تبدیل تالاب‌ها به تَلّی از گرد و غبار!
تبدیل تالاب‌ها به تَلّی از گرد و غبار!

سرویس اجتماعی بر اساس دسته بندی کنوانسیون رامسر ۴۲نوع تالاب در جهان وجود دارد که ۱۲ نوع ساحلی – دریایی، ۲۰ نوع داخل خشکی و ۱۰ نوع مصنوعی است که از این تعداد نوع تالاب ۴۱ نوع آن در ایران وجود دارد در واقع به جز تالاب‌های خیلی سردسیری توندار (سرددشت یا توندرا در جغرافیا، […]

سرویس اجتماعی

بر اساس دسته بندی کنوانسیون رامسر ۴۲نوع تالاب در جهان وجود دارد که ۱۲ نوع ساحلی – دریایی، ۲۰ نوع داخل خشکی و ۱۰ نوع مصنوعی است که از این تعداد نوع تالاب ۴۱ نوع آن در ایران وجود دارد در واقع به جز تالاب‌های خیلی سردسیری توندار (سرددشت یا توندرا در جغرافیا، به ناحیه‌هایی گفته می‌شود که در آنها میانگین دمای گرمترین ماه میان صفر و ۱۰ درجه بالای صفر است و زمستان آن خیلی طولانی و سرد و تابستان خیلی کوتاه است) بقیه تالاب‌ها در ایران به ثبت رسیده است و بر این اساس ایران جزو کشورهای دارای بیشترین نوع تالاب‌ها است. از بیش از ۱۴۰ تالاب مطالعه شده در کشور، تعداد ۳۶ تالاب با مجموع مساحت بیش از ۱.۴ میلیون هکتار در قالب ۲۵ عنوان در فهرست تالاب‌های با اهمیت جهانی در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده است که بر این اساس در حوضه آبریز دریای خزر ۷ تالاب بین المللی، حوضه ارومیه ۵ تالاب
بین المللی، مناطق بیابانی ۴ تالاب بین المللی، مناطق کوهستانی ۳تالاب بین المللی و مناطق ساحلی جنوب ۶تالاب بین المللی وجود دارد.

