آیا ترکیه با گاز ایران خداحافظی کند؟
آیا ترکیه با گاز ایران خداحافظی کند؟

    مقامات ترکیه روز شنبه اعلام کردند که بزرگترین میدان نفتی در دریای سیاه را کشف کرده‌اند که حاوی ذخایر گاز طبیعی به حجم ۳۲۰ میلیارد متر مکعب است، به گفته رئیس‌جمهور این کشور هدف آنکارا این است که گاز طبیعی آن را تا سال ۲۰۲۳ آماده توزیع و فروش کند. به گزارش «جمله» […]

 

 

مقامات ترکیه روز شنبه اعلام کردند که بزرگترین میدان نفتی در دریای سیاه را کشف کرده‌اند که حاوی ذخایر گاز طبیعی به حجم ۳۲۰ میلیارد متر مکعب است، به گفته رئیس‌جمهور این کشور هدف آنکارا این است که گاز طبیعی آن را تا سال ۲۰۲۳ آماده توزیع و فروش کند.

به گزارش «جمله» رئیس جمهور ترکیه رجب طیب اردوغان روز جمعه گذشته  اعلام کرد که کشورش در دریای سیاه، یک ذخیره ی بزرگ گازی بالغ بر ۳۲۰ میلیارد متر مکعب را کشف کرده است. به گزارش دویچه وله آلمان، اردوغان قول داد تا تلاش های بیشتری در راستای کشف ذخایر بیشتر گازی صورت گیرد. بدیهی است ترکیه با کشف این میدان گازی بزرگ می تواند به یکی از هاب های انرژی منطقه تبدیل شود..
علی آهنگر، پژوهشگر حوزه نفت و انرژی در اینبار نوشت: «رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه شاید به همه این جذابیت‌ها و هیجان‌ها واقف بود که مردم ترکیه را سه روز آزگار در انتظار نگه داشت تا سرانجام قولی را که از چهارشنبه گذشته درباره «خبر خوش» به مردم داده بود، در بعدازظهر روز جمعه ۳۱ مرداد بگوید. روز چهارشنبه او حین بازدید از یک کارخانه تولید پنل خورشیدی گفته بود به‌زودی خبر خوش و مهمی را به اطلاع مردم ترکیه خواهد رساند؛ خبری که به گفته او، دوران جدیدی را در تاریخ ترکیه رقم خواهد زد».
گمانه‌زنی‌ها و گفت‌وگوها به‌ویژه در سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی ترکیه با هیجانی وصف‌ناشدنی بین موافقان و مخالفان سیاسی از هر دسته و گروه ادامه داشت تا آنکه در ساعت ۳ بعدازظهر جمعه به وقت استانبول، رجب طیب اردوغان بر صفحه تلویزیون‌های بی‌تاب ترکیه ظاهر شد. لازم به گفتن نیست که دیگر دوست و دشمن در هیجانی بسیار گسترده‌تر از فوتبال فنرباغچه با یک تیم آلمانی، چشم‌وگوش به صفحه تلویزیون دوخته بودند.
وی افزود: «این بیان هیجان‌انگیز کافی بود تا رسانه‌ها و سایت‌های خبری بی‌درنگ دنباله گفته‌های او را بگیرند و خبر از اکتشاف یک منبع عظیم گازی در دریای سیاه بدهند. خبرها آنچنان رونق گرفت که پای خبرگزاری‌های خارجی هم به میان آمد. رویترز یکی از آنان بود که هیجان را از حد گذراند و خبر از کشف یک میدان گازی با ذخیره ۸۰۰ میلیارد مترمکعب گاز در دریای سیاه داد؛ منبعی بی‌پایان که در باور همین رسانه می‌توانست تکافوی مصرف ۲۰ سال ترکیه را با نرخ مصرف کنونی بدهد».

ترکیه و کمبود منابع انرژی
یکی از مسایل و مشکلات پیش روی ترکیه کمبود منابع انرژی بوده که به همین علت این کشور برای دستیابی به این منابع وارد آب‌های مدیترانه شرقی شده است و کشتی‌های ترکیه از سال‌ها قبل اکتشاف نفت و گاز را در دریای مدیترانه آغاز کرده‌اند.
همچنین وجود منابع قابل توجه گاز در شرق مدیترانه که از آن به عنوان اِلدورادو (سرزمین افسانه‌ای طلا) تعبیر می‌شود، باعث ایجاد تنش‌های میان ترکیه، یونان و فرانسه شده که هیچ یک حاضر نیستند از رویای دسترسی به این منابع ارزشمند چشم بپوشند.
سوال این است که آیا این کشف جدید می‌تواند ترک‌ها را به اهداف تعیین شده از جمله تبدیل به هاب گازی منطقه برساند و یا این کشور را به عنوان صادرکننده معرفی کند؟ آیا این کشف را می‌توان یک گام به عقب برای ایران برای حفظ بازار و یا دستیابی به بازارهای جدید از جمله اروپا تلقی کرد؟

