نیلوفر منصوری دبیر گروه گردشگری یکی از فعالان پیشکسوت و بنیان‌گذاران بومگردی در جاده گردشگری جندق مصر در حالی جان خود را از دست داد که بارها بر لزوم هموارسازی این جاده به مسئولان مربوطه تاکید کرده بود. جاده ای خاکی که ۱۲ سال است که مسئولان قول هموارسازی و آسفالت آن را داده بودند. […]
نیلوفر منصوری
دبیر گروه گردشگری
یکی از فعالان پیشکسوت و بنیان‌گذاران بومگردی در جاده گردشگری جندق مصر در حالی جان خود را از دست داد که بارها بر لزوم هموارسازی این جاده به مسئولان مربوطه تاکید کرده بود. جاده ای خاکی که ۱۲ سال است که مسئولان قول هموارسازی و آسفالت آن را داده بودند. جاده ای که قربانیان زیادی داشت و در آخر هم جان سیدهاشم طباطبایی را گرفت. سید هاشم طباطبایی مالک بارنداز طباطبایی در روستای فرحزاد در شهرستان خور و بیابانک بود که توانست با بهره‌گیری از الگوهای توسعه پایدار در گردشگری علاوه بر حفظ محیط زیست مناطق بیابانی در حوزه فعالیت خود اقدام به راه‌اندازی توریسم کشاورزی در کویر فرحزاد کند.
سیزدهم تیرماه امسال بود که خبر تصادف و فوت سیدهاشم طباطبایی در رسانه ها پیچید. این عضو جامعه مدیران بوم گردی کشور در مسیر جاده فرحزاد- مصر تصادف کرد و جان خود را از دست داد و جامعه بومگردان و فعالان گردشگری را در بهت و حیرت گذاشت. خانواده سیدهاشم طباطبایی همگی در حوزه گردشگری و بومگردی از سالها پیش فعالیت دارند و مسئولان سازمان میراث فرهنگی بارها از اقامتگاه وی بازدید کرده بودند. سیدهاشم طباطبایی همواره میزبان گردشگران خارجی و داخلی زیادی بوده است.
سید هاشم به عنوان مرد بااخلاق صنعت گردشگری در نزد فعالان این صنف شناخته شده بود و همواره از احترام زیادی برخوردار بود. دغدغه و گرایش او بیشتر در زمینه حفاظت از طبیعت و محیط زیست و آموزش به گردشگران ورودی به مناطق کویری ایران بود. بیش از دو دهه تلاش او در صنعت بومگردی ایران، منجر به انجمن اقامتگاه های بومگردی ایران شد و به همین جهت توانست در روستای فرحزاد اقامتگاهی راه اندازی کند که با اعضای خانواده اش به برند جهانی اقامتگاه ها در کتاب های مهم راهنمای گردشگری در ایران و جهان راه یابد.
جاده‌ای که خودروی بنیان گذار خانه بوم گردی بارانداز در آن چپ کرد مسیر مصر را به جندق می رساند. این مسیر ۱۲ سالی است که مسئولان مربوطه قول هموارسازی و آسفالت آن را داده بودند اما همچنان نیمه تمام مانده بود در طول این سالها جاده ناهموار مصر _ جندق قربانی‌های متعددی گرفته است که آخرین آن هم سیدهاشم طباطبایی بود.
در مراسمی که برای یادبود او در مسجد نور تهران با حضور فعالان گردشگری و بوم گردی کشور برگزار شد، رسیدگی به این جاده در قالب نامه ای از سوی خانواده وی درخواست شد در بخشی از این یادداشت آمده است: «شواهد متقنی موید این امر است که اکثر حوادث پیش آمده در این مسیر، ناشی از زیر ساخت نامناسب این جاده است. کمتر از یک دهه قبل خدایار نبی (یکی از اهالی جندق) جانش را در این جاده از دست داد؛ حدود ۸ سال پیش عباس نبی در این جاده دچار حادثه شد و هنوز در کما به سر می برد. این جاده حتی چهار سال پیش نوروز را به کام یک گروه از گردشگران، سیاه کرد؛ همان زمان که کودک ۷ساله خود را در این مسیر براثر تصادف از دست دادند. حوادث دیگری نیز در این جاده جان مهمانان کویر را تهدید کرده است.