اما سالیان متمادی است که شرایط تالاب‌های کشور خوب نیست.
مساحت تالاب‌های کشور حدود ۳ میلیون و ۴۰۰هزار هکتار است که از این میزان ۱ میلیون و ۴۶۰ هزار هکتار معادل ۴۳ درصد تحت تأثیر کم تا خیلی زیاد غبارخیزی قرار دارند و به کانون‌های گردوغباری تبدیل شده‌اند. البته این ۴۳ درصد تالاب‌ها تحت تأثیر غبارخیزی قرار دارند اما شامل تالاب‌های ساحلی نمی‌شود چون آب این تالاب‌ها معمولاً از دریا تأمین می‌شود بنابراین خشک نمی‌شوند تا به کانون‌های گردوغباری
تبدیل شوند.
در سال ۲۰۰۲ برابر با سال ۱۳۸۴ بانک جهانی گروه‌هایی را به کشورهای مختلف ازجمله ایران اعزام کرد تا هزینه‌های تخریب محیط‌زیست شامل تالاب‌ها، آب‌های زیرزمینی، جنگل‌ها، دریا و بیابان‌ها را برآورد کنند؛ در بخش تالاب‌ها مشخص شد که در این سال تخریب در تالاب‌هایی ازجمله گاوخونی، ارومیه، دریاچه نیریز و کمجان، یادگارلو و درگه سنگی که در رامسر سایت ثبت‌شده‌اند و تعدادی تالاب‌های دیگر ازجمله تالاب حله، بورالان، لوندویل، هورالعظیم و جازموریان که اهمیت بین‌المللی دارند، حدود ۲۲.۴ میلیون دلار بوده است، یعنی در آن سال این میزان از تخریب تالاب‌ها به ما خسارت وارد شده است، مثلاً وقوع سیل و گردوغبار افزایش یافت و در مقابل آب‌های زیرزمینی، برداشت غذا و صید ماهی کاهش یافت.
عوامل بسیاری در وضعیت بد تالاب‌های کشور نقش دارد. عواملی مانند بادهای چندین روزه، افزایش سطح زیرکشت، خشک‌شدن پوشش گیاهی، چرای مفرط و بی‌ضابطه احشام و مهم‌تر از همه احداث سازه‌های آبی در بالا‌دست حوضه و برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی موجب خشک شدن تالاب‌ها و غبارخیزی آن‌ها شده است.
طی روزهای گذشته، مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست نیز اعلام کرد که ۱.۵ میلیون هکتار از عرصه‌های تالابی کشور پتانسیل غبارخیزی دارند که ۵۵ درصد از آنها توان بسیار بالایی در غبارخیزی دارند.
آرزو اشرفی زاده افزود: با توجه به شرایط آبی تالاب‌های کشور و توان غبارخیزی این پهنه‌های آبی باید برنامه‌های کوتاه مدت برای آنها دنبال شود تا حداقل نیاز آبی آنها تامین شود.
وی اظهار داشت: با توجه به اینکه تالاب‌ها در انتهای حوضه آبخیز قرار دارند بنابراین تحت تاثیر اقداماتی قرار می‌گیرند که در آن حوضه آبخیز انجام می‌شود و از آنجا که امروز وضعیت تالاب‌ها مناسب نیست می‌تواند شاخص عملکرد در نحوه مدیریت منابع آبی حوضه آبخیز باشد. در واقع وضعیت تالاب‌ها عملکرد سیستم نظام در یک حوضه آبی را نشان می‌دهد.
وی تاکید کرد: در واقع عدم توجه کافی به سیاست‌های کلان، راهبردها و اقدامات صورت گرفته در تمام سطوح نمود خود را در تالاب‌ها نشان می‌دهد اینکه انتظار داشته باشیم محیط زیست به تنهایی بتوان وضعیت تالاب‌های کشور را بهبود ببخشد امکان‌پذیر نیست چون شرایط تالاب‌ها به یک سری از اقدامات از سوی نهادهای مختلف بستگی دارد.
وی اظهارداشت: تمام این آسیب شناسی‌ها انجام شده و در این راستا پیشنهاداتی را در برنامه هفتم توسعه مطرح کردیم، همچنین در مجلس شورای اسلامی و شورای امنیت نیز این موضوع را عنوان و تاکید کردیم که باید به مقوله آب به صورت فرابخشی نگاه شود.
اشرفی زاده ادامه داد: اکنون تامین حقابه تالاب‌ها قانونی شده است و وزارت نیرو مکلف به تامین آن است، از سوی دیگر بزرگترین مصرف کننده منابع آبی در کشور بخش کشاورزی است که باید قصور را در این بخش جست‌وجو کنیم که این بخش باید با تغییر الگوی کشت و افزایش بهره وری مورد مصرفی در این بخش را مدیریت کند تا حقابه مورد نیاز به تالاب‌ها برسد.
وی با اشاره به توان تالاب‌ها در غبارخیزی گفت: البته کانون‌هایی که امسال در زمینه گرد و غبار با آنها مواجه بودیم منشاء خارجی داشتند اما اگر قرار باشد حقابه تالاب‌ها تخصیص نیابد قطعا در آینده‌ای نه چندان دور شاهد بلند شدن گرد و غبار از کانون‌های داخلی تالابی در کشور خواهیم بود.
مدیر کل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست افزود: اقدامات را در حوضه مدیریت تالاب‌های کشور در ۴ محور دنبال می‌کنیم که مهم‌ترین آن بحث آب و تامین نیاز آبی زیست محیطی تالاب‌هاست و با رویکرد وزارت نیرو مطالبات خود را در سطح حوضه آبخیز پیگیری می‌کنیم. رویکردی که سازمان محیط زیست در زمینه مدیریت تالاب‌ها، حوضه‌های آبی و زیست بوم‌های آبی دنبال می‌کند همکاری با جوامع محلی و تمام ذینفعان است در همین راستا در عالی‌ترین سطح کشور آیین نامه و قانون حفاظت از تالاب‌ها تهیه و تصویب شده است.
