ماهور مهراد / چالش های اصلی صنعت هوایی، به گواه آخرین گزارش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، ایمنی، بالابودن میانگین عمر ناوگان، تقاضا، کارایی و بهره‌وری، خصوصی‌سازی، قیمت‌گذاری، کیفیت خدمات، مدیریت و برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری هستند. موارد فوق، توضیحات و جزئیاتی دارد که دانستن هرکدام برای پرهیز از کلی گویی و […]
ماهور مهراد /
چالش های اصلی صنعت هوایی، به گواه آخرین گزارش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، ایمنی، بالابودن میانگین عمر ناوگان، تقاضا، کارایی و بهره‌وری، خصوصی‌سازی، قیمت‌گذاری، کیفیت خدمات، مدیریت و برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری هستند. موارد فوق، توضیحات و جزئیاتی دارد که دانستن هرکدام برای پرهیز از کلی گویی و همچنین برای درک درست مطلب، لازم است.
در این میان، کارشناسان صنعت هوایی معتقدند که پایه‌ای‌ترین اشکالی که در صنعت هوانوردی وجود دارد، مسائل مدیریتی این صنعت است و سایر عوامل مانند ضعف مدیریتی اثرگذار نیستند. به گفته آنها، تحریم‌ها حداکثر ۲۰ درصد در عدم توسعه‌یافتگی صنعت هوانوردی نقش داشته و۸۰ درصد مشکلاتی که در این صنعت می‌بینیم، به ضعف مدیریت برمی‌گردد. این در حالی است که پس از اعمال تحریم ها در دو سال گذشته متخصصان داخلی بر رشد تولید قطعات موردنیاز صنعت اهتمام ویژه ای داشته اند و طبق نظر همین کارشناسان، صنعت هوایی در این مدت رشد قابل توجهی با تکیه بر داخلی سازی تجهیزات داشته است.
شیوع کرونا اما در این بین مشکلاتی را بوجود آورد که به رغم وجود این مشکلات اما صنعت هوایی به رشد خود ادامه داد اما دچار زیان بسیاری به دلیل لغو پروازها شد. بسیاری از پروازها کنسل شدند اما رفته رفته بلیت کشورهای اروپایی و کشورهای منطقه فروخته شد و در این مدت پروازهای کشورهایی نظیر ترکیه نیز بگیر نگیر بسیاری داشت.
حالا در همین ارتباط، رئیس سازمان هواپیمایی کشور از قطع پروازهای ایرلاین العراقیه از ۱۳ مهر تا اطلاع ثانوی خبر داد و اظهار کرد که پروازهای این ایرلاین به دلیل تخلف از مقررات لغو شده است.
تورج دهقانی زنگنه با اشاره به توافقات انجام شده بین ایران و عراق در خصوص انجام پروازهای یک‌سویه بین دو کشور به‌منظور رعایت پروتکل‌های بهداشتی و جلوگیری از شیوع کرونا، افزود: مطابق این توافقات، مقرر شد که ایرلاین‌های هر کشور، فقط دیپلمات‌ها و اتباع مقیم کشور خود را جابه‌جا کنند. وی گفت: متأسفانه شرکت هواپیمایی العراقیه بدون در نظر گرفتن توافقات، اقدام به جابه‌جایی مسافرانی که دارای ویزا از یک شرکت بودند کرد که این موضوع تخلف محسوب شده و به همین دلیل سازمان هواپیمایی کشوری طی اطلاعیه‌ای مجوز پروازهای این ایرلاین عراقی را لغو کرد.
رئیس سازمان هواپیمایی کشور تأکید کرد: از ۱۳ مهر مجوز پروازهای شرکت هواپیمایی العراقیه لغو شده است و تا اطلاع ثانوی این لغو مجوز ادامه خواهد داشت.
این اتفاقات، منجربه ریان بیشتر صنعت هوایی خواهد شد و جا دارد که همچون بسیاری از کشورها، وام های کرونایی و تسهیلات سرمایه گذارانه تری به شرکت ها تخصیص یابد تا توان مقابله با شرایط و ادامه حرکت را داشته باشند.
از طرفی دیگر رشد صنعت هوایی با توجه به فرسودگی ناوگان، به رغم همه دستاوردهایی که صنعت هوایی در این مدت داشته، در گرو ایجاد ارتباطات بین المللی نیز هست. درواقع خرید هواپیماهای پهن پیکر و همچنین هواپیماهای کوچک و ای تی آرها و همچنین تجهیز ایر تاکسی ها در کنار رشد بومی سازی تولیدات هوایی و به روز نگه داشتن عملیات های پروازی در کنار رعایت پروتکل های بهداشتیِ کرونا، رموز مهم برای توفیق بیشتر صنعت هوایی خواهند بود.
