ماهور مهراد/ رشد تکنولوژی در دنیای امروز به رشد همه صنایع کمک کرده و منجربه هوشمندسازی صنایع مختلف شده است. برخی از صنایع همچون صنعت هوایی بیش از سایر صنایع، تحت تاثیر فناوریهای هوشمند قرار گرفته و ارتقا یافته اند. همین مساله، کمک کرده تا صنعت هوایی كشور به رغم تحریمها رشد […]
ماهور مهراد/
رشد تکنولوژی در دنیای امروز به رشد همه صنایع کمک کرده و منجربه هوشمندسازی صنایع مختلف شده است. برخی از صنایع همچون صنعت هوایی بیش از سایر صنایع، تحت تاثیر فناوریهای هوشمند قرار گرفته و ارتقا یافته اند. همین مساله، کمک کرده تا صنعت هوایی كشور به رغم تحریمها رشد متناسبی را تجربه کند.
اما فرودگاه هوشمند، چه نوع فرودگاهی است؟ دانستن این نکته کمک می کند تا بتوانیم محک تجربه ای برای سنجش میزان پیشرفت کشور در صنعت هوایی داشته باشیم. فرودگاه هوشمند، فرودگاهیست که در آن مدیریت، با شناخت کامل مشتری و نیازهای آن، به منظور تشخیص زمان حداکثری تقاضا تدابیر لازم را برای کاهش صف، ایستایی و استرس در ترمینال، تامین پارکینگ مورد نیاز، تسهیل حرکت مسافرت از زمان ورود تا زمان پرواز و تلاش برای پرواز به موقع را، فراهم آورده و همچنین موجب ارتقا و افزایش درآمد غیر هوانوردی، توسعه کسب وکار فرودگاهی، استفاده بهینه از کارمندان به منظور برنامه ریزی و کنترل موجودی جهت ارائه خدمات مناسب به مسافران در زمان مناسب می شود. به طور کلی فرودگاه هوشمند، فرودگاهیست چابک که از تمامی امکانات موجود، بصورت بهینه جهت ارائه خدمات مناسب به اصلی ترین مشتری خود که مسافران می باشد، استفاده می کند و مدیریت آن، می تواند بصورت بهینه، تاخیر هواپیماها را کاهش دهد. در مورد این معیار، می توان گفت که فرودگاه های کشور در حال تجربه فرایند هوشمندسازی قرار گرفته اند و میانگین تاخیرها نیز اخیر بیش از ۳۰ دقیقه نبوده است.
هوشمندسازی، صرف جویی در مصرف سوخت، کاهش زمان بازگشت، امکان خدمت رسانی به هواپیماهای بیشتر و افزایش درآمد فرودگاه را نیز موجب می شود. درواقع فرودگاهی که مدیریت انرژی در آن به بهترین شکل انجام شود، یعنی از اتلاف انرژی در آن فرودگاه جلوگیری می شود هم می توان آن را در شمار فرودگاه های هوشمند برشمرد.
رشد تجهیزات هوانوردی در دو سال گذشته
مدیرعامل شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران درباره هوشمندسازی و توسعه پایدار در حمل و نقل هوایی، هوانوردی عمومی گفته است: شركت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران در چارچوب وظایفش در حوزه عملیات فرودگاهی، مدیریت و اداره فرودگاههای كشور و در حوزه عملیات هوانوردی، ارائه سرویسها و خدمات ناوبری هوایی را بر عهده دارد و در هر دو بخش در زمینه استفاده از تكنولوژیهای روز دنیا و نیز استفاده از تجهیزات پیشرفته هوشمند در مجموعه فرودگاهها و عملیات هوانوردی اقدامهایی را انجام دادهاند.
سیاوش امیر مكری ادامه داد: با توجه به اینكه مهمترین هدف ما درحوزه عملیات هوانوردی ارتقای ایمنی و سلامت پروازهاست، استفاده و بهرهگیری از تجهیزات بهروز و پیشرفته و هوشمند در زمینه ناوبری، ارتباطی و نظارتی (سیستمهای رادار) در اولویت كاری قراردارد. خوشبختانه در سالهای گذشته به صورت گسترده و پس از برجام موفق شدیم بخشی از نیازها و تجهیزات هوانوردی را از منابع خارجی تامین كنیم. این تجهیزات عمدتا شامل دستگاههای نظارتی (رادارهای پیشرفته) هستند كه دو دستگاه آن در دو سال گذشته درفرودگاه بندرعباس و ایستگاه هوانوردی كوشكبزم تهران به بهرهبرداری رسید. امیرمکری افزود: علاوه بر این سیستمهای كمك ناوبری ILS وDME ،DVORDME و تجهیزات ارتباط رادیویی مربوط به ایستگاههای هوانوردی و سیستم های سوئیچینگ نیز در تعدادی فرودگاهها نصب شده یا در حال نصب است. همچنین با توجه به این كه ارتقای سرویسها و خدمات به مسافران یكی از اهداف راهبردی شركت فرودگاهها و ناوبری هوایی كشوری ایران به شمار میرود؛ استفاده از تجهیزات سرویسها و خدماتی كه در داخل ترمینالها به مسافران داده میشود اعم از سامانه ها و تجهیزات انتقال بار، مسافر، سیستمهای پذیرش مسافر