وی تاکید کرد: از سوی دیگر بحث پایش تالاب‌ها چه از نظر کمی و چه کیفی را با هم جدیت دنبال می‌کنیم و در این راه از آخرین فناوری‌های روز دنیا استفاده می‌کنیم، همچنین اجرایی شدن سند راهبردها و برنامه‌های احیا و حفاظت تالاب‌ها را با جدیت دنبال می‌کنیم و برای افق ۱۴۰۵ برنامه ریزی کرده‌ایم.
انحراف آب هیرمند برای دومین سال متوالی
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست کشور در ادامه با اشاره به انحراف آب رود هیرمند به تالاب هامون برای دومین سال متوالی گفت: افغانستان در دو هفته گذشته قول داده بود که دیگر هیچ انحراف آبی از مسیر طبیعی رود هیرمند از بند کمال خان به سمت گودزره نداشته باشد اما تصاویر ماهواره‌ای طی امروز، نشان می دهد که مجددا انحراف آب برای دومین بار در حال انجام است.
وی درباره آخرین وضعیت تالاب هامون و اقدامات سازمان محیط زیست برای تامین حقابه این تالاب افزود: هامون یکی از تالاب‌های مهم مرزی کشور است که یک سوم آن در کشور افغانستان قرار دارد. طرح بین‌المللی هامون در بخش داخلی ایران به ویژه در بحث معیشت مردم در حال پیگیری است و کارهای خوبی انجام شده است، در بخش مذاکرات بین‌المللی و اقداماتی که باید صورت بگیرد نیز از سال‌های گذشته مذاکراتی با کشور افغانستان در دولت‌های مختلف صورت گرفته است.مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست افزود: در دولت جدید افغانستان، ادامه اقداماتی که از سنوات گذشته در زمینه کنترل آب‌های بالادست در کشور افغانستان صورت می‌گرفت، همان رویکرد با شدت بیشتری ادامه دارد و این اتفاق منجر به این شد که در سال گذشته، آبی از حوضه هیرمند وارد تالاب هامون نشد، کنترل منابع در رودخانه‌های ورودی به تالاب هامون که تقریبا بالای ۹۸ درصد آب تالاب وابسته به منابع آب کشور افغانستان است، در حال انجام است و ما نامه‌ها و مکاتبات زیادی را با وزارت امور خارجه و وزارت نیرو در این زمینه انجام داده‌ایم.وی گفت: در سال گذشته شاهد انحراف آب از مسیر طبیعی رودخانه هیرمند به سمت گودزره بودیم که با این اقدام هیچ‌گونه ملاحظات زیستی بین‌المللی و قواعد بین‌المللی و حسن همجواری دو کشور رعایت نشد و در نهایت آبی از این حوضه وارد کشور ما نشد و در تامین آب شرب نیز دچار مشکل بودیم. این موضوع در مذاکرات اخیر وزارت نیرو دنبال شده است.
اشرفی‌زاده تصریح کرد: وزیر نیرو به عنوان نماینده ایران موضوع را پیگیری کرد و کشور افغانستان در دو هفته گذشته قول داده بود که دیگر هیچ انحراف آبی از مسیر طبیعی رود هیرمند از بند کمال خان به سمت گود زره نداشته باشد اما تصاویر ماهواره‌ای طی امروز، موید این است که مجددا انحراف آب برای دومین سال در حال انجام است. اگر این اتفاق بیفتد، عدم رعایت حسن همجواری دو کشور را ثابت می‌کند و وضعیت تامین حقابه تالاب هامون بدتر می‌شود و مردم کشور افغانستان نیز از ریزگردهایی که بلند می‌شود متضرر خواهند شد.
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: تالاب هامون مساله ملی است و حتما باید واکنش مناسبی را داشته باشیم. مطالبه گری سازمان محیط زیست همواره این بوده که حقابه باید مسیر طبیعی خود راطی کند. ابزار ما وزارت امور خارجه و وزارت نیرو است زیرا در غیر اینصورت سازمان محیط زیست به تنهایی قادر به حل موضوع نخواهد بود و حتما عزم منطقه‌ای بین دو کشور را می‌طلبد.
اشرفی زاده درباره تاثیر بارش های اخیر در آبگیری تالاب های کشور گفت: بارش های اخیر در حوضه های محدودی بود در برخی حوضه ها نسبتا آب زیادی وارد نشد اما برخی تالاب ها تا حدی آبگیری شدند، مثلا تالاب جازموریان تا حد خوبی آبگیری شد و اکنون ۲۵ درصد از سطح آن آبدار است، همچنیت تا حدودی هم تالاب بختگان و ۶۰ تا ۷۰ درصد هم تالاب حله آبگیری شد اما با توجه به گرم بودن هوا و تبخیر بالا شاید این شرایط چندان دوام نداشته باشد. بقیه تالاب ها هم چندان آبگیری نشدند.
وی اظهار داشت: سازمان محیط زیست هر ۱۴ روز یکبار تالاب ها را رصد می کند و از آخرین وضعیت آنها مطلع می شود بر این اساس بررسی ها نشان داد که تالاب های استان قم از جمله تالاب حوض سلطان هم در این سیلاب ها تا حدودی آبگیری شد
اما قطعا کافی نیست.

