نیلوفر منصوری- دبیر گروه گردشگری/ میان خیابان های شلوغ، آپارتمان های بدون تاریخ و هوای سرب آلود تهران خانه ای جاخوش کرده که از میان خیال ها قدم به روزگار ما گذاشته است. خانه‌ای که برای من عطری از خانه رویاهایم دارد. در انبوه ابزارفروشی‌ها و بانک‌ها، دری چوبی با سردری لاجوردی […]
نیلوفر منصوری-
دبیر گروه گردشگری/
میان خیابان های شلوغ، آپارتمان های بدون تاریخ و هوای سرب آلود تهران خانه ای جاخوش کرده که از میان خیال ها قدم به روزگار ما گذاشته است. خانه‌ای که برای من عطری از خانه رویاهایم دارد. در انبوه ابزارفروشی‌ها و بانک‌ها، دری چوبی با سردری لاجوردی یک‌تنه روزمرگی خیابان امام خمینی تهران را می‌شکند و حس کنجکاوی هر خیابان‌گردی را بیدار می‌کند. با نگاهی سطحی به داخل این چار چوب حس کشف، بیشتر آدمی را به خود فرا می‌خواند. خانه و موزه مقدم عمارتی تاریخی، یکی از این خانه عمارت های دلنشین است مربوط به اواخر دوره قاجار در تهران است که در آغاز، عمارتی بزرگ و مجلل و محل سکونت خاندان محمدتقی خان احتساب‌الملک، بوده که بعدها در اختیار فرزندش، محسن مقدم، استاد باستان‌شناسی دانشگاه تهران قرار می‌گیرد.
امروز وقتی از شهر تهران صحبت می‌کنیم، همه ناغافل یاد شلوغی و آلودگی و… میافتند. اما در پس این تصویر خاکستری و رنگ و رو رفته تهران، خانه های قدیمی به وسعت یک موزه وجود دارد. در اواسط خیابان امام خمینی خانه‌ای قرار دارد که بااینکه درب ورودی آن بسیار چشمگیر و زیباست اما اگر در این خیابان برای خرید برویم ممکن است از جلوی این خانه زیبا که معروف به گران‌ترین منزل در زمان خود بوده بی‌توجه گذر کرده باشیم خانه‌ای زیبا و مجلل که همه‌چیز از زمانی که به آن وارد می‌شویم تغییر خواهد کرد.
موزه مقدم و در حقیقت خانه مقدم از جمله خانه‌های مجلل دوران قاجار متعلق به یکی از درباریان آن زمان به نام محمدتقی خان احتساب‌الملک بود. احتساب‌الملک دارای دو پسر به نام‌های حسن و محسن بود که برای ادامه تحصیل به اروپا رفتند. حسن در فعالیت‌های ادبی، سیاسی و اجتماعی حضور فعالی داشت و در جوانی فوت کرد.
درباره خانه موزه مقدم
خانه موزه مقدم از بنا‌هایی است که از دوران قاجار به یادگار مانده است و معماری زیبا و شاخص این عمارت آن را بسیار منحصربه‌فرد کرده، تا جایی که امروزه به عنوان یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری شهر تهران شناخته می‌شود. این موزه در واقع خانه فردی به نام محمدتقی‌خان احتساب‌الملک بوده که دو پسر با نام‌های حسن و محسن داشته است.
حسن از فعالان حوزه‌های ادبی، سیاسی و اجتماعی بود و نمایشنامه معروف جعفرخان از فرنگ آمده نیز از او به یادگار مانده است. فرزند کوچک‌تر که همان محسن است بعد از پایان تحصیلاتش در رشته‌های نقاشی، تاریخ هنر و همین‌طور باستان‌شناسی به ایران بازگشت و به همراه همسرش در خانه پدری خود که در واقع همین موزه مقدم کنونی است ساکن شد.
