جمله: گردشگری مذهبی؛ همانند دیگر بخش های مختلف گردشگری، مثل گردشگری ورزشی، گردشگری روستایی، گردشگری شهری و گردشگری سلامت، در بیشتر کشورهای مذهبی به عنوان یکی از ارکان درآمدزایی در صنعت توریسم شناخته می شود و سالانه میلیون ها دلار از این راه به دست می آید. کشور ما نیز در این زمینه مستعد است […]
جمله: گردشگری مذهبی؛ همانند دیگر بخش های مختلف گردشگری، مثل گردشگری ورزشی، گردشگری روستایی، گردشگری شهری و گردشگری سلامت، در بیشتر کشورهای مذهبی به عنوان یکی از ارکان درآمدزایی در صنعت توریسم شناخته می شود و سالانه میلیون ها دلار از این راه به دست می آید. کشور ما نیز در این زمینه مستعد است و برخی قطب های گردشگری مذهبی ایران هم چون قم، شیراز و مشهد مقدس، پذیرای توریست های بسیاری از داخل و خارج از کشور هستند. این روزها که همزمان با مراسم اربعین حسینی است، عاشقان زیادی، با پای پیاده زائر کربلا هستند. همین موضوع ایران و عراق را در صدر توجه رسانه ها قرار داده است. موضوعی که چند سالی است که توجه میراث فرهنگی را برآن داشته تا این واقعه را به ثبت جهانی برساند.
این روزها، همچون سال های گذشته، شاهد بزرگترین راهپیمایی خودجوش و مردمی در جاده نجف به کربلا هستیم. جاده ای که مملو از میلیون ها گردشگر مذهبی از ایران و اقصی نقاط دنیاست. واقعه ای که از منظر گردشگری و فرهنگی اهمیت بسزایی دارد و بسیاری از فعالان فرهنگی و هنری کشور، خواستار ثبت این حرکت گسترده در فهرست میراث معنوی یونسکو هستند. این موضوع از جایی بیشتر جدی شد که آذر ماه ۹۴ رئیس سابق سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری وقت، از اربعین به عنوان بزرگترین تجمع مسلمانان در کربلای معلی و یکی از مکان‌های زیارتی مهم جهان که به لحاظ معنوی یاد کرد و گفت: مسیرهای زیارتی و پیاده‌روی، سابقه طولانی، آیین و مراسم‌های ویژه با خاطرات مربوطه در طول تاریخ اهمیت و ارزش ویژه و بی‌بدیلی پیدا کرده است.
مسعود سلطانی فر معتقد بود که این شور، شوق و معرفت حسینی در تجمع میلیونی و آیین و مراسم با عظمت آن یک رویداد بی نظیر و معنوی جهانی را رقم زده است. به همین جهت از آماده سازی، پرونده میراث معنوی (ناملموس) این مراسم و مسیر زیارتی در سطح ملی و جهانی به طور مشترک با کشور عراق، که شامل تمامی راه ها و محورهای زیارت در مسیر خسروی، مهران، چذابه و شلمچه و استان های مرزی به همراه تمام آیین های و مراسم های مربوطه و تمام اتفاقات معنوی است خبر داد و در مرداد سال ۹۵ از ثبت ملی مراسم و راهپیمایی اربعین حسینی به صورت ناملموس خبر داد.
بعد از گذشت چند سال، معاون گردشگری وزارت میراث، فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هم از توافق کشور ایران و عراق برای تشکیل پرونده مشترک اربعین برای ثبت در یونسکو خبر داد. به گفته ولی تیموری، این پیشنهاد از سوی ایران مطرح شده و مدت ها بود که پیگیر تشکیل این پرونده برای ثبت در یونسکو بوده است. اکنون با عراق توافق شده این پرونده، مشترک برای ثبت در فهرست جهانی یونسکو تشکیل شود.
با این وجود، خبر می رسد که عراق هنوز همکاری خود را برای ثبت جهانی پرونده میراث ناملموس اربعین آغاز نکرده است تا ایران بتواند این پرونده را به صورت چند ملیتی به یونسکو ارسال کند. مشکلی که نه از طرف کشور ما، و نه از طرف یونسکو به وجود آمده است. این مساله به کشور عراق برمی گردد که هنوز برای تهیه گرونده ثبت جهانی اعلام آمادگی نکرده است.
با گذشت چند سال از زمان وعده ثبت جهانی اربعین باید گفت که هرسال محدودیت هایی برای ثبت پرونده های ناملموس کشورها توسط یونسکو بوجود می آید اماهمچنان رسیدگی به پرونده های چند ملیتی و مشترک زودتر انجام می شود. اما مشکلی که اکنون برای ثبت جهانی اربعین وجود دارد نه این محدودیت هاست و نه مخالفت یونسکو با این آیین ها بلکه کشور عراق باید این آمادگی را برای تهیه پرونده داشته باشد.
ایران، قطب گردشگری مذهبی و ورزشی خاورمیانه
راهپیمایی خود جوش اربعین حسینی، توسط ایرانیان پایه گذاری شد. این مراسم که نوعی پیاده روی عمومی میلیونی به شمار می رود، می تواند به عنوان برندی در گردشگری ورزشی کشور ثبت شود و برنامه ریزی های گسترده ای برای معرفی آن شکل بگیرد.
از موکب هایی که در مسیر راهپیمایی اربعین توسط ایرانیان و ملیت های سایر کشورهای جهان بر پا می شود، تا حضور میلیون ها زائر ایرانی در نقاط مرزی کشور و بسترسازی برای فراهم کردن امکانات برای ارائه خدمات به آن ها، مواردی است که در این مجال می گنجد و زمینه را برای رونق اقتصادی این مناطق به دنبال خواهد داشت و زیرساخت های گردشگری روستایی را نیز تقویت خواهد کرد. بر همین اساس به گفته کارشناسان، گردشگری اربعین، در سال های آینده رونق زیادی خواهد گرفت.
لازم به ذکر است که هم اکنون با برندی به نام پیاده روی بزرگ اربعین رو به رو هستیم که می تواند صنعت گردشگری کشور را از جنبه های ملی و بین المللی تحت تاثیر مستقیم و اثر بخش خود قرار بدهد. دنیا در سال های آینده قطعاً نسبت به ظرفیت های تفریحی، اقتصادی، گردشگری و هنری این رویداد، بیشتر حساس خواهد شد.
