مثل آلودگی هوا، بیماری‌های مختص این دوران سال نیز امری گریزناپذیر است که به جهات گوناگون، از قبل نیازمند توجه بیشتر است. این بیماری‌ها امروز در کشور، آنفولانزا، سویه‌ای به مراتب ضعیف‌تر از خانواده کرونا و تب دنگی هستند. در ادامه ضمن مرور گزارشی از آخرین شرایط این بیماری‌ها در کشور، لزوم توجه بیشتر به پاندمی این مهمانان ناشناخته را مرور خواهیم کرد.
کرونا؛ مهمان هنوز ناخوانده
کرونا، دیگر شبیه سابق ترسناک نیست. در مواردی برای عموم مردم حتی تشخیص اینکه عارضه‌ای که به آن دچار شده‌اند اصلا کرونا هست یا نه، مشکل است. کویدی که امروز در جامعه گرفتاری ایجاد می‌کند، سویه‌ای ضعیف است و مثل سرماخوردگی‌های ساده، گاهی با عدم مراجعه به پزشک هم درمان می‌شود هرچند به هیچ عنوان چنین رویکردی حتی درخصوص حسیاست‌های فصلی هم توصیه نمی‌شود و مراجعه به پزشک در صورت بیماری و پرهیز از خوددرمانی، موضوعی است که تمام متخصصان امر به آن اشتهار دارند. درخصوص کرونا شرایط بغرنج نیست و حتی نیازی به ارائه آمار و مدارک مستدل از سوی مراجع مربوط چون وزارت بهداشت هم احساس نمی‌شود با این‌حال باید ذیل یادآوری کرونا، به یک مسئله مهم پرداخت و آن هم کمبود بی‌سابقه پرستار در کشور است. درواقع اگر کرونا گسترده بود، شرایط با وجود کمبود پرستار در کشور، اسفبار می‌شد. با نگاهی به گزارش‌های رسمی سازمان نظام پرستاری و وزارت بهداشت، کمبود نیروی پرستاری در کشور بحرانی است. مهاجرت، قطع همکاری پرستاران و کاهش جذابیت‌های این حرفه برای افراد جویای کار، از علل این کمبود است. این کمبود تا حدی است که طبق شنیده‌ها و آمار، مثلا در برخی شهرها و استان‌ها برای حدود ۲۰ تخت تنها ۲ پرستار تعریف شده‌است. پس شانس آورده‌ایم که کرونایی در کار نیست و امید که تا زمان پایان بحران این کمبود نیرو، در کار هم نباشد.
صدر بیماری‌های کشور در انحصار آنفولانزا
ویروس رایج بعدی، آنفولانزاست. بنابر اعلام مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، به منظور رصد و پایش ویروس‌های در گردش بیماری‌های حاد تنفسی، دیده‌وری مولتی پلکس (۲۱ پاتوژن تنفسی) در دانشگاه‌های منتخب علوم پزشکی تهران، ایران، هرمزگان و شهید بهشتی از مرداد ماه سال ۱۴۰۲ شروع شده و در آذرماه سال‌جاری، تعداد ۱۱۹ نمونه از نظر ۲۱ پاتوژن تنفسی، تحت آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان‌دهنده آن است که ویروس‌های آنفلوانزا با ۲۱ درصد، رینو ویروس‌ها با ۱۱.۸ درصدو SARS-CoV۲ با ۶.۷ درصد در راس ویروس‌های در گردش قرار دارند.
کشور امروز از منظر تامین واکسن آنفولانزا در مضیقه نیست. شهریورماه امسال، دکتر غلامحسین صادقیان مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو از تامین و توزیع واکسن آنفلوانزا در سراسر کشور خبر داد.
