نیلوفر منصوری دبیر گروه اجتماعی زاگرس را با بلوطش می شناسند، درختی که ریشه در فرهنگ و تاریخ این سرزمین دارد. میراث ملی زاگرس است، دیر رشد می کند و میوه می دهد، اما از مقاومت بالایی برخوردار است، به طوری که از بیماری ها و ناملایمات، بدون دخالت انسان جان سالم به در می […]
نیلوفر منصوری
دبیر گروه اجتماعی
زاگرس را با بلوطش می شناسند، درختی که ریشه در فرهنگ و تاریخ این سرزمین دارد. میراث ملی زاگرس است، دیر رشد می کند و میوه می دهد، اما از مقاومت بالایی برخوردار است، به طوری که از بیماری ها و ناملایمات، بدون دخالت انسان جان سالم به در می برد. درختی استوار و مقاوم که ارزش اکولوژیکش ۲۵۰ هزار دلار برآورد شده است، با این وجود انسان نه تنها کمکی برای رشد و توسعه این درخت نمی کند بلکه به گونه ای دیگر دخالت می کند و درصدد قلع و قمع آن است تا سبب کشتن دردناکش شود. گاهی باعث آتش سوزی می شود به بهانه زمین های کشاورزی و گاهی قلع و قمع می کند به بهانه جاده سازی.
چندروزی است که نه تنها، قلب تپنده انبوه ترین جنگل بلوط زاگرس، به شماره افتاده، بلکه تن حیات وحش منطقه هم به لرزه درآمده است؛ درختان یکی یکی قطع می شوند تا جاده ای عریض شود که ضرورتی ندارد. جاده هایی چهاربانده و بی استاندارد، که هم جنگل را می خورند و هم زمین و کوه ها را.
محور یاسوج به سی‌سخت در استان کهگیلویه و بویراحمد این روزها محل مناقشه فعالان محیط زیست و متولیان راهسازی است. محوری که در ادامه فعالیت جاده سازی، جان نزدیک به ۱۵ هزار اصله درخت بلوط را تهدید می کند. این در حالیست که هنوز بر سر صادر شدن مجوز از کدام سازمان اما و اگر دارد. با وجود اینکه سازمان حفاظت محیط‌زیست بر این موضوع تاکید دارد که مجوزی صادر نکرده است؛ اما سازمان های مردم نهاد حرف دیگری می زنند، از سوی دیگر موضع اداره کل منابع طبیعی استان هم متناقض است در حالی که مدیرکل منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویر احمد پیش از این اعلام کرده بود که جاده سازی با مجوز از این اداره انجام می شود با این حال معاون فنی اداره منابع طبیعی این موضوع را رد کرده است.
یک فعال محیط زیست با گله مندی از اینکه فاز دوم اجرای عریض کردن جاده غیرضروری است به روزنامه «جمله» می گوید: فاز دوم طرح چهاربانده کردن جاده یاسوج به سی‌سخت در ۳۵کیلومتر از انبوه ترین بخش جنگل های بلوط زاگرس بعد از مدتی توقف دوباره شروع شده است. فاز اول این طرح حدود چهار سال پیش آغاز شده و از زمان آغاز طرح تاکنون درختان بسیاری قطع شده که چوب این درختان قطع شده هم همگی به زغال تبدیل می شود.
به گفته امید سجادیان، جاده سی سخت بین یاسوج و شهر سخت که شهری توریستی احداث شده و پارک ملی دنا، که یکی از مهمتری ذخیرگاه های زیست کره در دنیا و ایران است در این منطقه واقع شده است. این ذخیرگاه دارای گیاهان بسیار خوبی است.
