هم زمان با اول مرداد ماه ۱۳۹۸، انوشیروان روحانی، آهنگساز و نوازنده برجسته پیانو۸۰ ساله شد. هنرمندی که بیش از دو نسل از ایرانیان با موسیقی و آهنگ های معروف او آشنایی داشته و چهل سال است که با آهنگ «تولد تولدت مبارک » او با شعری از «پرویز خطیبی» زندگی کرده اند. انوشيروان روحانی […]
هم زمان با اول مرداد ماه ۱۳۹۸، انوشیروان روحانی، آهنگساز و نوازنده برجسته پیانو۸۰ ساله شد. هنرمندی که بیش از دو نسل از ایرانیان با موسیقی و آهنگ های معروف او آشنایی داشته و چهل سال است که با آهنگ «تولد تولدت مبارک » او با شعری از «پرویز خطیبی» زندگی کرده اند.
انوشيروان روحانی در خانواده‌ای هنرپرور زاده شد و رشد كرد و هنر نوازندگی پيانو را به فرزند خود رضا هم انتقال داده است. انوشيروان روحانی در سال ۱۳۱۸ در تهران زاده شد. پس از آموزش‌های مقدماتی در موسيقی نزد پدرش، به مدرسه نوبنياد موسيقی رفت كه به همت روح‌الله خالقی تأسيس شده بود و در مدت كوتاهی از شاگردان برجسته جواد معروفی نوازنده به‌نام پيانو و چندی بعد خود، استاد اين ساز شد.
موسیقی این هنرمند برجسته و هریک از نغمه ها و آهنگ هایش برای ایرانیان در هرکجای جهان که باشند رنگ و بویی ایرانی دارد و یادآور این خاک وبوم است.
بیش از چهل سال است که انوشیروان روحانی برای ترانه های ایرانی ملودی های فراموش نشدنی می سازد. او آهنگسازی است که با وجود تحصیلات اروپایی و کار در صحنه های بین المللی، عمیقاً ایرانی و دلبسته به سنت موسیقی کشورش باقی مانده است.
آهنگ تولدت مبارک سال هاست که در همه جشن های تولد ایرانیان نواخته و شنیده می شود. آهنگی که برای نخستین بار در آگهی بازرگانی اتوموبیل پیکان شنیده شد، خیلی زود به معنای واقعی به یک نغمه ملی تبدیل شد و توانست در میهمانی های «تولد» به آسانی جای آن آهنگ معروف آمریکایی را بگیرد.
شاید اگر خالق این آهنگ شاد که به رنگ های موسیقی سنتی ما بسیار نزدیک است، هیچ اثر دیگری نیافریده بود، باز هم به لطف همین آهنگ در تاریخ موسیقی ایران ماندنی می شد، همچنان که نام خواهران هیل به عنوان آفرینندگان «تولدت مبارک» آمریکایی، در تاریخ و فرهنگ آن مملکت ثبت شده است.
ذوق و قدرت انوشیروان روحانی در آفریدن ملودی های زیبا و ماندنی قابل انکار نیست. در دنیای موسیقی ایرانی فقط کسانی چون مهندس همایون خرم توانسته اند چنین تعداد زیادی ترانه و آهنگ را در حافظه ملی به ثبت برسانند.
در عین حال، موسیقی انوشیروان روحانی در ذات خود عمیقاً ایرانی و به سنت نزدیک است. نه به معنای استفاده از ردیف یا مثلاً رعایت پیش درآمد و آواز، بلکه از این جهت که تمام حواس و تلاش او در انحصار ساختمان ملودیک اثر باقی می ماند و عناصر دیگر موسیقی، مثل هارمونی یا تنظیم و ارکستراسیون چندان نظر و علاقه وی را جلب نمی کند. به عبارت دیگر، موسیقی روحانی عمیقاً تک صدایی و صرفاً ملودیک است. و این، در کار آهنگسازی که تحصیلات و تجربه غربی دارد و ارکسترهای بزرگ اروپایی و آمریکایی را همراهی کرده، تا اندازه ای تعجب آور است.