خرید هواپیما، ضرورت شماره یک صنعت هوایی
هواپیماهای فرسوده در ناوگان ایرلاین‌های کشور، لطمه‌های سنگینی از جمله عدم ایمنی، تاخیرهای طولانی‌مدت، عدم امکان ورود به بازارهای رقابتی در منطقه و جهان و… را به صنعت هوانوردی کشور تحمیل کرده است، البته نکته‌ای که اغلب کارشناسان به آن معتقد هستند این است که خرید هواپیما به تنهایی نجات‌بخش صنعت هوایی کشور نخواهد بود. بنابراین لازم است که در راستای نوسازی ناوگان هوایی کشور اقدام لازم صورت بگیرد و در مقررات، اصلاح ساختاری و تطبیق امکانات فرودگاهی یا ناوبری هوایی نوسازی نیز اصلاحاتی انجام شود تا بتوان به پیشرفت سریعتر این صنعت امید داشت. این در حالی است که یکی از مهمترین دلایل عقب افتادگی صنعت هوایی کشور در طول سالیان گذشته عدم توسعه سیستم‌های بازرگانی در فعالیت‌های حوزه حملونقل است، عدم وجود سیستم هوانوردی بازرگانی حرفه‌ای در صنعت هوایی و وجود مافیای چارتری و بازار سیاه و ضعف سیستم آموزشی تخصصی بوده است که در دو سال گذشته برای حب یک به یک این مشکلات تلاش زیادی صورت گرفته است. این در حالی است که سرمایه گذاری شایسته این صنعت نیز صورت نگرفته و جزیره‌ای عمل کردن ایرلاین‌ها هم ازدیگر انتقاداتی است که به صنعت هوانوردی وارد است، حدود ۲۰ ایرلاین در کشور وجود دارد که هرکدام به صورت جزیره‌ای عمل می کردند اما با روی کار آمدن محمد اسلامی بعنوان وزیر راه و شهرسازی دستورات مقتضی برای حل این مشکلات نیز داده شد.
گفتنی است که در کنار همه موارد فوق تحریم‌ها نیز ضربه زیادی به بخش هواپیمایی کشور وارد کرده و آنها با مشکلات بسیاری رو به رو هستند که ایجاد کانال مالی میان ایران و کشورهای اروپایی از جمله انگلیس، فرانسه و آلمان می‌تواند موجب توسعه اقتصادی کشور شود. ضمن اینکه طبق خبرهای پیشین، روش‌های مختلفی برای توسعه ناوگان هوایی وجود دارد، به عنوان مثال بسیاری از شرکت‌های خارجی، حاضر به فروش هواپیماهای دست‌دوم خود به شرکت‌های هواپیمایی ایرانی به روش اجاره به شرط تملیک هستند و تا زمان بازپرداخت اقساط آن، ایرلاین ایرانی می‌تواند با لوگوی شرکت فروشنده هواپیما، اقدام به برقراری پروازها کند.
در تامین قطعات نیز با توجه به وضعیت اقتصادی کشور، اولویت بندی‌های متفاوتی دارد. در حال حاضر تلاش شده تا کلیه قطعات مورد نیاز هواپیماهایی که در کشور به صورت تجاری پرواز می‌کنند، یعنی انواع هواپیمای بویینگ، ایرباس، فوکر، و ای‌تی‌آر بومی سازی شود و اگرچه هنوز خبری مبنی بر ساخت حتمی این قطعات منتشر نشده اما تلاش بسیاری در ایم زمینه در حال انجام است. این در حالی است که گفته می شود که صنعت هوایی کشور که در دنیا صنعتی استراتژیک محسوب می‌شود، که در کشور ما به کمک متخصصان داخلی، تبدیل به صنعتی توانا شده است. به‌نحوی‌که امروزه نزدیک ۶۰ درصد از قطعات مورد نیاز صنعت هوایی ایران در داخل کشور تولید می‌شود. تهیه و تولید قطعات صنعت هوایی در ایران بالغ بر ۱۰ هزار شغل را به‌صورت مستقیم ایجاد کرده است و بیش از ۶۰ درصد از فعالیت‌های مورد نیاز حوزه صنعت هوایی کشور توسط شرکت‌های اتحادیه هوایی و فضایی ایران صورت می‌گیرد.
همچنین نمایشگاه‌های مختلفی در حوزه تهیه و تولید قطعات مورد نیاز صنعت هواپیمایی کشور نمایشگاه‌های متعددی برگزار می‌شود که از جمله آنها می‌توان به نمایشگاه «فرصت ساخت قطعات صنعت هواپیمایی» کشور اشاره کرد. نخستین دوره از این نمایشگاه در مرداد ماه سال ۱۳۹۷ با هدف ارائه نیازمندی‌های این صنعت و شکل‌گیری زنجیره تأمین داخلی قطعات مورد نیاز هواپیما و تجهیزات فرودگاهی در محل دانشکده صنعت هواپیمایی کشوری برگزار شد.