وی در این‌باره گفت: «تاکنون یک محموله واکسن آنفلوانزای مصرفی معاونت بهداشتی تحویل این معاونت شده‌است که به‌صورت رایگان و در مراکز بهداشت به گروه هدف تزریق می‌شود. همچنین محموله‌های بعدی به مرور تحویل داده خواهد شد. واکسن آنفلوانزای موردنیاز کشور از دو مسیر تولید داخل و واردات تامین می‌شود که با توجه به برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته بیش از یک میلیون و ۸۰۰ هزار عدد واکسن نوع وارداتی از نوع چهار ظرفیتی (هلندی و فرانسوی) تامین شده است.»
پس در زمینه آنفولانزا، ماجرا فقط بحث تزریق یا عدم تزریق آن است. صاحبان مشاغل مراکز پرازدحام و مراکز درمانی، نیاز ویژه‌تری به این تزریق دارند. برای عموم مردم در صورت ضعف سیستم بدنی، علاوه بر تزریق واکسن، استفاده از ماسک، گنجاندن مواد غذایی دارای ویتامین ث در رژیم غذایی و پرهیز از حضور در اماکن عمومی درصورت بیماری بیشتر توصیه می‌شود.
پایان یک بیماری بی‌سروصدا
آخرین بیماری رایج که درصد شیوع آن بسیار کاهش یافته اما نامش به گوش می‌رسد، تب دنگی است. تب دنگی دارای علائم آنفولانزاست و پشه آئدس به انسان منتقل می‌شود. این پشه معمولا در طول روز مخصوصا حوالی طلوع و غروب آفتاب فعال است.
در این خصوص مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت اعلام کرد: «بیش از ۸۷۵ مورد مثبت ابتلا به تب دنگی از ابتدای سال تا ۱۰ آذرماه در کشور تشخیص داده شده‌است. از میان این بیماران، ۶۷۷ بیمار بدون سابقه سفر به خارج از کشور هستند که ۱۱ مورد در شهرستان بندرلنگه استان هرمزگان و ۶۶۶ مورد در شهرستان چابهار استان سیستان و بلوچستان مبتلا شده‌اند و انتقال محلی محسوب می‌شوند.»
نکته جالب درخصوص تب دنگی آن است که در سایه سکوت خبری و بی توجهی اجباری، قربانی چندانی نگرفت و فراگیر نشد. به دلیل آنکه کشور درگیر مسائل مهمی بود، کسی تمرکزی بر تب دنگی نداشت و کسی نفهمید که چگونه آمد و چگونه رفت.
رسانه، خطرناکتر از بیماری‌ها
حال پس از این بررسی، به مسئله ابتدای متن بازمی‌گردیم؛ اینکه چرا نسبت به قبل رسیدگی به بیماری‌های متداول مهم‌تر است. کمبود پرستار در کشور و هزینه‌های مربوط به تامین واکسن، جنبه مادی ماجراست. امروز به‌دلیل گسترش ارتباطات و جهان رسانه، آمار مربوط به این بیماری‌ها در کشور شفاف‌تر منتشر شده و مشتی نمونه خروار توان کشور در مواجهه با بحران‌هاست پس نباید ساده گرفته شود.
در پایان خالی از لطف نیست یادآور شویم که خوشبختانه کشورمان از ورود یک بیماری مصون مانده‌است و آن هم آبله میمونی است. همزمان با شیوع آبله میمونی در جهان و ورود آن به کشور پاکستان، «زهرا نهبندانی»، رئیس گروه بیماری‌های واگیردار معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: «پس از اعلام وجود بیماری آبله میمونی در پاکستان، تشدید مراقبت‌ها در مرزهای کشور به خصوص مرزهای شرقی، در دستور کار قرار گرفت و تا تاریخ ۱۰ شهریور سال‌جاری، هیچ موردی از آبله میمونی در هیچ دانشگاه علوم پزشکی کشور ثبت نشده و حتی مورد مشکوکی از این بیماری نیز دیده نشده‌است.»
- نویسنده : سایه برین/ دبیر سرویس فرهنگ و اجتماعی