و ارائه خدمات ترمینالی از جمله ارائه سرویس های اینترنت وایرلس و سامانه هوشمند اطلاعات پرواز(FIDS)در فرودگاهها در دستور كار قرارگرفته است. این در حالی است که اكنون کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه به سمت مدیریت پایدار حملونقل حركت میكنند. این امر در صنعت هوایی نیز مورد توجه قرار گرفته است. امیرمکری در همین ارتباط اضافه کرد: یكی از مباحث توسعه پایدار در دنیا، دستیابی كشورها و مردم به شرایط مطلوب برای زندگی است. یكی از زیرساختهای مورد نیاز برای ایجاد توسعه پایدار، زیرساختهای مربوط به بخش حمل و نقل است و زیرمجموعه حمل و نقل، زیرساختهای مربوط به بخش هوانوردی و فرودگاهی قرار دارد كه جزو مهمترین زیرساختهای ایجاد توسعه پایدار تعریف شده است. وی ادامه داد: شرکت در حال حاضر در ۵۳ نقطه از كشور اعم از مراكز استان، شهرها و شهرستانها زیرساختهای فرودگاهی داشته و این زیرساختها طی سالهای گذشته ایجاد شده است. با توجه به اظهارات معاون وزیر راه و شهرسازی، این اقدامات در دو سال گذشته شامل پروژههایی در حوزه زیرساختهای فرودگاهی بوده است. بر این اساس طی سالهای ۹۷ و ۹۸ مساحت زیرساختهای ترمینالی ایجادشده ۳۳ هزار و ۴۳۳ متر مربع بوده كه به بهرهبرداری رسیده است و در حال حاضر ۸۷ هزارو ۶۰۰ متر مربع پروژه در دست ساخت داریم. علاوه بر این طی این مدت در فرودگاههای كشور ۸۱ هزار و ۳۲۰ متر مربع فضای «اپرون» احداث یا بهسازی شده و در حال بهرهبرداری است. همچنین در این حوزه بیش از ۳۲۵ هزار مترمربع پروژه در حال اجرا و ساخت داریم. در حوزه سطوح پروازی، باند و عوامل پروازی نیز در دو سال گذشته ۷۵۷ هزار متر مربع احداث بازسازی و بهسازی داشتهایم و اكنون بیش از یك میلیون و ۴۴۵ متر مربع پروژه دردست احداث است. همچنین در این مدت تعداد ساختمانهای جانبی مورد نیاز یك فرودگاه برای ارائه خدمات مانند آتشنشانی و اورژانس و سایر بخشهای مختلف كه الزاما باید در فرودگاه حضور داشته باشند، افزایشیافته و ۲۰ هزار و ۷۵۰ متر مربع ساختمان احداث و به بهرهبرداری رسیده و بیش از ۵۳ هزار متر مربع ساختمان در دست ساخت است.
به گفته امیرمکری فعالیتهای انجامشده منجر به افزایش ظرفیت بیش از شش میلیون مسافر در ترمینالها شده و با تکمیل پروژههای در دست اقدام، ظرفیت پذیرش بیش از ۱۴.۵ میلیون مسافر در فرودگاههای كشور فراهم خواهد شد.
فرودگاه هوشمند و نرم افزارهای کاربردی
نکته مهم این است که در چند سال اخیر با روی کار آمدن گوشیهای هوشمند نیاز به نرم افزارها اهمیت خاصی را پیدا کرده است. در تمامی فرودگاههای مدرن برای راحتی مسافران از نرمافزارهای آن فرودگاه بهره برداری شده است. نرمافزارهایی که روی گوشیهای هوشمند و ساعتهای هوشمند نصب میگردد به مسافران این اجازه را میدهد که به راحتی از اطلاعات پرواز و همچنین بار خود در فرودگاه بهرهمند گردند. گفتنی است که بعد از بررسی نیازهای یک فرودگاه هوشمند و عواملی که باعث راحتی مسافران میشود، نیاز های اصلی برای هوشمند سازی یک فرودگاه مختصرا به این شرح است: کنترل و هدایت مسافران به صورت هوشمند، نرم افزار برای تلفن های هوشمندبرای اطلاعات پایانه فرودگاه و اطلاعات پرواز ATIS، کنترل سیستم تهویه به صورت هوشمند BMS، کنترل روشنایی به صورت هوشمند EMS، کنترل و عبور مرور پارکینگ و بهینه سازی تاکسیرانی(پارکینگ هوشمند)، سرویس های بهداشتی هوشمند، دریافت کارت پرواز به صورت هوشمند، تطبیق بار با مسافر به صورت هوشمند BRS، سیستم کنترل ورود و خروج افراد با قابلیت تشخیص چهره، هوشمند سازی شیشه های سرتاسری فرودگاه، سیستم مدیریت منابع فرودگاهی ARMS. لازم به توضیح است که در كل كشور ۱۴۳ راه هوایی وجود دارد كه طول این راههای هوایی به حدود ۹۵ هزار كیلومتر میرسد. شرکت فرودگاه ها در چهار سال گذشته با ایجاد راههای هوایی یكطرفه و موازی موفق شد تا بخشی از مسیرهای عبوری كشور را از حوزه خلیج فارس به شمال غرب كشور متصل كند. همچنین در این مدت سه راه هوایی جدید ایجاد شده است كه تاثیر خوبی در جذب پروازهای عبوری از این مسیر و فضای پروازی كشور ایجاد كرده است.