جمله: بیش از ۱۲۰ سال است که از حضور اولین باستان شناسان در ایران می گذرد. طی این سال ها تمامی سایت های تاریخی ایران کاوش شد و شاید جایی برای کاوش اثر مهم باستانی باقی نمانده و کشف نشده باشد. با این وجود باستان شناسان همچنان به برخی از سایت های تاریخی […]
جمله: بیش از ۱۲۰ سال است که از حضور اولین باستان شناسان در ایران می گذرد. طی این سال ها تمامی سایت های تاریخی ایران کاوش شد و شاید جایی برای کاوش اثر مهم باستانی باقی نمانده و کشف نشده باشد. با این وجود باستان شناسان همچنان به برخی از سایت های تاریخی ایران بازمی گردند تا اطلاعات مهم تاریخی و اکتشافات خود را تکمیل کنند. آنچه که در کاووش ها به دست می آید موید این است که باستان شناسان هنوز نتوانسته اند بفهمند که مردم کشاورز، دامدار، زنان و کودکان، بردگان و اقلیت ها و اکثریت های جامعه آن روز چگونه زندگی می کرده اند، مجموعه های مواد فرهنگی شان چه بوده و خود را نسبت به تاریخ و چشم اندازشان چگونه و با چه کیفیتی تعریف می کرده اند. بر همین اساس کارشناسان معتقدند که باستان شناسی نیازمند نگرشی جدید است، نگرشی که جهان سال ها زودتر از ایران به اندیشیده و آن را به وجود آورده است.
باستان شناسی از زیرمجموعه های رشته علوم انسانی است. رشته ای که از یک سو مسیر تاریخ را مشخص می کند و از طرف دیگر مادر تاریخ محسوب می شود. به گفته کارشناسان روابط ناگسستنی بین فرهنگ ها از گذشته تا امروز وجود داشته و نمی توان بخش هایی از دوره های تاریخی را نادیده گرفت. روشن كردن گذشته هر جامعه از جهت مسائل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و یا مذهبی از اصول اساسی باستان شناسی است. در گذشته های نه چندان دور، جامعه نگاهش به باستان شناسی، جمع آوری عتیقه بود. کاری که بسیاری از شاهزادگان و درباریان دوره قاجار و پهلوی به عنوان یك سرگرمی ساده، برای كسب درآمد بیشتر انجام می‌دادند. اما در حقیقت باستان شناس یك تاجر یا عتیقه جمع‌كن نیست. بلكه یك محقق است؛ محققی كه شواهد لازم را برای تحقیقات خود از طریق بررسی ، پژوهش و كاوش در نقاط مختلف جهان كه روزی محل تردد، سكونت یا هر نوع فعالیت انسانی بوده است، به دست می‌آورد و سعی دارد تا گذشته را براساس یافته‌های خود بازسازی كند.
تاریخ و تمدن ایران بسیار غنی است. بر همین اساس به درستي نمي توان کهن ترين تمدن شکل گرفته در ايران را شناسايي نمود. مطالعات باستان شناسي در ايران هماره خبر از کشف تمدن هاي کهن تري در اين سرزمين مي دهند. در این میان باستان شناسان بسیاری از خارج از کشور برای یافته های باستانی ایران تلاش کردند. در این میان همکاری ایران و ایتالیا در حوزه کاوش و باستان شناسی به بیش از ۶۰ سال می رسد. در این سال ها همکاری ایران و ایتالیا در عرصه باستان‌شناسی، پژوهش و مرمت موجب کاوش و مرمت آثاری همچون تخت جمشید و دیگر بناهای تاریخی و جهانی شده است.