باز ی عوض نمی شود!
مرتضی بهروزی‌فر کارشناس انرژی در این‌باره گفت: حجم گاز کشف شده برای ترکیه ابعاد بزرگی است اما کسر بسیار کوچکی از ذخایر گازی ایران است، رقم تولید یک سال ایران است قبل از اینکه افزایش تولید زیادی داشته باشیم، این حجم گاز رقمی نیست که بازی را عوض کند، همچنین در حدی نیست که ترکیه نیازی به واردات گاز از ایران و سایر کشورها نداشته و یا صادرات به اروپا داشته باشد.
وی افزود: گاز کشف شده در دریای سیاه تنها بخش کوچکی از مصارف داخلی بازار ترکیه را تامین می‌کند اما تاثیرگذار نبوده و بازی را تغییر نمی‌دهد.
این کارشناس حوزه گاز تصریح کرد: هاب گازی ربطی به این ذخایر ندارد و بخاطر موقعیت جغرافیایی این کشور بین ایران، آذربایجان، ترکمنستان و دروازه ورود به اروپا است، ترکیه می‌تواند هاب گازی منطقه باشد که هیچ ارتباطی به میزان ذخایر و تولید ندارد.
وی در ادامه اظهار داشت: یکی از مشکلات ایران برای ورود به بازار گاز دنیا، ترکیه است که اجازه دسترسی به بازار گاز اروپا را نمی‌دهد. این کشور همواره به دنبال این است که گاز را تحویل گرفته و ری‌اکسپورت کند، تمایلی به ترانزیت ندارد. ترکیه برای ایران، آذربایجان و عراق عملا دروازه ورود به اروپا است، هر چند اگر ما سیاست‌های بهتری در نظر می‌گرفتیم می‌توانستیم راحت‌تر به بازارهای اروپا دست پیدا کنیم ولی تاکنون جلوی ایران گرفته شده است.
بهروزی‌فر خاطرنشان کرد: مصرف گاز ترکیه ۵۰ میلیون متر مکعب در سال است، ضمن اینکه نمی‌تواند تمامی این رقم ۳۲۰ میلیارد متر مکعب را ظرف ۳ تا ۴ سال تخلیه کند، فقط می‌تواند بخشی از نیاز داخلی خود را تامین و نیاز به واردات را کم کند، بنابراین از این مسیر می‌تواند تاثیرگذار بوده و تاحدی دستش باز می‌شود که راحت‌تر مذاکره کند و قیمت‌ها و شرایط بهتری برای خود ایجاد کند.
وی یادآور شد: ترکیه نمی‌تواند صادرکننده گاز به اروپا باشد و این دور از ذهن است مگر اینکه این اکتشافات اولیه باشد و قرار باشد به ذخایر بزرگتری کشف کند.
این کارشناس حوزه انرژی در ادامه درباره استفاده از ذخایر مدیترانه بیان کرد: ذخایر مدیترانه بستگی به کشف و حجم و اینکه از نظر اقتصادی چقدر مقرون به صرفه است، اکنون در مدیترانه دعوا پیش آمده، کشتی‌های جنگی مانور می‌دهد و کشورها بر ای هم خط و نشان می‌کشند، تا این موضوعات حل نشود امکان برداشت میسر نیست. طبق اطلاعات زمین‌شناختی این احتمال که حجم قابل توجهی باشد و بتواند بازی را عوض کند، بعید است.
وی یادآور شد: رقم ۳۲۰ میلیارد متر مکعب بخشی از نیاز داخلی ترکیه را تامین کرده و دست این کشور را برای چانه زنی در قیمت گاز وارداتی باز می‌گذارد، مثلا وقتی ترک‌استریم راه‌اندازی شد، عملا باعث شد در مقابل ایران بهتر مذاکره و شرایط خود را دیکته کند. وقتی لوله گاز دچار انفجار شد، چند ماه کار تعمیر را به عقب انداخت تا شرایط مناسب‌تری برای ادامه کار داشته باشد، در هر حال این احجام در حدی نیست که بازی گازی منطقه را عوض کند.