 

جزایر کشور شناسنامه دار می شوند

مدیرکل دفتر زیست بوم‌های و سواحل دریایی سازمان محیط زیست گفت: تهیه شناسنامه برای ۸ جزیره در خلیح فارس آغاز شده و قرار است به مرور برای تمام جزایر شناسنامه صادر شود.
محمد طالبی متین در نشست خبری افزود: خلیج فارس در مجموع دارای ۸۵ جزیره است که ۵۵ جزیره آن در آبهای ایران قرار دارد که قرار است برای تمام آنها شناسنامه صادر شود، بر این اساس در فاز اول مطالعات ۴ جزیره هنگام، هرمز، ابوموسی و لارک تمام شده و در فاز دوم ۴ جزیره هندورابی، فارور، بنی فارور و سیری در حال انجام است و با توجه به میزان اعتبارات به مرور برای تمام جزایر صادر می شود.
وی گفت: در تهیه شناسنامه ها مشخصات و نقشه تمام جزایر تهیه می شود و توان اکولوژیک منطقه مشخص می شود که در روند استقرار صنایع از آن استفاده می شود.
طالبی متین افزود: کشور دارای سه پهنه آبی دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان و با احتساب جزایر دارای ۶ هزار و ۲۰۰ کیلومتر طول خط ساحلی است و از نظر تنوع زیستی دریایی جزو ۲۰ کشور برتر دنیا هستیم.
وی اظهار داشت: گونه های منحصربفردی مانند فوک خزری در دریای خزر ، اکوسیتسم های مرجانی، جنگل های حراء، سواحل صخره‌ای و سواحل جزر و مدی در جنوب کشور داریم اما به علت کوتاهی هایی که از سال های گذشته صورت گرفته اکنون این پهنه آبی با چالش های زیست محیطی زیادی مواجه شده اند.
وی ادامه داد: با توجه به اهمیت موضوع این چالش ها را احصاء و برای آنها برنامه ریزی کردیم در تلاشیم تا در مدت چهار سال وضعیت دریایی را ارتقاء دهیم ، یکی از چالش های این پهنه ها موضوع تغییر اقلیم است که باعث افزایش دما و بالا آمدن سطح آب دریاها شده که مشکلاتی را برای زیست بوم های دریایی ایجاد کرده است. آبسنگ های مرجانی به علت گرم شدن آب دچار سفیدشدگی شده اند، همچنین مساله کشند قرمز افزایش یافته، فعالیت های صید و صیادی ، استفاده از ادوات نامناسب، روش های صید تخریبی، تهاجم گونه های غیر بومی برخی از چالش های پهنه های آبی است که تنوع زیستی دریایی را تهدید می کند.
طالبی متین گفت: یکی از کارهایی که در این زمینه انجام شد گشت های ساخلی و فراساحلی است که انجام می شود، آخرین گشت دریایی سال ۱۳۸۴ انجام شده بود و بعد از آن دیگر به صورت منظم برگزار نمی شد اما با همکاری صندوق ملی محیط زیست و پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی در ۲ فصل سرد و گرم انجام و اطلاعات خوبی جمع آوری شد.
وی در ادامه به فعالیت آب شیرین کن ها اشاره کرد و گفت: بر اساس ماده ۳۶ برنامه ششم توسعه وزارت مکلف شده است که ۳۰ درصد آب شرب مناطق جنوبی را از آب شیرین کن ها تامین کند که برای این منظور پهنه های استقرار آب شیرین کن ها مشخص کردیم تا کمترین آسیب به محیط زیست دریایی وارد شود. همچنین دستورالعمل زیست محیطی استقرار آب شیرین کن ها را هم تهیه کردیم. با توجه به توسعه صنایع به سمت دریا باید کاری کنیم که کمترین آسیب متوجه دریا شود بر این اساس دستورالعملی تهیه کردیم که می تواند به استقرار صنایع کمک کند.مدیرکل دفتر زیست بوم‌های و سواحل دریایی سازمان محیط زیست اظهار داشت: در چهار استان جنوبی کشور تنوع زیستی جنگل های حرا را داریم که اطلس این زیست بوم در دست تهیه است، بعد از آن اطلس آبسنگ های مرجانی را تهیه خواهیم کرد.

