نیلوفر منصوری دبیر گروه گردشگری «کوه با نخستین سنگ‌ها آغاز می‌شود/ انسان با نخستین درد/ در من زندانی ستمگری بود که به آواز زنجیرش خو نمی‌کرد/ من با نخستین نگاه تو آغاز شدم.» عاشقانه‌ای به نام «آیدا در آینه». زندگینامه شاعران، نویسندگان و هنرمندان همواره برای خیل عظیمی از خوانندگان جذاب بوده و هست. گروهی […]

نیلوفر منصوری
دبیر گروه گردشگری
«کوه با نخستین سنگ‌ها آغاز می‌شود/ انسان با نخستین درد/ در من زندانی ستمگری بود که به آواز زنجیرش خو نمی‌کرد/ من با نخستین نگاه تو آغاز شدم.» عاشقانه‌ای به نام «آیدا در آینه».
زندگینامه شاعران، نویسندگان و هنرمندان همواره برای خیل عظیمی از خوانندگان جذاب بوده و هست. گروهی که ولع خاصی به گذشته و حال و آینده این نام آوران دارند. چه بسا که با آثار این بزرگان خاطرات شگفت آور و دل انگیزی داشته و دارند. کسانی که مشتاق هستند تا آثار به جا مانده از آنها، را با جان و دل حفظ کنند زیرا که می دانند، این آثار، میراث فرهنگی و هنری ایران است. یکی از آثار به جا مانده از بزرگان و شخصیت های تاریخی و فرهنگی، خانه هایی است که در آنها آثارشان را به منصه ظهور رسانده اند. برخی از این خانه ها به موزه تبدیل شده و برخی هم درگوشه و کنار شهر، به حال خود رها شده اند تا مالکی تصمیم بگیرد که خانه را تخریب کند و به جای آن برج و بارویی جایگزین کند. مثل خانه نیما یوشیج و خانه فروغ فرخزاد که مخروبه یا تخریب شدند. حالا هم نوبت رسیده به خانه اجاره ای عاشقانه شاملو.

نبش کوچه خسرو در خیابان ویلا، خانه ای با آجرهای قرمز متروک قرار دارد که طبقه دوم آن روزهای اوج عاشقی شاملو و آیدا بود. بیش از نیم قرن از عاشقانه شاملو بر دیوار نوشت این خانه می گذرد: «آیدا در آینه». حال صدای پتکی می آید گویا قرار است خانه ای که هنوز خاطره حضور مرد شاعر و عاشق پیشه در آن زنده است تخریب و نوسازی شود.
چند ماهی است که از انتشار نخستین خبرها درباره‌ رایزنی‌های مالک خانه شاملو می ‌گذرد؛ رایزنی ‌هایی که نتیجه صحت و سقم آن هنوز قابل اعتماد نیست. همسایه ها می گویند که شهرداری مجوز گودبرداری خانه را صادر کرده است و همین امروز و فردا باید خانه را تخریب کنند تا کار گودبرداری براساس تاریخ مجوز، شروع شود. آن هم برخلاف درخواستی که در همان زمان میراث فرهنگی استان تهران، از شهرداری مبنی بر جلوگیری از تخریب خانه کرده بود. میراث فرهنگی هم خانه را نه فقط به خاطر تعلق اش به این شاعر، ‌بلکه به دلیل ارزش ‌های معماری ‌اش واجد ثبت می ‌داند و بر حفاظت ‌اش تاکید دارد. از سوی دیگر، حجت نظری، عضو شورای شهر تهران نظر دیگری دارد و گفته که در پیگیری که از شهردار منطقه ۶ انجام دادم، هیچ مجوزی برای گودبرداری در این محل صادر نشده است.
حجت نظری، درباره وضعیت بنای واقع در خیابان نجات اللهی که به عنوان خانه شاملو شناخته می شود، گفت: این خانه به دلیل سبک معماری خاص خود که مربوط به اوایل دوران پهلوی دوم است و همچنین اقامت حدودا دو ساله احمد شاملو، شاعر معاصر کشورمان در طبقه دوم آن مورد توجه است و اخیرا هم که بحث تخریب و نوسازی آن مطرح شده، حساسیت ها در مورد آن تشدید شده است.

خانه شاملو حفظ می‌شود
شرکت توسعه منایع آب و نیروی ایران مالک این بنا است و همین شرکت در تاریخ شانزدهم تیرماه درخواست خود برای تخریب و نوسازی را به شهرداری منطقه ۶ داده است. شهرداری نیز در تاریخ ۲۹ تیرماه دستور نقشه را صادر کرده است. عضو کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران اظهارکرد: در تماس با شهردار منطقه۶ تاکید کردم که باید جلوی تخریب و هرگونه تغییر در این بنا گرفته شود و خوشبختانه با دستور شهردار منطقه نیز امکان صدور پروانه تخریب و نوسازی برای این ملک وجود ندارد.
وی در مورد اینکه آیا این بنا ثبت میراثی شده یا خیر نیز گفت: این ملک ثبت میراثی نشده است، اما سازمان میراث فرهنگی در اواخر فروردین ماه با انجام بررسی های اولیه این بنا را به عنوان بنای اررشمند شناسایی و معرفی کرده است. بنا به گفته همسر مرحوم شاملو، وی تنها حدود دو سال در یکی از طبقات این خانه مستاجر بوده است و اینطور نیست که مالک خانه خاندان شاملو باشند، اما یکی از مشهورترین اشعار شاملو در این خانه سروده شده است. از طرفی دیگر این خانه با توجه به سبک معماری که دارد، جزو بناهای منحصر به فرد در محدوده خیابان نجات اللهی که به گذر صنایع دستی نیز بدل شده، محسوب می شود و به همین دلیل نیز ما با استفاده از توان و اختیاراتی که داریم تمام تلاش خود را خواهیم کرد که مانع از تخریب آن شویم.

تاثیر حساسیت افکار عمومی
نظری با تقدیر از حساسیت افکارعمومی درمورد حفاظت از خانه های ارزشمند شهر، اظهارکرد: در ماجرای خانه فروغ نیز افکار عمومی به کمک ما آمده و منجر به ثبت میراثی و جلوگیری از تخریب این خانه شد، امیدوارم این بار نیز با کمک افکار عمومی بتوانیم این خانه را به ثبت رسانده و از آن حفاظت کنیم.
وی در مورد تملک این خانه نیز گفت: مکاتباتی را با شرکت توسعه منایع آب و نیروی ایران به عنوان مالک اصلی این بنا انجام خواهیم داد و امیدوارم که فرآیند تملک آن زودتر انجام شود.
شاملو تحصیلات کلاسیک نامرتبی داشت؛ زیرا پدرش افسر ارتش بود و پیوسته از این شهر به آن شهر اعزام می‌شد و از همین روی، خانواده اش هرگز نتوانستند برای مدتی طولانی جایی ماندگار شوند. زندانی شدنش در سال ۱۳۲۲ به سبب فعالیت‌های سیاسی، پایانِ همان تحصیلات نامرتب را رقم می‌زند. شهرت اصلی شاملو به خاطر نوآوری در شعر معاصر فارسی و سرودن گونه‌ای شعر است که با نام شعر سپید یا شعر شاملویی که هم‌اکنون یکی از مهم‌ترین قالب‌های شعری مورد استفاده ایران به‌شمار می‌رود و تقلیدی است از شعر سپید فرانسوی یا شعر منثور شناخته می‌شود.

لینک کوتاه :