انوشيروان روحانی بيش از ۵۰۰ قطعه موسيقی از ترانه و موسيقی فيلم گرفته تا باله و قطعات بلند كلاسيک غربی ساخته و تاكنون به چندين ابتكار در كار آهنگسازی و نوازندگی دست زده است. هنگامی كه كارخانه ياماها ارگی همراه با ماشين ريتم به بازار عرضه كرد، روحانی با هزينه‌ای زیاد اين ساز را به ايران برد و چند آهنگ ماندگار ويژه اين ساز ساخت و به تنهايی نواخت و ضبط كرد كه آنها را حميرا، هايده، مهستی و ستار خوانده‌اند.
انوشيروان روحانی آثار كلاسيک بلندی هم برای اركسترهای بزرگ نوشته كه يكی از بلندآوازه‌ترين آنها «دعا برای آزادی» است. او این اثر را در واكنش به فاجعه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ ساخته است.
انوشیروان روحانی، برادر بزرگ سه هنرمند برجسته دیگر، شهرداد، اردشیر و شهریار روحانی در سال ١٣١٨ در رشت به دنیا آمد. پدرش رضا روحانی مؤید ، مهندسی بود که هم خوب ویلن می نواخت و هم شاعر بود و انوشیروان از همان اوان زندگی از او بسیار آموخت. او نخستین آهنگ خود را در ٦ سالگی ساخت . آهنگی که آن را «اولین تانگو» نامید و بعدها پدرش شعری برای آن سرود. با آگاهی از نبوغ شگفت آوراین نوازنده خردسال، پدر او را برای آموزش موسیقی نزد استاد بزرگ پیانوی آن زمان جواد معروفی فرستاد و انوشیروان بعدها هم نزد استادانی چون روح الله خالقی به یادگیری موسیقی پرداخت.
انوشیروان٩ ساله بود که صدای پیانوی او برای نخستین بار از رادیو ایران پخش شد و از آن زمان تا کنون او یکی از چهره های معروف و مطرح صحنه هنرموسیقی مدرن ایران به شمارمی رود. او اولین تانگوی خود را به نام «تانگوی مامانی» را در سن ۶ سالگی ساخت و از سن ۱۵ سالگی عضو روزمزد رادیو شد. در ۲۱ سالگی اولین آهنگش را بنام «اسرار ساز» با کلام کریم فکور ساخت که با صدای پوران اجرا شد.
روحانی بیش از ۲۵ سال نداشت که عضو شورای موسیقی رادیو شد و تا آخرین سالی که در آن سازمان فعالیت داشت، این سمت را عهده‌دار بود. وی از اولین برنامه «گلها» با این برنامه همکاری فراوان داشت و رهبری ارکستر شماره ۴ به عهده او بود. وی در سال‌های اخیر به عنوان آهنگساز با ارکسترهای معروف جهان همکاری نزدیک دارد، که نشان دهنده تسلط او بر سبک‌های جهانی موسیقی از جمله موسیقی کلاسیک است. همچنین روحانی در سال ۱۳۵۰ به هزینه شخصی مدرسه‌ای در روستای کلشتر واقع در شهر رودبار استان گیلان احداث نمود.
روحانی در آهنگسازی ویژه فیلم و سینما نیز دارای آثار معروف و ارزنده‌ای می‌باشد. اولین بار در سال ۱۳۴۶ توسط وی «ارگ» به ایران آورده‌شد. از معروف‌ترین قطعات او می‌توان به «آواز جدایی» «راز خلقت» (دارم سؤالی از خدا)، «هوس»، «تولدت مبارک»، «مجنون تو»، «عاشق شدم من»، «سلطان قلب‌ها» و «گل سنگ» اشاره کرد.