 

برگزاری آزمون استخدامی سراسری سازمان تأمین اجتماعی
معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی سازمان تامین‌اجتماعی از آغاز فرآیند ثبت‌نام داوطلبان استخدام پیمانی جهت تأمین نیروی انسانی مورد نیاز واحدهای تابعه سراسر کشور در مهر ماه سال جاری خبر داد.
ابوالفضل عفت‌نژاد با اعلام این خبر گفت: آزمون کتبی برای استخدام پیمانی ۳۳۷۶ نفر (۱۱۴۵ نفر در واحدهای بیمه‌ای و ۲۲۳۱ نفر در واحدهای درمانی) در مشاغل کارشناسی در روز جمعه مورخ ۱۴۰۱/۷/۱۵ به صورت همزمان در مراکز استان‌های کشور توسط سازمان سنجش آموزش کشور برگزار خواهد شد. ثبت‌نام این آزمون از روز دوشنبه مورخ ۱۴۰۱/۵/۳۱ لغایت یکشنبه ۱۴۰۱/۶/۶ صورت گرفته و نکته حائز اهمیت و ویژه در این آزمون، لحاظ نمودن امتیاز بومی (۴۰ درصد امتیاز بومی شهرستان) و همچنین قانون اصلاح سن (سابقه اشتغال در دستگاه‌های اجرایی وشرکت‌های تابعه) و جوانی جمعیت و حمایت از خانواده (امتیاز سنی و افزایش
نمره کتبی آزمون) است.
وی افزود: همزمان با آزمون استخدام پیمانی و در همان تاریخ، آزمون جذب نیروی شرکتی (کار و تامین) به تعداد ۱۱۲۰ نفر (۲۵۸ نفر در واحدهای بیمه‌ای و ۸۶۲ نفر در واحدهای درمانی) در مشاغل غیرکارشناسی نیز توسط سازمان سنجش آموزش کشور برگزار خواهد شد. ثبت‌نام این آزمون از روز یکشنبه مورخ ۱۴۰۱/۶/۶ لغایت شنبه ۱۴۰۱/۶/۱۲ صورت می‌پذیرد. در مجموع در این دو آزمون (استخدام پیمانی و جذب شرکتی) مجموعاً ۴۴۹۶ نفر ظرفیت بکارگیری پیش‌بینی
شده است.
براساس این گزارش، داوطلبان استخدام می‌توانند در صورت احراز شرایط حسب مفاد دفترچه راهنمای آزمون استخدامی که از طریق سایت رسمی سازمان به نشانی
www.tamin.ir و سایت سازمان سنجش آموزش کشور به نشانی
www.sanjesh.org منتشر خواهد شد، از روز دوشنبه مورخ ۱۴۰۱/۵/۳۱ نسبت به ثبت‌نام در سامانه مربوطه اقدام کنند.
سازمان تأمین‌اجتماعی همچنین اعلام کرده است، ضروری است که داوطلبان توجه کنند هرگونه اطلاع‌رسانی در خصوص آزمون‌های استخدامی یادشده، صرفاً از طریق سایت رسمی این سازمان معتبر و قابل استناد است.

