نایب رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه تغییر شکل مخازن به تنهایی معضل زباله گردی کودکان را حل نمی‌کند، گفت: نمی توان صرفا با تغییر شکل مخازن پسماند و قفل دار کردن آنها، مساله زباله گردی و سوء استفاده از کودکان کار در این عرصه را […]
نایب رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه تغییر شکل مخازن به تنهایی معضل زباله گردی کودکان را حل نمی‌کند، گفت: نمی توان صرفا با تغییر شکل مخازن پسماند و قفل دار کردن آنها، مساله زباله گردی و سوء استفاده از کودکان کار در این عرصه را حل کرد، بلکه ما باید تمام فرآیندهای نادرست سیستم مدیریت پسماند تهران را اصلاح کنیم که یکی از این موارد، هوشمندسازی جمع آوری زباله خشک از مبدأ است.
به گزارش ایلنا، معضل زباله‌گردی و بخصوص حضور کودکان زباله گرد در سطح شهر، یکی از مشهودترین آسیب های اجتماعی تهران و البته برخی از کلانشهرهای دیگر کشور است که یکی از ریشه های آن به فقدان وجود سیستم جامع جمع آوری پسماند در شهرهای بزرگ بازمی‌گردد، اما این مساله، تنها یکی از ریشه های وجود این معضل است.
با وجود مسائل و مشکلات بسیار منتج به شکل‌گیری زباله‌گردی، اما معمولا متولیان مدیریت شهری پایتخت، در برنامه‌هایی که برای حذف زباله‌گردی کودکان از سطح شهر ارائه می‌کنند، تمرکز خود را روی مساله اول یعنی لزوم اصلاح سیستم جمع آوری پسماند می گذارند و تاکید دارند می توان با اجرای برنامه هایی نظیر طرح کاپ (کاهش پسماند)، تفکیک زباله از مبدأ، قفل دار کردن مخازن زباله، توسعه ایستگاه های پردازش تمیز پسماند در مناطق شهرداری و مواردی از این دست، دسترسی زباله گردها به پسماندهای خشک تهران را محدود کرد و به این ترتیب، جلوی سوء استفاده مافیای پسماند را از کودکان و بزرگسالان برای جمع آوری زباله های خشک از مخازن سطح شهر گرفت و شاهد حذف پدیده زباله گردی کودکان بود؛ حال آن که طبق اذعان اعضای فعلی و قبلی شورای شهر تهران، بخش مهمی از مافیای پسماند، برخی پیمانکاران متخلف شهرداری هستند که تا وقتی برخورد جدی با آنها صورت نگیرد، به شکل های مختلف از کودکان کار سوء استفاده
خواهند کرد.
در این میان اخیرا در راستای همان رویکرد سابق مسئولان مدیریت شهری پایتخت، عبدالمطهر محمدخانی، سخنگوی شهرداری تهران با اذعان به این که برخی کودکان کار گرفتار باندهای جمع آوری زباله هستند، گفته است که «معتقدیم که باید زمینه سودجویی از کودکان کار را از بین ببریم که یکی از این زمینه ها هم در پسماند است، پس ساماندهی مخازن را در دستور کار قرار دادیم تا یکی از ابعاد زمینه ساز کار کودک را ساماندهی کنیم، زیرا بررسی ها نشان داده است کودکان کار عمدتا اسیر باندهای جمع آوری زباله می شوند و اگر این فرآیند پسماند اصلاح شود در کاهش کار کودک موثر است.»
منظور محمدخانی از «ساماندهی مخازن» ظاهرا به نوعی قفل‌دار کردن سطل های زباله شهری، قرار دادن آنها در زیر زمین و سایر مواردی از این دست در راستای تغییر شکل مخازن مکانیزه پسماند است که پیش از این نیز توسط مسئولان سابق مدیریت شهری پایتخت مطرح شده بود، اما هیچ گاه در سال های گذشته اجرایی نشد و همچنان شاهد همان شیوه نسبتا سنتی جمع آوری زباله و وجود مخازن قدیمی در سطح شهر تهران هستیم که زمینه را برای فعالیت مافیای پسماند و سوء استفاده آنها از کودکان زباله گرد فراهم می کند.
نکته مهم دیگر این که همین حالا مافیای پسماند درآمدی نجومی را از جمع آوری زباله های پایتخت کسب می کند و برآورد کارشناسان نشان می دهد که هر روز ده ها میلیارد تومان پول بین اعضای این مافیا جابه‌جا می شود؛ به نحوی که فقط در یک مورد، مرتضی طلایی، رئیس پلیس پیشین پایتخت و عضو سابق شورای شهر تهران اعلام کرده بود که درآمد مافیای پسماند روزانه بین ۱۵ تا ۲۰ میلیارد تومان است. البته این رقم مربوط به خردادماه سال گذشته است و قطعا از آن زمان تا امروز، درآمد مافیای پسماند بسیار بیشتر از این مقدار شده است.
سوء استفاده برخی پیمانکاران متخلف شهرداری تهران از کودکان و بزرگسالان برای جمع آوری خارج از ضابطه پسماندهای خشک اما در شرایطی اتفاق می افتد که مطابق گزارش مرکز پژوهش های مجلس، حداقل ۱۴ هزار نفر در تهران به زباله گردی مشغول هستند که حدودا ۴ هزار و ۷۰۰ نفر از آنها کودک هستند. البته این گزارش نیز مربوط به سال ۹۹ است و با توجه به افزایش مهاجرت اتباع غیرقانونی از افغانستان به ایران در سال ۱۴۰۰، قطعا آمار کودکان زباله گرد در حال حاضر بسیار بیشتر شده است، بخصوص که به گفته مدیرکل امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی در خرداد ۱۴۰۱، بیش از ۸۰ درصد کودکان زباله گرد کشور از اتباع غیرمجاز هستند.
نایب رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر در پاسخ به سوال دیگر ایلنا درباره این که در صورت هوشمندسازی جمع آوری زباله های خشک در تهران و حذف کامل زباله گردی آشکار از سطح شهر، تکلیف ساماندهی وضعیت زندگی کودکان ایرانی و اتباع که در حال حاضر مشغول انجام این کار هستند، چه خواهد شد، توضیح داد: شهرداری تهران مسئولیت تعیین تکلیف کودکان کار و زباله گرد را ندارد، اما باید فرآیندهای خود را به گونه ای بازطراحی و هوشمندسازی کند که دیگر پیمانکاران اجازه سوء استفاده از کودکان کار را نداشته باشند و اگر هم پیمانکاری مرتکب این تخلف شد، سریعا خود سیستم متوجه این تخلف بشود یا شهروندان آن را گزارش کنند و شهرداری هم با پیمانکاران متخلف برخورد کند.
وی در پایان تصریح کرد: مهمترین مسئولیت قانونی شهرداری تهران در زمینه زباله گردی کودکان، این است که اجازه بهره کشی از کودکان کار در این زمینه را به پیمانکاران خود ندهد و بسترهای موجود در این حوزه را کاملا مسدود کند. اقدامی که به نظر می رسد با هوشمندسازی مساله تفکیک زباله از مبدأ و اصلاح فرآیندهای کنونی جمع آوری پسماند در تهران، بخشی از آن محقق خواهد شد.
