مائده مطهری زاده خبر ترک تحصیل ۹۷۰ هزار دانش‌آموز، از آن اخبار دردناکی است که هرگز به راحتی نمی‌توان از کنار آن عبور کرد! کودکان و نوجوانانی که بنا به هزاران دلیل، بی‌سواد ماندن را انتخاب کرده‌اند! دو روز پیش بود که سرپرست وزارت آموزش و پرورش در گردهمایی مشترک اعضای شورای معاونان و مدیران […]
مائده مطهری زاده
خبر ترک تحصیل ۹۷۰ هزار دانش‌آموز، از آن اخبار دردناکی است که هرگز به راحتی نمی‌توان از کنار آن عبور کرد!
کودکان و نوجوانانی که بنا به هزاران دلیل، بی‌سواد ماندن را انتخاب کرده‌اند!
دو روز پیش بود که سرپرست وزارت آموزش و پرورش در گردهمایی مشترک اعضای شورای معاونان و مدیران کل آموزش و پرورش استان‌های کشور که در اردوگاه شهید باهنر اعلام کرد که در حال حاضر آمارها نشان می‌دهد حدود ۲۱۰ هزار دانش‌آموز دوره ابتدایی و حدود ۷۶۰ هزار دانش‌آموز دوره متوسطه، تارک تحصیل داریم که این یک آسیب جدی است و باید برای آن برنامه داشته باشیم و بر آن تمرکز کنیم.
علیرضا کاظمی اظهار کرد: در دو ماه اخیر دو کار مهم «تدوین الگوی بازگشایی» و «تمهید اجرای این الگو» در عرصه بازگشایی مدارس و آغاز سال تحصیلی جدید انجام شد، اگرچه «تمهید مقدمات اجرای این الگو» و جلب رضایت مسئولان دولتی و ستاد ملی مقابله با کرونا در این شرایط سخت بود.
کاظمی ادامه داد: در دوران کرونا همه دنیا با کاهش کیفیت آموزشی روبرو شدند ولی صحبت من در مورد کیفیت پایین آموزشی در دوران قبل از کرونا است که مهارت خواندن، نوشتن و سواد مهارتی در آموزش و پرورش، حتی در آن دوران هم از کیفیت بالایی برخوردار نبود و باید برای ارتقای آن برنامه‌ریزی کنیم. بخشی از این ارتقای کیفیت به ارتقای نیروی کیفی آموزشی بستگی دارد.
سرپرست وزارتخانه آموزش و پرورش در حالی از ترک تحصیلِ ۹۷۰ هزار دانش‌آموز سخن می‌گوید که وزارت آموزش و پرورش در تاریخ ۲۷ خردادماه امسال (آنچنانکه بر روی خروجی ایرنا نیز قرار دارد) طی اطلاعیه‌ای ترک تحصیل سه میلیون دانش‌آموز در سال تحصیلی جاری را شایعه دانسته و این خبر را تکذیب کرده بود.
ترکِ تحصیلِ دانش‌آموزان، چه سه میلیون نفر، چه یک میلیون نفر، چه کمتر از این اعداد و ارقام، باید همه مسوولان و متولیانِ امرِ آموزش را در کشور به این فکر وادارد و نگران کند که چرا در روزگاری که انسان در فکرِ تسخیر و زندگی در کرات دیگر است، یک کودک یا نوجوانِ ایرانی، تصمیم می‌گیرد که بی‌سواد بماند!
عوامل موثر در ترک تحصیل دانش‌آموزان به بیان یک جامعه‌شناس
علیرضا شریفی یزدی جامعه‌شناس، ترک تحصیل دانش‌آموزان را به سه عامل مختلف دسته بندی می‌کند:«عامل فردی، عامل خانودگی و عامل اجتماعی». اولین نکته فردی در ترک تحصیل به عدم پیشرفت فرد برمی‌گردد که دانش‌آموز، ذهن فعال و پویایی ندارد پیشرفت نمی‌کند. دومین مورد، عدم علاقه به آموزش است که به علایق فرد مرتبط می‌شود. اگرچه که فضا و نحوه برخورد مدرسه با دانش‌آموزان نیز به تشویق و یا ترک تحصیل فرد و افزایش و کاهش علاقه او می‌انجامد.
سومین عامل فردی، کار است. اگر دانش‌آموز محروم و نیازمند و یا حتی غیرنیازمندی، از سرِ علاقه یا اجبار، کاری را پیدا کند، درصد امکان ترک تحصیل در آن بیشتر می‌شود.
وی ادامه داد: عامل دوم خانواده است. خانواده‌ها و والدینی که سواد پایینی دارند باعث می‌شوند فرزندان آنها علاقه و رغبت چندانی به ادامه تحصیل نداشته باشند. بالعکس خانواده‌هایی که تحصیلات بالایی دارند فرزندان آنها میل بیشتری به ادامه تحصیل دارند.
این جامعه شناس افزود: نکته مهم در عامل خانوادگی، مقوله آشفتگی است. در خانواده‌هایی که تنش و درگیری بین والدین یا فرزندان بیشتر است امکان ترک تحصیل فرزندان بیشتر خواهد بود.
شریفی عنوان داشت: با توجه به پژوهش‌های انجام شده در خانواده‌های تک سرپرست، میزان ترک تحصیل فرزندان آنها بیشتر است یا خانواده‌هایی که فرزند نان‌آور خانه بوده فرزندان از ادامه تحصیل محروم می‌شوند یا خانواده‌هایی که سرپرست ناتنی دارند امکان ترک تحصیل در انها بیشتر است. همچنین خانواده‌های گسسته که طلاق در انها رخ می‌دهد در هر مقطع تحصیلی امکان ترک تحصیل فرزندان افزایش می‌یابد.
تغییر محل زندگی و آسیب به تحصیل فرزند، ساختار آموزشی محفوظات پرور به جای معلومات پرور، حجم زیاد کتاب‌های درسی، سخت‌گیری والدین برای نمره‌های بالاتر، تنگناهای معیشتی و اقتصادی، در دسترس نبودن مدارس، عدم جذابیت مدارس و ایجاد دافعه در دانش‌آموز، شیوه دفعی-انفجاری در نظام آموزشی، میل افراد به آموزش در آموزشگاه‌های خصوصی و همچنین عدم امید به آینده از جمله عوامل و عللِ مورد اشاره‌ی این جامعه‌شناس، برای ترک تحصیلِ دانش‌آموزان است.
اما وظیفه‌ی مسوولان آموزش و پرورش کشور این است که با شناسایی این علل و عوامل موثر بر ترک تحصیل دانش‌آموزان، به راه‌حل‌های مطلوب و مناسب، برای رفعِ موانعِ تحصیلی دانش‌آموزان برسند و فقط به ذکرِ آمارِ بازماندگان از تحصیل نپردازند!
قطعا هریک از این ۹۷۰ هزار دانش‌آموز بنا به دلایلِ درست یا نادرست، دست از ادامه‌ی تحصیل کشیده‌اند که با یک تدبیر درست و جامع و کامل، می‌شود همه‌ی آنها را به گردونه تحصیل بازگرداند، به شرطی که اراده‌ای برای این کار وجود داشته باشد.