استفاده از نماد یوزپلنگ ایرانی بر روی پاکت سیگار
بر اساس گزارش جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات، یوزپلنگ ایرانی یکی از نمادهای نشان‌دهنده حیات است که تلاش زیادی برای تداوم نسل آن انجام شده است، حال این نماد ملی قرار است به نماد کالایی سرطان‌زا و کشنده تبدیل شود؛ سیگار با نماد یوزپلنگ ایرانی.
اخیرا مدیرعامل شرکت دخانیات ایران خبر از ورود سیگار، با نشان یوزپلنگ ایرانی را داده که تا کمتر از یک ماه آینده وارد بازار خواهد شد.استفاده از نشان یوزپلنگ ایرانی یک تبلیغ دخانی محسوب شده و خلاف قوانین ملی و بین‌المللی ازجمله ماده ۱۱ کنوانسیون معاهده بین‌المللی دخانیات (FCTC) مصوب سال ۱۳۸۴ در جلسه کنفرانس اعضا است؛ که طبق آن باید بسته‌بندی ساده با اعمال ۳۰ درصد سطح هر طرف پاکت را طرح‌ها یا پیام‌های سلامتی و زیان‌های دخانیات بپوشاند، همچنین طبق ماده ۳ قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات هر نوع تبلیغ، حمایت، تشویق مستقیم و غیرمستقیم و یا تحریک افراد به استعمال دخانیات ممنوع است و طبق ماده ۵ همین قانون پیام‌های سلامتی و زیان‌های دخانیات باید مصور و حداقل ۵۰ درصد سطح هر طرف پاکت سیگار (تولیدی-وارداتی) را پوشش دهد که علاوه بر آن طبق تبصره ماده ۵ استفاده از تعابیر گمراه‌کننده مانند ملایم، لایت، سبک و مانند آن ممنوع است.به‌طورقطع استفاده از تبلیغات این‌چنینی باعث گرایش بیشتر نوجوانان و جوانان به این کالای سرطان‌زاست که اگر این‌گونه نیست نیازی به استفاده از این واژه ه و نمادها نخواهد بود. درحالی‌که باید تصاویر بیماری‌های سرطان و غیره که ناشی از استعمال دخانیات است روی آن درج شود.

دوره ابتدایی پایه و اساس آموزش رسمی است
سرپرست معاونت آموزش ابتدایی گفت: دوره ابتدایی به عنوان پایه و اساس آموزش رسمی نقشی بی بدیل در پرورش سرمایه های انسانی جامعه برعهده دارد.
معصومه نجفی پازوکی در سی وششمین اجلاس مدیران آموزش و پرورش کشور اظهار کرد: رویکردهای معاونت آموزش ابتدایی شامل؛ ارزش نهادن به کرامت کودکان و ایجاد فرصت های مناسب یادگیری های ماندگار و لذت بخش برای تمامی کودکان ایران اسلامی متناسب با اهداف سند تحول بنیادین است، به نحوی که بتوانند با دستیابی به دانش روز و متناسب با سن آنان، محیط پیرامون خود را شناخته و مهارت های لازم برای زندگی کردن را کسب نمایند و ارزش های انسانی در آنان شکل گیرد.وی کیفیت‌بخشی به فرآیندهای آموزش و یادگیری را از اولویت ها برشمرد و افزود: در واقع بررسی و ارزیابی این فرآیند موجب بهبود مستمر و پاسخگویی به نیازهای ذینفعان می شود. یکی از رایج‌ترین شیوه‌های ارزیابی میزان تحقق اهداف غایی در اسناد بالادستی و برنامه درس ملی، سنجش کارایی و اثربخشی شیوه‌های آموزشی و پرورشی مدارس است.
وی اضافه کرد: نتایج آزمون‌های بین‌المللی و پژوهش‌های ملی، استانی، منطقه‌ای و مدرسه‌ای حاکی از آن است که برخی از مهم‌ترین اهداف که در ایجاد و ثبات کارآمدی مدارس، صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمان و شایستگی‌های پایه دانش آموزان مؤثر می‌باشند به دلایل مختلف نیاز به توجه ویژه، آموزش و پایش و رصد پیامدهای اجرایی دارد.