حسين قاسمي‌نژاد-كارشناس ارشد راه و ترابري عابر پياده مهمترين رکن ترافيک بعد از وسيله نقليه محسوب ميشود. تمام افرادي که هر روزه براي انجام کاري از منزل خارج و به مقاصد مدرسه، دانشگاه، اداره، بازار و… حرکت ميکنند بخشي از مسير را ناخواسته پياده طي ميکنند . همچنين تمام افراد استفاده کننده از […]
حسين قاسمي‌نژاد-كارشناس ارشد راه و ترابري
عابر پياده مهمترين رکن ترافيک بعد از وسيله نقليه محسوب ميشود. تمام افرادي که هر روزه براي انجام کاري از منزل خارج و به مقاصد مدرسه، دانشگاه، اداره، بازار و… حرکت ميکنند بخشي از مسير را ناخواسته پياده طي ميکنند . همچنين تمام افراد استفاده کننده از وسيله نقليه شخصي و يا حتي عمومي نيز از محل پارك خودرو يا ايستگاه حملونقل عمومي مسافت باقي مانده تا محل کار، خريد و.. را پياده طي ميکنند، همگي در زمره عابران پياده قرارمي‌گيرند.
در تمامي اوقات عابرين پياده براي زود رسيدن به مقصد سعي ميکنند از کوتاه‌ترين و کم‌خطرترين مسيرها استفاده کنند که ممکن است به‌جهت ازدحام به پرخطرترين مسيرها نيز تبديل شوند. هم چنين عابران پياده براي رسيدن به مقصد ممکن است از عرض خيابان نيز عبور کنند که متناسب با تعداد عابران و سرعت حرکت آنها و تعداد خطوط سواره‌رو و حجم و سرعت وسايل نقليه عمومي شلوغي تشديد ميشود.
در مسيرهاي عابر پياده طولي نيز در مواقعي که عرض پياده‌رو متناسب با تعداد تردد عابران نباشد تجاوز عابر پياده به مسير سواره و در نتيجه کندي حرکت و تشديد ترافيک ر ا بدنبال خواهد داشت.
براي نظم بخشي به چگونگي عبور عابران در معابر داخل شهري و کاهش تاخيرهاي زماني ناشي از عبور و مرور در اين قبيل افراد و جلوگيري از بروز حوادث ترافيکي و تکرار سيکل تشديد ترافيک و تداخل مسيرهاي عابران پياده و وسايل نقليه لازم است عبور عابران پياده در معابر شهري ساماندهي گردد.
با ارائه مقدمه در خصوص اهميت عابر پياده، در ادامه مي بايست به ارزيابي و تجزيه و تحليل شاخص‌هاي مهم مرتبط با عابر پياده در ساماندهي حمل و نقل پرداخت و گفت: از دلائل اصلي ساخت پياده رو افزايش ايمني عبور و مرور عابران پياده است. در ساخت پياده‌رو، بايد عوامل مختلفي مانند نيازهاي عمومي، ضعف امکانات، حرکات اتوبوس‌ها و تاکسي‌ها مورد توجه قرار گيرد. از آثار ساخت پياده‌رو مي توان به ايجاد رونق اقتصادي در مراکز تجاري نواحي مجاور نام برد . از سوي ديگر امنيت و آرامش، کوتاه‌کردن مسيرهاي حرکت و لذت بردن از پياده‌روي از ديگر آثار ساخت پياده‌رو محسوب ميشود.
با ايجاد پياده‌روهاي استاندارد و جذاب افراد بجاي استفاده ازوسايل نقليه براي خريد و انجام دادن کارهاي شخصي به پياده‌روي ترغيب مي‌شوند و تعداد عابران پياده افزايش مي‌يابد.
از سوي ديگر با افزايش جذابيت در پياده روها مي توان در خيابانهاي شلوغ به عبور و مرور نظم بخشيد، باعث افزايش سرعت پياده‌روي در مناطق شلوغ شد، امنيت و سلامت بيشتر عابران را تامين نمود و ضمن تفکيک ترافيک عابران از وسايل نقليه باعث آرام سازي جريان ترافيک شد.