حالا سیدهاشم طباطبایی قربانی جدید این جاده است؛ آن هم درحالی که خود او در سالهای اخیر بارها بر سر لزوم تکمیل پروژه آسفالت این جاده ۴۵ کیلومتری با مسوولان استانی و محلی چانه زنی می کرد.
بی شک تلاش پدر ما برای توسعه بوم گردی منطقه با برداشتن نخستین گام ها در این زمینه و پیگیری مطالبات فعالان این عرصه بر کسی پوشیده نیست. افتخار می کنیم که حیاتش شمع این مسیر بود و حالا امیدواریم مرگ او، منشا اثری برای برداشتن گامی دیگر در راستای هموار کردن این توسعه باشد.»
بارانداز طباطبائی در کویر مصر
پیش از رسیدن به قلب کویر خور و بیابانک، بارانداز طباطبائی به عنوان اقامتگاهی پایدار متعلق به تنها اهالی روستای فرحزاد خودنمایی می کند. تنها سکنه روستای فرحزاد دو خانواده هستند که شغل اولیه شان زراعت و دامداری است. این خانواده سال هاست شغل دومی برای خود دست و پا کرده اند که آن هم اداره بارانداز طباطبائی می باشد. سید هاشم به همراه فرزندان در شهر جندق اقامت دارند و خانه اجدادی را به اقامتگاهی برای طبیعت‌گردان و کویرنوردان تبدیل کرده اند.
از جمله دیدنی های اطراف این روستا نیزار مصر، رمل های ماسه ای و کویر مرکزی اطراف روستای فرحزاد، دریاچه نمک سلکنون، چال سلکنون، دریاچه نمک خور و کویر طبقه، تخت عباسی، تخت عروس، جاده آفرود ابراهیم زهرا، ریگ کله، جاده کاروان گذر عروسان-بیدستان روستای گرمه، روستای محمدآباد کوره گز، روستای عروسان و… می باشند. با بهره گیری از موقعیت منحصر به فرد این روستا تورهای شتر سواری، پیاده‌روی صحرایی، سفر اکتشافی با خودرو در شن و رصد ستارگان از برنامه های جذاب جانبی این اقامتگاه هاست.
علت نامگذاری بارانداز
اما چرا نام این خانه ها را بارانداز گذاشته اند؟! در قدیم به اماکنی که کاروان ها برای استراحت یا اقامت شبانه، در آن بار می انداختند یا به عبارت بهتر بار را از روی شتر به زمین می گذاشتند بارانداز می گفتند. باراندازها مشتمل بر اتاق و کاروانسرا بود و گاهی بدون هیچ سرپناهی وسط بیابان ساخته می شد. روستای فرحزاد چون آخرین مکان مسکونی قبل از ورود به کویر مرکزی ایران بوده بارانداز کاروان ها به شمار می آمده است.
سبک معماری اقامتگاه ها
معماری خانه ها سبک معماری درونگرای منازل کویری ایران را دارد. بارانداز اول دارای ۳ اتاق بزرگ، ۲ اتاق کوچک و یک ایوان و بارانداز دوم مشتمل بر ۶ اتاق و یک ایوان است که سقف‌های هلالی به سبک معماری سنتی ایرانی دارد. اقامتگاه‌های طباطبایی که به شکلی بسیار زیبا و در عین حال سنتی بازسازی شده برای استقرار حدود ۱۰۰ نفر گنجایش دارد. در بارنداز دوم یک فروشگاه و یک کافی شاپ اضافه شده است. برای رسیدن به فضای اصلی بارانداز دوم باید از یک راهرو عبور کرد که کافی شاپ و فروشگاه محصولات دستی و غذائی داخل این راهرو جای گرفته اند.
