شورای نگهبان در تاریخ چهارشنبه دوازدهم تیرماه به «طرح حمایت از مرمت و احیای بافت‌های تاریخی‌-فرهنگی،» که دو ماه پیش به تصویب نمایندگان مجلس رسیده بود، رای مثبت داد. خبری که نور امید را در دل فعالان حوزه میراث فرهنگی و مدیران این حوزه روشن کرد. در تاریخ ۲۹ اردیبهشت ۹۸، نمایندگان مجلس با تصویب […]

شورای نگهبان در تاریخ چهارشنبه دوازدهم تیرماه به «طرح حمایت از مرمت و احیای بافت‌های تاریخی‌-فرهنگی،» که دو ماه پیش به تصویب نمایندگان مجلس رسیده بود، رای مثبت داد. خبری که نور امید را در دل فعالان حوزه میراث فرهنگی و مدیران این حوزه روشن کرد. در تاریخ ۲۹ اردیبهشت ۹۸، نمایندگان مجلس با تصویب کلیات طرح یک‌فوریتی حمایت از مرمت و احیای بافت‌های تاریخی‌فرهنگی و توانمندسازی مالکان و بهره‌برداران بناهای تاریخی‌فرهنگی با ۱۳۸ رأی موافق، ۳۶ رأی مخالف و ۴ رأی ممتنع از مجموع ۲۱۹ نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند. شورای نگهبان نیز در تاریخ چهارشنبه ۱۲ تیر، این طرح حمایتی را تائید کرد.

بناهای تاریخی به عنوان یکی از جلوه‏های فرهنگ و هویت یک ملت، بیانگر راهبردها و ارزش‏هایی است که سالیان متمادی حفظ شده است و باید با نگهداری و ترمیم و احیاء این ابنیه بـه نسل‏های بعدی انتقال یابد. حفاظت و مرمت بناها و بافت‏های ارزشمند تاریخی و فرهنگی که در اثر مخاطرات طبیعی و غیرطبیعی و عوامل محیطی در معرض فرسایش قرار دارند، از وظایف ملی محسوب می‏شود.این آثار هم گویای هویت ملی و فرهنگی کشور و هم از مولفه‏های جذب گردشگر به مناطق گردشگرپذیر به شمار می‏آید. بناهای تاریخی ایران بـه سبب فقدان چشم‏اندازی معین و شفاف برای حفاظت آنها در کنار مداخلات غیراصولی، دچار آسیب‏هایی کالبدی و اجتماعی بسیاری شده است. بنابراین، تعیین تکلیف ابنیه و بافت‏های درونی شهرها بـا توجه بـه سیر تکامل و توسعه آن، بـه مسئله اساسی سیاست‏های نوین شهری بـل گشته است.طرح حمایت از مرمت و احیای بافت‌های تاریخی‌-فرهنگی، که از دوره قبل و از سال ۱۳۹۳ به مجلس ارائه شده بود با دلایل نمایندگان رایی نیاورد و حالا با گذشت پنج سال، نمایندگان به اهمیت آن پی برده و به آن رای مثبت دادند. طرحی که برای حوزه میراث فرهنگی و گردشگری از اهمیت بالایی برخوردار است تا به این طریق بهتر و بیشتر از بافت ها و محوطه های تاریخی کشور پاسداری و صیانت کند.