وی با بیان اینکه این جاده ارتباطی مشکل خاصی ندارد و فقط نیاز به ایمن سازی دارد می افزاید: این طرح در حالی اجرا می شود که مسیر یاسوج به سی سخت، جاده ترانزیتی نیست و جزو جاده های پر رفت و آمد استان به شمار نمی رود و به غیر از چند روز تعطیلات تابستانی، هیچ زمانی گره ترافیکی ندارد. حتی در زمان تعطیلات و شلوغی جاده هم ترافیک روان داشت و این نشان می‌دهد هیچ نیازی به یک جاده چهاربانده آن هم به قیمت تخریب این تعداد درخت وجود نداشت، تنها کافی بود چند نقطه حادثه خیز این جاده ایمن شود.
به گفته این فعال محیط‌زیست، بیشتر افرادی که به این منطقه می آیند، طبیعتگرد هستند و برای دیدن جاذبه های طبیعی درختان، جنگل و حیات وحش به این منطقه می آیند، اگر درختان این جنگل قطع شود، جاذبه ای درکار نخواهد بود. ضمن اینکه عریض کردن جاده موجب ورود افراد مختلف و به تبع آن آلودگی صوتی و زیست محیطی را به دنبال خواهد داشت.
دبیر تشکل نهضت سبز زاگرس در ادامه می افزاید: متولی اصلی این پروژه راه و شهرسازی استان کهگیلویه و بویراحمد است. این طرح اگر از سوی منابع طبیعی هم پیگیری شود استانداری در تکمیل پروژه پافشاری می کند.
مجوز برای پیچ‌های حادثه‌خیز است
منطقه حفاظت شده دنا از مهمترین ذخیره گاه های زیست کره جهان ظرفیتی مهم برای حفظ بیش از ۳۲۰ گونه جانوری در این منطقه بکر و میراث گران بهای طبیعی است. منطقه ای که به عنوان شصت و یکمین زیست کره جهان در سازمان یونسکو ثبت شده است. با وجود اظهار نظرهای فعالان محیط زیست، مدیرکل دفتر زیستگاه ها و مناطق حفاظت شده سازمان محیط زیست در مصاحبه ای با روزنامه «تعادل» گفته است مجوزی برای عریض شدن جاده از سوی این دفتر صادر نشده است. آنگونه که رضا اقتدار می گوید: سازمان حفاظت محیط زیست صرفا برای چند پیچ حادثه خیز در این جاده مجوز داده است نه کل جاده و در صورت اجرای طرحی خلاف این مجوز این موضوع از سوی دفتر زیستگاه ها پیگیری می شود.
تناقضات مسئولان
درهمین زمینه، مدیرکل راه و شهرسازی استان کهگیلویه و بویراحمد بر این موضوع تاکید دارد که برای اجرای طرح عریض سازی«یاسوج- سی سخت» از محیط زیست و منابع طبیعی استان مجوز گرفته شده است. به گفته عبدالمجید نژاد صفوی؛ مسیر در این منطقه طوری است که انبوه درخت و جنگل است و هر جای بخواهیم جاده بسازیم، طبیعی است که یکسری تخریب هایی داریم. در بعضی نقاط سعی می کنیم با واریانت و تغییر نقشه ها و تغییر مسیر کمترین تخریب را داشته باشیم اما در هر دو طرف مسیر انبوی از درختان بلوط است.
از سوی دیگر، رییس شورای عالی جنگل هم معتقد است که برای قطع درختان صد ساله بلوط در یاسوج مجوزی صادر نکرده است به گفته کامران پورمقدم، شورای عالی جنگل پیش از قطع درختان در جریان این موضوع نبوده و مجوزی هم برای آن صادر نکرده است اما در حال حاضر با اداره منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد در تماس هستیم تا از جزییات این موضوع اطلاع پیدا کنیم.
پورمقدم در ادامه با بیان اینکه هر از گاهی اخباری مبنی بر آسیب رساندن به پوشش گیاهی و درختان در پی اجرای پروژه های عمرانی منتشر می شود، تصریح کرد: درست است که پروژه های عمرانی موظف به انجام ارزیابی زیست محیطی هستند اما ما باید در شاخص های ارزیابی های زیست محیطی خود تجدید نظر و آن ها را به روز کنیم.
