شهلا منصوریه – دبیر گروه گردشگری / پرویز فتاح همزمان با یکسالگی حضورش در بنیاد مستضعفان در برنامه نگاه یک، از راز ایجاد حمام، سونا و جکوزی در طبقه دوم عمارت کاخ مرمر پرده برداشت. کاخی که چندی پیش، از مجمع تشخیص مصلحت نظام گرفته شده بود تا عموم مردم بتوانند از آن […]
شهلا منصوریه –
دبیر گروه گردشگری /
پرویز فتاح همزمان با یکسالگی حضورش در بنیاد مستضعفان در برنامه نگاه یک، از راز ایجاد حمام، سونا و جکوزی در طبقه دوم عمارت کاخ مرمر پرده برداشت. کاخی که چندی پیش، از مجمع تشخیص مصلحت نظام گرفته شده بود تا عموم مردم بتوانند از آن بازدید داشته باشند. حدود هفت ماه پیش در بازدید خبرنگاران میراث فرهنگی از عمارت مرمر، آسانسور دیده می شد و خبرنگاران از آن نوشتند، اما وجود ساخت و سازهای جدید و اضافه شدن حمام، سونا و جکوزی حیرت بسیاری را برانگیخت. به طوری که منتقدین به مقایسه کاخ مرمر و گنبد مسجد شیخ لطف الله پرداختند و آنها را به خواهرزاده ای تشبیه کردند که در حال آسیب خوردن هستند. موضوع نگران کننده ای که نمی توان به راحتی از کنار آن گذشت.
اواخر دی ماه سال گذشته بود که رئیس بنیاد مستضعفان در برنامه ای تلویزیونی خبر از گشایش درهای کاخ مرمر داد. کاخی که بعد از ۴۱ سال قرار بود به روی مردم باز شود. اما کرونا همه چیز را تحت سیطره خود گرفت. بعد از کش و قوس های فراوان بلاخره به مدت دو سال طعم موزه دار بودن را چشید. همان زمان بود که پرویز فتاح از تبدیل این عمارت به یک موزه در شان ملت ایران خبر داد و گفت که کارهایش در حال آماده شدن است. به گفته او قرار بود که این موزه تا دهه فجر افتتاح شود و به همین مناسبت خبرنگاران حوزه میراث فرهنگی را در اوایل بهمن ماه به کاخ مرمر دعوت کردند، اما کرونا همه چیز را به تعویق انداخت.
از آسانسور تا حمام و سونا و جکوزی
حال اوایل هفته بود که دوباره ریس بنیاد مستضعفان با حضور در برنامه زنده نگاه یک به مناسبت یک‌ساله شدن حضورش در بنیاد، صحبت های جدیدی مطرح کرد و در میان صحبت هایش از تعیین تکلیف املاک بنیاد مستضعفان، اطلاعات جدیدی از حمام، سونا و جکوزی داد که موجب شد تا بار دیگر کاخ مرمر بر سر زبان ها بیفتد.
فتاح به آسیب های وارد شده به عمارت مرمر اشاره کرد، صحبت هایی که در نشست خبری با خبرنگاران میراث فرهنگی خبری از آنها نبود و حالا بعد از گذشت هفت ماه از آن نشست، در یک برنامه تلویزیونی لب به سخن گشوده است. به گفته رئیس بنیاد مستضعفان، توافق شده بود به دلیل قرار گرفتن این فضا در نزدیکی دفتر ریاست جمهوری، دولت از آن مکان به عنوانِ محل تشریفات مهمانان خارجی استفاده کند، اما در صحبتی که با آقای روحانی داشتم، او بزرگواری کرد و آن را قبول کرد.
آنگونه که فتاح گفت؛ حتی در صحبت با آقای واعظی با وجود اینکه کارها برای آن طرح تمام شده بود، اما کاخ در اختیار بنیاد مستضعفان قرار گرفت تا با همکاری میراث در چهار ماه آن‌جا بازسازی و به موزه هنر ایران تبدیل شد.
رئیس بنیاد مستضعفان همچنین به زمان افتتاح این موزه اشاره کرد و گفت که اگر کرونا اجازه دهد درهای آن را از خیابان ولی عصر به روی مردم باز می کنیم.
