محمدحسین جعفری سمیع- دبیر گروه سیاسی/ عصر روز گذشته دکتر روحانی رئیس جمهور که به دعوت رسمی نخست وزیران مالزی و ژاپن به این دو کشور سفر کرده بود، به تهران بازگشت. در این میان سفر رئیس جمهور به ژاپن مورد توجه رسانه های داخلی و خارجی قرار گرفت. محور اصلی این مذاکرات، […]
محمدحسین جعفری سمیع-
دبیر گروه سیاسی/
عصر روز گذشته دکتر روحانی رئیس جمهور که به دعوت رسمی نخست وزیران مالزی و ژاپن به این دو کشور سفر کرده بود، به تهران بازگشت. در این میان سفر رئیس جمهور به ژاپن مورد توجه رسانه های داخلی و خارجی قرار گرفت. محور اصلی این مذاکرات، برجام و تحریم های اعمال شدده از سوی آمریکا علیه ایران بود. پیش از این بسیاری از تحلیلگران اظهار داشته بودند که شینزو آبه نخست وزیر ژاپن به دلیل جایگاه بین المللی این کشور، تلاش دارد نقش میانجی را در قبال تنش های ایران و آمریکا ایفا کند.
به گزارش «جمله» سفر دو روزه رئیس جمهور در حالی روز گذشته به پایان رسید که خبرگزاری های مطرح غربی دیدار رئیس جمهوری ایران از ژاپن را دیداری «کم سابقه » توصیف کردند.
روحانی که در پاسخ به سفر اخیر آبه به تهران به این کشور سفر کرده بود، پیرامون اهداف این سفر اظهار داشت: «ما امیدواریم که ژاپن و سایر کشورهای جهان برای حفظ این توافق تلاش کنند».
شینزو آبه نخست وزیر ژاپن نیز در این دیدار گفته است ژاپن امیدوار است تنش ها در خاورمیانه منطقه ای که انرژی ژاپن از آن تامین می شود کاهش یابد.
نخست وزیر ژاپن همچنین از ایران خواست که در برقراری صلح و ثبات در منطقه و تعهد کامل به توافق هسته ای نقش سازنده ایفا کند. تارنمای بلومبرگ روز جمعه در تحلیلی نوشت که این دیدار در حالی صورت می گیرد که دولت آمریکا به دنبال افزایش فشارهای ضد ایرانی است. به گفته تحلیلگران ، ژاپن که مورد اعتماد ایالات متحده و ایران است، پس از فروپاشی تلاش‌های مشابه فرانسه برای میانجیگری، می‌تواند میانجی مناسبی برای مذاکره بین دو کشور باشد.
مقامات آمریکا هفته گذشته به بلومبرگ گفتند دولت دونالد ترامپ به دنبال افزایش تحریم های ایران با افزایش فشار به خطوط کشتیرانی جهانی، شرکت های دولتی چینی و صادرکنندگان مواد اولیه مورد استفاده در تولید فلزات است.
نیویورک تایمز با اشاره به آزادی اخیر ۲ زندانی ایرانی و آمریکایی نوشت: «در آنچه به نظر می رسد یک ژست دیپلماتیک خاص باشد، در جلسه روز پنج شنبه شورای امنیت سازمان ملل متحد، “کلی کرافت” برای گفت‌وگو با همتای ایرانی خود به سوی “مجید تخت راوانچی”رفت و با وی صحبت کرد. در حالی که دستیاران آنها به دنبال کم اهمیت نشان دادن این گفتگو بودند ، چنین برخورد علنی در سالهای اخیر بین دیپلمات های آمریکایی و ایرانی در سازمان ملل به ندرت دیده می شود».
نیویورک تایمز به نقل از “کازوا تاکاهاشی” استاد دانشگاه آزاد ژاپن گمانه زنی کرده است که ایرانی ها در این سفر شاید «یک پیام مهم و فوری را می خواهند به ترامپ برسانند».
در ادامه آمده است: «ژاپن که روی طناب باریکی بین سنت روابط دوستانه خود با ایران و اتکا به ایالات متحده به عنوان یک متحد نظامی در حال حرکت است، روی این دیدار شرط بندی بالایی نکرده است. ژاپن که قبلاً یکی از بزرگترین مشتریان نفت ایران بود ، از ماه ماه مه هیچ گونه نفتی از این کشور وارد نکرده است».
روزنامه وال استرتیت ژورنال نیز در گزارشی به گفت‌وگوهای سران ایران و ژاپن در توکیو اشاره کرد و نوشت که وضعیت منطقه خلیج فارس از محورهای گفت‌وگوی آبه و روحانی بود. این روزنامه افزود: «آمریکا متحد یک ائتلاف دریایی برای محافظت از ناوبری در منطقه گرد هم آورده است و از ژاپن خواسته است تا در این تلاش سهیم باشد. شینزو آبه تلاش کرد درباره ابعاد ماموریت نظامی ژاپن به آقای روحانی توضیح دهد. این در حالی است که دولت ژاپن به دلیل تحریم‌ها، خرید نفت از ایران را متوقف کرده است».
وال استرتیت ژورنال ادامه داد: روحانی در توئیتی پس از دیدار با آبه گفت «من از هر تلاشی که می تواند موجب تبادل مبادلات اقتصادی بویژه در بخش انرژی و افزایش صادرات نفت شود استقبال می کنم». وی گفت «طرف های دیگر نیز باید به تعهدات خود عمل کنند».