ایران از مقاصد مهم باستان‌شناسی است
در سال ۱۹۳۳ بود که جوزپه توچی درصدد راه‌اندازی موسسه بین‌المللی مطالعات مدیترانه و شرق ایزمئو (ISMEO) برآمد. محوریت مطالعات ایزمئو بر روی باستان‌شناسی، فلسفه، زبان‌شناسی و مطالعات فرهنگی است. باستان‌شناسانی که در منطقه سیستان ازجمله شهر سوخته و دهانه غلامان در قبل از انقلاب کار می‌کردند، زیر نظر مؤسسه ایزمئو بودند. هم‌اکنون مؤسسه ایزمئو دارای ۳۰۰ عضو از محققان و باستان‌شناسان است که ۱۲۰ نفر آنها خارجی هستند و بخشی از این کارشناسان را ایرانی‌ها تشکیل می‌دهند. در عین حال ایزمئو با بیش از ۱۰۰ دانشگاه موزه و مرکز علمی در دنیا همکاری دارد.
رئیس ایزمئو و زبان‌شناس معتقد است که ایران یکی از مقاصد مهم باستان‌شناسی است. به گفته آدریانو روسی؛ علاقه‌مند هستیم با اتکا به همکاری‌های مشترک کارهایی را انجام دهیم. امروز شاهد رونق اصطلاحی به نام دنیای ایرانی (persian world) هستیم که باید مورد توجه قرار گیرد.
وی با اشاره به افتتاح شعبه جنوب شرق (ایرانی) ایزمئو در پژوهشکده علوم باستان‌شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان که سال گذشته محقق شده است، به ایلنا گفت: در پی دیداری که میان باستان‌شناسان ایتالیایی و مدیران ایرانی شکل گرفت، چندی است در منطقه سیستان به سر می‌بریم و اکتشاف را آغاز کرده‌ایم.
آدریانو روسی ادامه داد: این امر نشان می‌دهد، تا چه اندازه ایرانی‌ها و ایتالیایی‌ها در سه و چهار سال اخیر از این منظر داد و ستد داشتند. این هم‌افزایی باستان‌شناسان دو کشور می‌تواند باعث شود در کنار هم پیشرفت‌های جدی ایجاد کنند.
اهداف موسسه ایزمئو
گسترش تبادلات علمی از طریق انتشار مقالات و کتب، بررسی طرح‌های پیشنهادی محققان ایرانی در زمینه‌های باستان‌شناسی، تبادل استاد و دانشجو، ترجمه کتب انتشار یافته توسط ایزمئو ازسوی محققان ایرانی با حمایت مالی ایزمئو و با محوریت پژوهشکده علوم باستان‌شناسی، برگزاری کنفرانس‌ها و کارگاه‌های علمی، زبان‌شناسی و فرهنگ در شعبه ایزمئو در جنوب شرق ایران واقع در پژوهشکده علوم باستان‌شناسی ازجمله اهداف حضور ایزمئو در ایران است.
به گفته روسی، هماهنگی در بهره‌برداری از آزمایشگاه مرکزی دانشگاه سیستان و بلوچستان توسط ایزمئو در راستای مطالعات باستان‌شناسی، همکاری در زمینه مطالعات میدانی مشترک باستان‌شناسی اعم از بررسی و حفاری با مشارکت ایزمئو و پژوهشکده علوم باستان‌شناسی و تأیید پژوهشکده علوم باستان‌شناسی توسط هیأت ایزمئو در راستای تربیت دانشجویان دکتری پژوهش محور خارجی خصوصاً ایتالیایی و برگزاری کلاس‌ها و کارگاه‌های آموزشی از طریق ویدئو کنفرانس و وبینار توسط طرفین از جمله طرح‌هایی است که پس از طی مراحل مرتبط در صورت تأیید اولیه در شعبه جنوب شرق این مؤسسه در پژوهشکده علوم باستان‌شناسی دانشگاه و تأیید نهایی توسط پژوهشکده باستان‌شناسی میراث کشور از طریق مؤسسه ایزمئو مورد حمایت مالی قرار خواهند گرفت.
ارایه خدمات مشاوره‌ای، همکاری با پروژه‌هایی با موضوع حفاظت و معرفی میراث فرهنگی و نیز انجام ماموریت‌های علمی و فعالیت‌های میدانی باستان‌شناسی در کشورهای آسیایی و آفریقایی و مدیترانه از دیگر فعالیت‌های این موسسه بین‌المللی است.