فتاح با بیان اینکه مسوولان نباید در کاخ ها مستقر شوند، ادامه داد: آن‌جا را میکروسکوپی با همکاری خبرگان میراث فرهنگی بازسازی کردیم و اکنون به حالت اول برگشته است، اما نه به صورت کامل. این کاخ آسیب دیده؛ در این کاخ که هنرمندان کشور هنر خود را به نمایش گذاشته اند، نمایندگان کشور آسانسور گذاشته اند، آن را کنده اند، پتک زده اند و در طبقه دومِ بنا، حمام و جکوزی و سونا درست کرده اند.
وی به مشکل دیگری اشاره کرد و گفت؛ میراث که به همه جا ایراد می‌گیرد، (در زمان انجام این کار) کجا بوده و چرا چیزی نگفته است. با این وجود توانستیم به جز آن بخش ها، بقیه مکان ها را اصلاح کنیم. مردم بعد از ۴۰ سال می توانند ببینند که در دوره پهلوی آن جا چه کار کرده اند و تاریخ این مردم آن جا به نمایش گذاشته می شود.
تاریخچه کاخ مرمر
کاخ مرمر یکی از کاخ های تاریخی تهران در دوره پهلوی است که در مرکز تهران جای گرفته است. این اثر در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۵۷ با شماره ثبت ۱۶۰۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این کاخ در سال ۱۳۵۵ به موزه تبدیل شد و تا سال ۱۳۵۷ با عنوان «موزه پهلوی» برای همگان قابل بازدید بود.
کاخ مرمر به دستور رضا شاه پهلوی و با معماری لئون تادوسیان بنا نهاده شد. این کاخ در آغاز به عنوان دفتر کار رضاشاه مورد بهره‌برداری بود و تا پیش از تدوین قانون خزانه ملی، جواهرات ملی ایران از کاخ گلستان به این کاخ آورده شده و در زیر زمین آن نگهداری می‌شد.
در سال‌های نخست پادشاهی محمدرضا پهلوی، از این کاخ به عنوان دفتر رسمی شاه و محل برگزاری دیدارها، ملاقات‌ها و شرفیابی‌ها بکار گرفته می‌شد. فوزیه و محمدرضا پهلوی در این کاخ با یکدیگر زندگی می‌کردند و نامزدی او با فرح پهلوی در این کاخ برگزار شده است. پس از رخ دادن حادثه ترور شاه در محوطه این کاخ توسط رضا شمس‌آبادی، دفتر ویژه شاه به کاخ صاحبقرانیه جابجا شد، این کاخ در سال ۱۳۵۵ به موزه تبدیل شد و تا سال ۱۳۵۷ با عنوان «موزه پهلوی» برای همگان قابل بازدید بود. از میان موارد به نمایش آمده در این موزه، لباس افسری و کلاه گلوله خورده شاه در واقعه ترور ۱۵ بهمن ۱۳۲۷ بود.
پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، «موزه پهلوی» تعطیل شد و از این کاخ مدتی به عنوان مقر کمیته انقلاب اسلامی استفاده می‌شد. پس از مدتی این کاخ بی‌کاربرد ماند تا در میانه‌های دهه ۱۳۷۰ خورشیدی، مجمع تشخیص مصلحت نظام و پس از پایان ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی تاکنون دفتر هاشمی رفسنجانی به این کاخ نقل مکان کرد. بخش‌هایی از کاخ مرمر در سال ۱۳۸۷ مرمت و بازسازی شد.
زمین این بنا در ابتدا متعلق به شاهزادگان قاجاری و از جمله خاندان فرمانفرمائیان بود.
گنبد این بنا برگرفته از گنبد مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان است که به دستان حسین لرزاده کاشیکاری شده است؛ ساختمان کاخ مرمر در سال ۱۳۱۶ به پایان رسید و در ساختن آن استادان معماری و هنرهای تزیینی سنتی مانند استاد محمدکاظم صنیع‌خاتم و حسین طاهرزاده بهزاد همکاری داشتند.
بهروز احمدی، معمار ایرانی، طراح بنایی ۵ طبقه زیرزمین و در زیر کاخ مرمر بود که اکنون از آن با نام «موزه قرآن» یاد می‌شود. مساحت ساختمان آن ۲۸۷۰ متر مربع است و در زمینی به وسعت ۳۵۴۶۲ متر مربع ساخته شده است.
