بار دیگر با کودتایی روبه رو شدند که برخلاف گذشته […]
مانا اسکویی
ترکیه زمانی به کشور کودتاها معروف بود، اما از سال های آغازین هزاره سوم میلادی و با توجه به توسعه اقتصادی و گشایش سیاسی، مردم این کشور رفته رفته واژه کودتا را پشت سر نهاده بودند که ناگهان در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶ بار دیگر با کودتایی روبه رو شدند که برخلاف گذشته زود به ناکامی انجامید، اما صدها کشته و هزاران زخمی و صد البته با پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی فراوان و دامنه داری که شاهد آن بودیم و خواهیم بود، همراه شد.
کودتای ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶ نه تنها با موافقت و مشارکت افسران و افسران ارشد ارتش ترکیه را با خود نداشت، بلکه اکثریت بالای مردم این کشور حتی کسانی که نسبت به اردوغان نظر خوشی نداشتند نیز به دلیل تجربه ناموفق کودتاهای قبلی، با این عمل موافق نبودند که هر دو عامل در شکست آن قابل توجیه می باشد.
هرچند به تعبیر برخی ناظران داخلی و خارجی، فکر و اقدام این که کودتا از پیش لو رفته بود و اردوغان با آگاهی از آن خود را برای مبارزه و سپس بهره برداری از پیامدهای کودتا آماده کرده بود.
به هر حال از هر دریچه ای به کودتای ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶ نگاه کنیم، پیامدهای داخلی و خارجی آن بر مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ترکیه، غیر قابل انکار است که در یک کلام به تسلط دولت- به طور خاص اردوغان در داخل و به تبع آن تسویه حساب های دامنه دار در ارکان نظامی و سیاسی انجامید تا جایی که اردوغان در همه پرسی قانون اساسی و تبدیل نظام پارلمانی به ریاست جمهوری موفق ظاهر شد. در حالی که در سیاست خارجی به ویژه با توجه به واکنش نه چندان سریع آمریکا در مخالفت با کودتا، در عرض ۳ سال گذشته به روشنی شاهد چرخش گسترده آنکارا به سوی شرق هستیم که به عنوان اقدامات نمادین در این راستا، می توان به گسترش رابطه دوستانه و راهبردی و حتی به تعبیری شخصی اردوغان-پوتین در خاورمیانه، و هم چنین در ارتباط با ایجاد تزلزل در قدرت نمایی آمریکا اشاره کرد و در اثبات این ادعا می توان و باید چالش اخیر ترکیه و آمریکا در رابطه با استقرار موشک های اس-۴۰۰ اشاره کرد که به طور قطع، ضربه شدید ساختاری به رابطه آنکارا و واشنگتن وارد خواهد کرد.
با گذشت ۳ سال از کودتای نافرجام ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶، ترکیه در مسیر تحولات فراوانی قرار گرفته که می تواند در آینده این کشور نقطه عطفی باشد.در این رهگذر جدا از تحولات داخلی و خارجی، به فردای اردوغان نیز بر می گردد؛
در طول سه سال گذشته اردوغان در تلاش برای محکم کردن میخ حکومت یک سونگرانه و رویایی انگیز امپراتوری عثمانی، چندی پیش در انتخابات شهرداری های ترکیه، به طور خاص در شهرهای بزرگ از جمله شهرداری نمادین استانبول، اولین کارت زرد جدی و نمادین را دریافت کرد تا مشخص شود در گذر از امواج مثبت کودتای ناکام ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶، دوران دشواری را پیش روی خواهد داشت.
نخستين دبيركل سازمان ملل متحد
۱۶ ژوئيه ۱۸۹۶؛ ۱۲۳ سال پيش در چنين روزی تريگوه لی، نخستين دبيركل سازمان ملل متحد، در حومه اوسلو پايتخت نروژ زاده شد.
۴۴ ساله بود كه آلمان نازی كشورش را اشغال كرد و او به همراه پادشاه و دولت به بریتانیا گريخت و در آنجا در حكومت تبعيدی نوروژ مقام وزارت خارجه را داشت.۵۰ ساله بود كه چون از سويی در لندن زيسته و از سوی ديگر عضو يک دولت چپگرا بود، بلوك‌های شرق و غرب او را به عنوان نخستين دبيركل سازمان نوبنياد ملل متحد تأييد كردند اما كارش در آغاز جنگ سرد ميان جهان سرمايه‌داری و كشورهای سوسياليستی بسيار سخت و پيچيده بود. با اين حال در دوره سرپرستی‌اش اعلاميه جهانی حقوق بشر به تصويب رسيد و با ميانجيگری او اتحاد شوروی نيروهای خود را از ايران بيرون برد. افزون بر اين او دخالت آمريكا در جنگ كره را توجيه كرد و همين باعث شد كه استالين رهبر شوروی در خلع او بكوشد. ۵۴ ساله بود كه مجمع عمومی سازمان ملل او را برای بار دوم به دبيركلی برگزيد ولی از آنجا كه استالين دائم در كار او اخلال می‌كرد از كار كناره گرفت.