واشنگتن پست نیز روز جمعه در گزارشی درباره دیدار رسمی رئیس جمهوری از توکیو نوشت: «روحانی، نخستین رئیس جمهوری ایران که در ۱۹ سال گذشته از ژاپن دیدار می کند، به نخست وزیر شینزو آبه گفت که توافق هسته ای با قدرت های جهانی بسیار مهم است. ایران با این حال به تدریج در حال عبور از بندهای برجام است».
این روزنامه مدعی شد: «در جریان مذاکرات پشت درهای بسته ، آبه نگرانی شدید خود در مورد از سرگیری فعالیت‌های هسته ای ایران بیان کرده است».
واشنگتن پست افزود: «خاورمیانه بیش از ۸۰ درصد از نفت ژاپن را تامین می کند. ژاپن ، متحد آمریکا است که به طور سنتی روابط دوستانه با ایران داشته است».
یلدا در توکیو و مذاکرات خصوصی
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان نیز در خصوص دیدار رئیس جمهور ایران و نخست وزیر ژاپن با انتشار پیامی نوشت: «نشستی صمیمیانه، صادقانه و بنیادی بین حسن روحانی و آبه شینزو روی داد که باعث شد همکاری‌های دوجانبه منطقه‌ای و بین‌المللی بیش از پیش تقویت شود. ما همچنین از میزبانان ژاپنی‌مان قدردانیم که انقلاب زمستانی را در کنار ما جشن گرفتند».
یکی از مهم ترین بخشهای سفر روحانی به ژاپن مذاکره خصوصی یک ساعته او با نخست وزیر ژاپن بود.علیرضا معزی معاون ارتباطات و اطلاع رسانی دفتر رییس جمهوری در جدیدترین توئیت خود در خصوص دیدارهای روحانی و آبه چنین نوشت: « مذاکره روحانی و آبه با حضور هیات‌های دو کشور طولانی و مبسوط بود. تقریبا درباره همه موضوعات دوجانبه، منطقه‌ای و بین المللی مذاکره و بحث شد. اما آنچه این دیدار را اهمیتی افزون می‌بخشد مذاکرات خصوصی این دو بود که بیش از یک ساعت پشت درهای بسته انجام شد.»
نگاه مثبت دولتمردان به ژاپن
جلال میرزایی نماینده مجلس با اشاره به سفر رئیس جمهور به ژاپن و مالزی بیان کرد: «در سالهای پیش ژاپن اولین شریک تجاری ایران بود، اما به تدریج تحریم‌ها باعث شد تا امروز دیگر ژاپن جایگاه فعالی در روابط اقتصادی با ایران نداشته باشد. ژاپن جدا از اینکه یک قدرت اقتصادی در جهان محسوب می‌شود از لحاظ سیاسی نیز می تواند نقش موثری در حل و فصل اختلافات در سطح بین المللی داشته باشد».
وی در ادامه اظهار کرد: «خوشبختانه دولتمردان ما نگاه مثبتی نسبت به ژاپن دارند. سفر آقای روحانی به ژاپن نیز با توجه به جایگاه اقتصادی این کشور و شرایط امروز که نیاز داریم با فعالان اقتصادی در سطح جهان ارتباط برقرار کنیم حائز اهمیت است».
نماینده مردم ایلام در مجلس تصریح کرد: «اما متاسفانه ما جامعه سیاست زده‌ای هستیم و بعضا به جای نگاه از بعد فرصت‌های اقتصادی ایجاد شده، نگاه منفی را دنبال می کنیم. ما شاهد بودیم که نخست وزیر ژاپن برای اولین بار بعد از انقلاب چندی پیش به تهران آمد و قطعا برقراری روابط تجاری با ایران منافع ژاپنی‌ها را نیز تامین می کند».
مذاکرات با ژاپن ادامه دارد
عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه در پایان سفر رئیس جمهور و هیات همراه به ژاپن درباره این سفر گفت:«این سفر در پاسخ به سفر آقای آبه به تهران صورت گرفت. ما در نودمین سالگرد روابط سیاسی ایران و ژاپن هستیم که سال بسیار فعالی بود و سه بار رئیس جمهور با نخست وزیر ژاپن در تهران، نیویورک و حالا در توکیو دیدار داشتند».
عراقچی با بیان اینکه ژاپن از دوستان قدیمی و شرکای تجاری ایران است و ما همیشه مشورت های سیاسی نزدیکی با ژاپن داشته ایم، اضافه کرد: «امسال هم به دلیل نودمین سالگرد روابط و هم به دلیل تحولاتی که در جریان است و فشارهای آمریکا و تحریم هایی که به صورت ناعادلانه با خروج آمریکا از برجام تحمیل شده، ضرورت داشت که مشورت های نزدیک تر و فشرده تری صورت بگیرد».
او تاکید کرد: «مذاکرات بسیار سنگین و فشرده ای صورت گرفت و هم درباره مسائل دوجانبه، هم مسائل منطقه ای هم مسائل بین المللی و هم مسائل مربوط به برجام و تحریم های آمریکا بحث شد و قرار شد مشورت های دو کشور به صورت نزدیک ادامه پیدا کند».