استاد محسن مقدم در واقع از بنیان‌گذاران دانشکده هنر‌های زیبای دانشگاه تهران بود و یکی از استادان برتر آن دانشگاه نیز به شمار می‌رفت. او همچنین نشان دانشگاه تهران را نیز طراحی کرده و موفق به دریافت نشان اژیون دو نور با درجه اوفیسیه نیز شده بود. استاد مقدم در سال ۱۳۶۶ دار فانی را وداع گفت و بعد از مرگ همسر ایشان در سال ۱۳۶۹ نیز این خانه به شکل موزه در آمد و در اختیار مستقیم دانشگاه تهران قرار گرفت.
مسیر رفت و آمد به خانه موزه مقدم
خانه موزه مقدم در خیابان شیخ هادی، جنب بانک ملت، پلاک ۲۵۱ قرار دارد و برای رفتن به آن نیز می‌توان از مترو و یا تاکسی بهره گرفت، به علاوه آنکه خودروی شخصی نیز انتخاب خوبی برای رفتن به این موزه به شمار می‌رود. شما می‌توانید با پیاده شدن از یکی از ایستگاه‌های حسن‌آباد و یا دانشگاه امام علی (ع) مترو به سمت این موزه حرکت کنید، چراکه موزه مقدم دقیقاً بین این دو ایستگاه قرار دارد و می‌توانید بعد از پنج دقیقه پیاده‌روی به آن برسید.
معماری خانه موزه مقدم
در طراحی و معماری خانه موزه مقدم زیبایی و دقت بسیاری به کار رفته شده است و یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های آن نیز همگون بودن نسبی فضای معماری با آثار تاریخی موجود در آن است که از قسمت‌های مختلفی هم، چون سه حیاط بیرونی، درونی و همین‌طور سرایداری تشکیل شده است.
اولین چیزی که در لحظه ورود توجه شما را به خود جلب خواهد کرد حوض فیروزه‌ای و شمعدانی‌های اطراف آن هستند که تلفیق رنگی بی‌نظیری را ایجاد کرده‌اند. در بخش غربی این خانه قسمتی قرار دارد که خود استاد مقدم آن را به همراهی یکی از شاگردان خود، دکتر ابوالقاسمی ساخته‌اند. این قسمت با کاشی‌کاری‌هایی از دوران قاجار تزئین شده و هنر‌های ایرانی را به خوبی به نمایش گذاشته است. حالا اگر بخواهیم به بخش شمالی عمارت و خانه موزه مقدم برویم به یک ایوان و چند طاق و ستون بر خواهیم خورد. این بخش‌ها نیز با کاشی‌هایی از دوران زندیه و همین‌طور قاجاریه تزئین شده‌اند.خانه موزه مقدم، خانه استاد دانشکده هنر‌های زیبای تهران!
جالب است بدانید که در میان این ایوان حوضچه‌ای مرمرین قرار دارد که از حمام فتحعلی شاه به اینجا انتقال پیدا کرده است. از این حوضچه آبی خارج می‌شود که در نهایت توسط یک جوی باریک به داخل یک استخر جریان می‌یابد. باید گفت که این استخر از استخر‌ها و آب‌نما‌های باغ الحمراء اسپانیا الهام گرفته شده است. حیاط اندرونی و بیرونی این عمارت به وسیله یک دیوار از هم جدا شده‌اند. این دیوار نیز خود از چند ستون و طاق کاشی‌کاری تشکیل شده که منظره دلنشینی را به محوطه بخشیده است. قسمت‌های پایینی و پایه ستون‌ها نمایی زیبا از فیروزه هستند که طراحی و ساخت آن را استاد هوشنگ سیحون بر عهده داشته است. پیشنهاد می‌کنیم که با مراجعه به خانه موزه مقدم تمامی این زیبایی‌ها را از نزدیک و با چشمان خود ببینید و خاطرات خوشی را برای خود به جای بگذارید.
