محمدحسین جعفری سمیع دبیر گروه سیاسی ژاک لوگوف، تاریخ شناس شهیر فرانسوی در تشریح قوانین کلیسا در قرون وسطی می نویسد: «در قرن دوازدهم جذامیان در میان سلسله افرادی بودند که تحت پیگرد قرار داشتند و طرد شده بودند». کلیسا در قرون وسطی اعتقاد داشت که بیماری جذام، عذاب الهی برای گناهکاران است. از این […]
محمدحسین جعفری سمیع
دبیر گروه سیاسی
ژاک لوگوف، تاریخ شناس شهیر فرانسوی در تشریح قوانین کلیسا در قرون وسطی می نویسد: «در قرن دوازدهم جذامیان در میان سلسله افرادی بودند که تحت پیگرد قرار داشتند و طرد شده بودند». کلیسا در قرون وسطی اعتقاد داشت که بیماری جذام، عذاب الهی برای گناهکاران است. از این رو مبتلایان به این بیماری نه تنها از بیماری خود شرمگین بودند بلکه از سوی جامعه مذهبی نیز ترد می شدند. این عقیده در دهه های گذشته در خصوص بیماری ایدز رواج پیدا کرد اما دیری نگذشت که در کشورهای توسعه یافته، دیدگاه جامعه بر اساس آموزه های علمی نسبت به این بیماری تغییر یافت. اما در کشورهای در حال توسعه همچنان نگاه عامه به این بیماری همراه با ظن و بد بینی همراه است.
به گزارش «جمله» اواخر هفته گذشته بود که انتشار خبری کوتاه اما هولناک، اذهان عمومی جامعه را به سوی خود جلب کرد. خبر این بود: «ابتلای برخی از اهالی روستایی از توابع لردگان استان چهارمحال و بختیاری به ویروس اچ. آی. وی». این خبر قبل از آنکه توسط رسانه های رسمی منتشر شود، ابتدا در شبکه های اجتماعی منتشر شد.
این خبر به همراه ویدئویی در شبکه های اجتماعی منتشر شد که در آن جمعی از مردم روستای «چنار محمودی» از توابع شهرستان لردگان مقابل فرمانداری و شبکه بهداشت و درمان شهرستان لردگان در استان چهارمحال و بختیاری دست به تجمعی اعتراض آمیز زده بودند.
شاید اگر انتشار ویدئوی این اعتراض در فضای مجازی منتشر نمی‌شد خیلی از ما حتی یک بار هم اسم روستای «چنارمحمودی»، را نشنیده بودیم.
حدود ۲ ماه پیش تعدادی از مردم روستا در یک طرح پایش سلامت پس از آزمایش دیابت متوجه شدند که مشکوک به داشتن بیماری ایدز هستند اما بیمارانی که نتیجه آزمایششان خبر از این بیماری می‌داد، به نتیجه آزمایش اکتفا نکردند و برای اطمینان بیشتر به مراکز درمانی در اصفهان و شیراز رفتند که متوجه شدند نتیجه آزمایش کاملا درست بوده و با وجود آزمایش‌های متعدد، نتیجه به طور قطع مثبت است.
بررسی‌های پزشکی در این روستا آغاز شد. نتیجه بررسی‌ها و آزمایش‌ها حاکی از آن بود که ۲۲ نفر از اعضای «چنارمحمودی» ایدز گرفته‌اند. بیماران شامل زنان، مردان و نوزادان بودند و به این ترتیب پرونده آلودگی به ایدز در شهرستان لردگان به جریان افتاد.
سکوت رسانه ای،شایعه و اظهارت غیر مسئولانه
خبر‌های منتشرشده اولیه نیز حاکی از آن بود که این آلودگی به علت قصور پزشکی توسط بهیار این روستا به دلیل رعایت‌نکردن اصول بهداشتی و استفاده از سرنگ آلوده در انجام برخی آزمایش‌ها برای اهالی روستا شیوع یافته است. برای همین با پیگیری‌های قضایی، بهیار روستا بازداشت شد تا تحقیقات در این‌باره کامل شود.
اما مدیر مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت بلافاصله انتقال ویروس را از طریق سرنگ آلوده تکذیب و آن را در حد یک شایعه عنوان کرد.
طبیعی است که این اتفاق برای بسیاری از اهالی و مبتلایان به ویروس ایدز شوکه‌کننده بود و از طرفی آن چیزی که ذهن ساکنان را بهم ریخت، این بود که به احتمال زیاد انتشار گسترده چنین خبری اصالت و آبروی آنها را نشانه می‌گیرد.
همزمان با بالا گرفتن بازار شایعات و سکوت رسانه های رسمی کشور از جمله صدا و سیما ، وزیر بهداشت هم ادعای آلوده‌شدن این افراد را به‌وسیله سرنگ آلوده رد کرد و در نامهای به وزیر دادگستری از ورود و بیان مطلب غیرکارشناسانه مقامات قضایی استان چهارمحال و بختیاری و بازداشت بهیار مربوط انتقاد کرد و خواستار رسیدگی سریع به این پرونده و اعاده حیثیت کارمند نظام بهداشتی درمانی شد.