جزئیات طرح
حال این طرح که ۱۹ ماده دارد، در جلسه شورای نگهبان به این شرح تصویب شد:
الف) حفاظت: به معنای کلی فعالیت‌های پسینی و پیشینی در خصوص پاسداری از ارزش‌های مادی است همچون بناهای تاریخی.
ب) مرمت: علمی‌ات تخصصی و همه‌جانبه (کمی و کیفی) است که هدف آن حفظ، بیان و آشکار کردن ارزش‌های تاریخی، فرهنگی و زیبایی‌شناختی یک اثر با لحاظ اصالت و یکپارچگی آن است و مراحل گوناگونی اعم از تداوم، تثبیت و استحکام‌بخشی تا بازگردانی وضعیت موجود به وضعیت اصیل و پایدار را شامل می‌شود.
پ) احیا: فرایندی هدفمند از مجموع اقدامات را شامل می‌شود که به‌منظور حفاظت و ارتقای کیفی با حفظ اصالت و یکپارچگی در بافت‌های تاریخی-فرهنگی انجام می‌شود.
ت) صیانت: به معنای کلیه فعالیت‌های پسینی و پیشینی در خصوص پاسداری از ارزش‌های معنوی است همچون ارزش‌های بناهای معنوی که مربوط به تاریخ و فرهنگ یک کشور باشد.
ث) حریم بنا: نواحی اطراف یک اثر فرهنگی، تاریخی، طبیعی ملی یا جهانی که همراه با ضوابط و مقررات قانونی با هدف محافظت مؤثر از آن اثر و حمایت‌های قانونی به‌عنوان لایه‌های حفاظتی (منظری، ساختاری، عملکردی) بر روی نقشه مشخص می‌شود.
ج) محدوده بافت: محدوده یک منطقه تاریخی و فرهنگی ثبت‌شده که همراه با ضوابط و مقررات قانونی با هدف محافظت مؤثر از آثار فرهنگی، تاریخی، طبیعی ملی یا جهانی موجود در آن منطقه و حمایت‌های قانونی به‌عنوان لایه‌های حفاظتی (منظری، ساختاری، عملکردی) بر روی نقشه مشخص می‌شود.
چ) کاربری متناسب: به حفظ و ارتقای هویت و ارزش‌های اثر با بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و مزیت‌های تاریخی، فرهنگی و طبیعی و همچنین اجتماعی، اقتصادی آن برای پاسخگویی به نیازهای معاصر وفق ضوابط و مقررات و قوانین ناظر به موضوع اطلاق می‌شود.
ح) طرح ویژه حفاظت و احیای بافت‌های تاریخی-فرهنگی: طرحی است که با توجه به ویژگی، ظرفیت و مزیت تاریخی، فرهنگی و طبیعی بافت تاریخی-فرهنگی شهر و روستا با هماهنگی و همکاری نزدیک کلیه دست‌اندرکاران و ذی‌نفعان در مقیاس کل تا جزء به همراه طرح مدیریتی مربوطه ارائه شده و تکالیف همه دست‌اندرکاران در آن روشن باشد. در این طرح علاوه بر تنظیم روابط این بخش از شهر یا روستا با سایر تقسیمات شهر و روستایی زمینه‌های توسعه هماهنگ شهری و روستایی مد نظر قرار گیرد.
خ) حمایت: بسترسازی مناسب برای توانمندسازی مالکان و بهره‌برداری و ارتقای کیفیت زندگی ساکنان بافت‌های تاریخی-فرهنگی
د) سازمان: سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور

همکاری وزارتخانه ها
همچنین نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز دوشنبه ۱۶ اردیبهشت پارلمان و در جریان در بررسی طرح یک‌فوریتی حمایت از مرمت و احیای بافت‌های تاریخی- فرهنگی و توانمندسازی مالکان و بهره‌برداران بناهای تاریخی- فرهنگی، با اکثریت آراء ماده (۲) این طرح را تصویب کردند. در متن ماده (۲) این طرح آمده است: به‌منظور حمایت از مرمت و احیای بافت‌های تاریخی- فرهنگی، سازمان مکلف است:
الف- با همکاری وزارتخانه‌های راه و شهرسازی و کشور و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ظرف مدت حداکثر دو سال پس از تصویب این قانون نسبت به تکمیل، تعیین و ابلاغ محدوده بافت تاریخی- فرهنگی کلیه شهرها و روستاهای تاریخی اقدام کند.
ب- با همکاری وزارتخانه‌های راه و شهرسازی، کشور و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ظرف مدت حداکثر دو سال پس از تصویب این قانون نسبت به تهیه چارچوب طرح‌های ویژه حفاظت و احیای بافت‌های تاریخی- فرهنگی (ازجمله تعیین حرائم) با رویکرد صیانت از ارزش‌های تاریخی – فرهنگی و ارتقای کیفیت زندگی ساکنان این محدوده‌ها اقدام کند.
پ- ظرف مدت یک سال پس از تصویب این قانون، دستورالعمل‌های مورد نیاز برای مدیریت بهره‌برداری، نگهداری و پشتیبانی بناها، اماکن و بافت‌های تاریخی- فرهنگی با اولویت واگذاری فعالیت‌ها به بخش غیردولتی را تهیه و ابلاغ کند.
اجرای طرح حمایت از مرمت و احیای بافت‏های تاریخی، فرهنگی بر روی ارتقای کیفی ساکنان بافت‌های تاریخی نیز تاثیر مستقیم خواهد داشت و انتظار می‏رود با افزایش کیفیت زندگی در این بافت‏ها نه‏تنها کاهش روند مهاجرت جمعیت و خالی‏شدن این بافت‏ها را شاهد نباشیم بلکه زمینه‏ساز افزایش فعالیت‌های اقتصادی در این بافت‌ها و رونق اشتغال و کارآفرینی باشد. امید است شاهد گسترش احیای بافت‏های تاریخی و فرهنگی کشور باشیم که مهم‏ترین تاثیر را در توسعه صنعت گردشگری خواهد داشت و این گونه اهداف اجتماعی و اقتصادی احیای این بناها هرچه بهتر محقق خواهد شد.

لینک کوتاه :