از اين رو طراحي‌هاي معابر عابران در امتداد طولي خيابان مي‌بايست با امکان‌سنجي پيرامون حجم تردد عابران و انواع نيازهاي آنها انجام، محاسبه و اجراء شود. در عبورهاي عرضي با توجه به اين که عابران پياده همواره با وسايل نقليه در تلاقي هستند، هميشه اين تلاقي باعث بروز تصادف جرحي و فوتي ميشود لذا چگونگي عبور عابران از سواره‌روها مي‌بايست به گونه‌اي مطالعه شود که تلاقي در وضعيت مطلوب از بين رفته و اولويت به عبور عابران پياده داده شود.
بر اساس مطالعات انجام شده عابران گذرنده از عرض سواره رو بدون رفوژ(جدول) بيشترين درصد تصادفات باوسايل نقليه را بدنبال داشته و عابران گذرنده از ميادين کمترين تصادف با وسايل نقليه را داشته‌اند عابران و وسايل نقليه در سه حالت با هم در تلاقي بوده و بر روي هم تاثير مي گذارند.
تاثير وسايل نقليه بر روي عابران پياده منجر به کاهش ايمني و تاثير عابران بر روي وسيله نقليه، موجب کاهش سطح سرويس و ظرفيت و افزايش تراکم و همچنين تاثير عابران پياده بر يکديگر موجب کاهش ظرفيت و سطح خدمت پياده‌روها ميشود. اين عوامل از جمله دلايل کاهش ايمني کمبود فضاي پياده‌رو است که باعث تجاوز عابران به سطح سواره‌رو ميشود و مشکلات ايمني براي عابرين ايجاد مي‌کند. از سوي ديگر نيز، وضعيت بد پياده‌رو يا وجود خودروهاي پارك شده يا اشغال پياده‌رو توسط دست فروشان و بعضي از مغازه داران از عوامل استفاده عابران از سطح خيابانها است. بر اساس مطالعات انجام شده مهمترين روش عبور از عرض خيابان استفاده از معابر غير‌همسطح رو گذر يا زيرگذر است. لذا پيشنهاد مي‌گردد:
۱-با توجه به اين که گذرهاي عرضي عابر پياده از جمله اقدامات لازم براي ايجاد محيط مناسب براي تردد و عابرين پياده است لذا احداث گذرهاي مسقف در تقاطع‌هاي غير همسطح و همچنين مديريت دسترسي به محل عبور وسايل نقليه مي‌تواند در کاهش نرخ تلفات تصادفات عابرين موثر واقع شود.
۲-با توجه به اينكه ساليانه بيش از ۲۵% تلفات ترافيكي مربوط به عابرين پياده است و درصد قابل توجهي از عابرين پياده در عبور از عرض سواره روها و يا خروج از خودرو پس از پارك آن در نقاط كور از ديد رانندگان وسايل نقليه عبوري تصادف و آسيب مي بينند لذا : الف) احداث پاركينگهاي چند طبقه در خيابانهاي پر تردد ب) ايجاد حفاظهاي طولي در كنار سواره روها ج) احداث گذرهاي غير همسطح به فواصل ۸۰۰ متر از هم با توجه به طول خيابان د) جرائم پارك در خيابانهاي اصلي و بويژه پارك‌هاي دوبل خودرو و انتقال آنها توسط جرثقيل‌هاي پليس مي‌تواند باعث كاهش تلفات تصادف عابرين و افزايش حجم و سرعت وسايل نقليه عبوري گردد .
۳-براي جذب هر چه بيشتر عابرين به استفاده از گذر غير همسطح تا حد ممكن طراحي گذر عرضي منطبق با محيط اطراف و جذاب صورت گرفته و در آن از فناوري‌هاي جديد مانند پله برقي و دكوراسيون معماري منطبق با سنت‌هاي ملي و غيره استفاده شود.
۴-در مكان‌يابي براي احداث گذرهاي عرضي عابر پياده در نظر گرفتن دسترسي مناسب به ايستگاه‌هاي حملونقل عمومي و عدم ايجاد دسترسي جديد و عدم نياز به ارائه تسهيلات جديد مانند احداث ايستگاه‌هاي جديد حمل و نقل عمومي و . . . و در نظر گرفتن مشخصات ابعادي سطوح پياده رو و تاسيسات مكانيكي و برقي عبوري از محل انتخاب شده و انجام مطالعات تكميلي الزامي است.