سعید نمکی در بخشی از نامه‌اش نوشته بود: «جهت حفظ شئونات مردم منطقه به نحو کاملا محرمانه موضوع پیگیری و با آزمایشات گسترده موارد جدید ردیابی گشت که متأسفانه کانون آلودگی در معتادان تزریقی و افرادی با روابط نامطلوب شناخته شد. آرام و بی‌صدا این حرکت بیماریابی ادامه داشت تا امروز یکی از مقامات قضایی استان با ورود به موضوع و ابراز مطلب غیرکارشناسانه مبنی بر مقصر بودن بهورز روستا و آلودگی بیماران از طریق سرنگ آلوده توسط وی، اقدام به جلب این نیروی خدوم و زحمتکش نمود و غم‌انگیز آنکه رسانه‌های مغرض بیگانه به استناد به این اعلام نظر و رفتار عاری از هرگونه دیدگاه کارشناسی، خبر کذب آلودگی مردم یک روستا به دلیل قصور پرسنل مرکز درمانی و استفاده از سرنگ آلوده به ویروس ایدز را منتشر کرده‌اند.».
اما تعدادی از اهالی لردگان که از صحبت‌های غیر مسئولانه دکتر نمکی به خشم آمده بودند، روز شنبه شبکه بهداشت را به آتش کشیدند و به فرمانداری این شهرستان حمله کردند. آنها تابلوی فرمانداری و اداره بهداشت لردگان را پایین کشیدند و ماشین و دفتر امام جمعه لردگان را هم به آتش کشیدند.
طولی نکشید که این تظاهرات به خشونت کشیده شد. ماموران انتظامی ضمن اقدام به تیراندازی هوایی، به سوی معترضان گاز اشک آور پرتاب کردند. شماری نیز دستگیر شدند. دامنه اعتراضات لردگان به اصفهان و ایلام نیز کشیده شد و مردم این دو شهر در حمایت از معترضان لردگان به خیابان‌آمدند.
پنهانکاری و محافظه کاری نابجا
واقعیت امر این است که عدم آگاهی در خصوص این بیماری و اظهار نظرهای غیر مسئولانه و همچنین سکوت رسانه ای موجب خشم مردم لردگان شده است. سال هاست که در کشور ما به موضوعاتی از این دست، نگاهی سیاسی حاکم است. موضوعاتی همچون بیماری ایدز و آمار مبتلایان به آن، خودکشی و آمار سالانه آن، آمار بزهکاری، قتل، فحشا و فساد و دیگر مباحثی از این دست، همواره در حیطه اخبار محرمانه قرار داشته اند. چرا که برخی از مسئولان گمان می کنند انتشار خبرهایی مربوط به اینگونه مسائل بحران اجتماعی کشور را نمایان می کند. این در حالی است که چنین تفکری تنها در کشورهای کمونیستی همچون شوروی سابق رایج بوده و امروزه در اکثر کشورهای جهان برای درمان مشکلات اجتماعی نیازی به پنهانکاری نمی بینند. در موضوع لردگان نگاهی دیگر نیز همچون گذشته حاکم بود و آن دست داشتن عوامل بیگانه و ضد انقلاب در اعتراضات مردم لردگان نسبت به عملکرد مسئولان بهداشت این منطقه بود. بسیاری از رسانه های محافظه کار، عوامل ضد انقلاب را در بروز حوادث روز شنبه لردگان دخیل دانستند در صورتی که خشم مردم این منطقه از عدم مسئولیت پذیری وزارت بهداشت و همچنین بی توجهی برخی مسئولان نسبت به این حادثه بود. حادثه ای که زندگی بسیاری از اهالی این منطقه را با توجه فرهنگ قالب در کشور پیرامون بیماری ایدز، تحت تاثیر قرار داده است.
تشکیل کمیته حقیقت‌یاب
روز یکشنبه ۱۴ مهر، جمعی از نمایندگان در نامهای به هیات رئیسه مجلس، خواسته‌اند که از حوادث لردگان گزارش جامعی تهیه و در صحن علنی خوانده شود. فاطمه سعیدی که جزء امضاکنندگان این نامه است، در توییتی می‌نویسد، در صورت موافقت با این درخواست، کمیسیون بهداشت وظیفه تهیه و ارائه گزارش جامع از حوادث روستای چنارمحمودی را بر عهده خواهد داشت.
محمدعلی وکیلی، عضو هیات رئیسه مجلس نیز گفته که با تشکیل کمیته حقیقت‌یاب، مستندات حوادث روستای چنار محمودی به مجلس ارائه خواهد شد.
همزمان معاون وزارت بهداشت در سفر به استان چهارمحال و بختیاری، از «مرکز مشاوره بیماری‌های رفتاری» در شهر کرد بازدید کرده است. دکتر علیرضا رئیسی گفت: «باید با در نظر گرفتن شرایط و دغدغه‌های بیماران و اطرافیان آنها وظیفه اطلاع رسانی، آموزش، تشخیص و درمان را به خوبی انجام دهیم و با آگاهی بخشی از هرگونه سوء استفاده معاندین جلوگیری کنیم.»
در بررسی نهایی حوادث لردگان باید به این نکته توجه داشت در مواردی از این دست، «دانستن حق مردم است» و با پنهان کاری یا محافظه کاری نمی توان صورت مساله را پاک کرد بلکه باید تدبیری عاقلانه اتخاذ و از تبدیل شدن یک حادثه به بحرانی امنیتی جلوگیری بعمل آورد
