متکی بودن اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی آسیب پذیری زیادی به دنبال داشته و یکی از راه‌های مقابله با این چالش، توسعه تولیداتی است که ضمن بهبود وضع اقتصاد داخلی افزایش صادرات غیرنفتی را با خود به همراه داشته باشد، که یکی از این تولیدات، گیاهان دارویی است. در سال‌های اخیر با توجه […]
متکی بودن اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی آسیب پذیری زیادی به دنبال داشته و یکی از راه‌های مقابله با این چالش، توسعه تولیداتی است که ضمن بهبود وضع اقتصاد داخلی افزایش صادرات غیرنفتی را با خود به همراه داشته باشد، که یکی از این تولیدات، گیاهان دارویی است.
در سال‌های اخیر با توجه به بروز خشکسالی، برداشت بی رویه آب‌های زیرزمینی کمبود آب روندی افزایشی داشته و نگرانی‌هایی را برای کشاورزان ایجاد کرده است. در شرایط فعلی کشور، تغییر الگوی کشت محصولات زراعی آب بر به سمت گیاهان دارویی، حفظ منابع پایه و ارزش افزوده بالا را به همراه دارد. کاشت گیاهان دارویی به دلیل نیاز آبی کم در شرایط خشکسالی و قابلیت تولید در زمین‌های کم بازده می‌تواند در افزایش بهره وری از منابع آب و خاک مؤثر واقع شود.
کاشت این گیاهان در عرصه‌های کم بازده و حاشیه‌ای، ضمن تأمین نیازهای اقتصادی روستاییان و صنایع مختلف غذایی و دارویی، حفاظت از منابع، بهبود کارایی مصرف آب و جلوگیری از خطر نابودی این گونه‌ها را به دنبال دارد. در حال حاضر ارزش جهانی تجارت گیاهان دارویی صدها میلیارد دلار در سال است و کشور ایران با توجه شرایط اقلیمی و تنوع گیاهی توانسته به مراتب بهتر از اروپا، در این حوزه ورود پیدا کند. در استان مرکزی نیز در حوزه گیاهان دارویی فعالیت‌هایی در حال انجام است.
مرداد ماه سال جاری بود که کارگروه گیاهان دارویی و طب سنتی استان مرکزی با حضور حسین زینعلی، دبیر اجرایی گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی برگزار و در این جلسه عنوان شد که ارزش صادرات گیاهان دارویی از کشور در سال گذشته ۵۷۰ میلیون دلار بوده و نسبت به سال قبل از آن، ۱۲۰ میلیون دلار افزایش یافته است. با توجه به این توضیحات، روشن است که پتانسیل مطلوبی برای تولید گیاهان دارویی در کشور و از جمله استان مرکزی وجود دارد و از این ظرفیت به خوبی می‌توان در صادرات و ارزآوری و اشتغال بهره گرفت.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار مرکزی در این رابطه اظهار داشت: در سال‌های اخیر امکان سرمایه گذاری در حوزه گیاهان دارویی در استان وجود داشته اما تاکنون برنامه‌ای برای آن ارائه نشده است. سعید فرخی بیان داشت: تکمیل زنجیره تولید تا عرضه گیاهان دارویی با افزایش درآمد اقتصادی، سودآوری و ارزش افزوده در بازار فراهم می‌شود. معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار مرکزی خاطرنشان کرد: توسعه کشت گیاهان دارویی برای جلوگیری از هدر رفت و کاهش مصرف منابع آبی استان و کشور با ایجاد واحدهای فرآوری و زمینه سازی ارائه این محصولات در بازار امکان پذیر است. وی ادامه داد: بخش دولتی باید با انجام سیاست گذاری‌های عملی در کنار بخش خصوصی و تولیدکنندگان زمینه توسعه تولید، فرآوری و فروش محصولات گیاهان دارویی را در استان مرکزی فراهم سازد. در ادامه مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی اظهار داشت: فعالیت در حوزه گیاهان دارویی در استان مرکزی در سه بخش تخصصی از قبیل توسعه زعفران، گل محمدی و سایر گیاهان انجام می‌شود. علی اصغر زارعی ادامه داد: یک هزار و ۵۸۲ هکتار از اراضی کشاورزی این استان زیر کشت انواع گیاهان دارویی قرار دارد به طوری که ۳۰۲ هکتار آن را گیاهان دارویی، ۹۹۰ هکتار گل محمدی و ۲۸۰ هکتار آن را زعفران تشکیل می‌دهد. وی بیان داشت: ۲۰۲ هکتار از سطح زیر کشت استان به گیاه زعفران بارور و بقیه غیر بارور اختصاص دارد که سالانه حدود ۸۲۰ کیلوگرم زعفران تولید می‌شود و میانگین عملکرد استان تاکنون ۳.۵ تن در هکتار بوده است. وی گفت: باغات زعفران جوان هستند و عمر بین سه تا پنج سال دارند. در حال حاضر ۷۰۰ نفر در حوزه کشت زعفران در سطح استان مشغول به فعالیت هستند که بیشترین جمعیت مربوط به شهرستان‌های خمین، دلیجان و محلات است. مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی بیان کرد: در شهرستان‌های خمین و دلیجان که با مشکل کم آبی مواجه هستند طرح کشت زعفران انجام می‌شود. همچنین بخش خاوه شهرستان دلیجان یکی از خواستگاه‌های کشت گل محمدی می‌باشد.
وی افزود: در حال حاضر نزدیک به ۹۹۰ هکتار از اراضی استان زیر کشت گل محمدی قرار دارد که میزان تولید آن ۲ هزار و ۱۰۰ تن در سال و میانگین عملکرد در هکتار نزدیک به ۴ تن می‌باشد. با توجه به تنوع آب و هوایی استان و امکان رویش اکثر گیاهان دارویی فرصتی طلایی نصیب شده که باید از این فرصت به بهترین نحو ممکن استفاده شود تا رشد و شکوفایی در عرصه اقتصادی را شاهد باشیم. همچنین برای حضور حداکثری تولیدکنندگان این حوزه در بازارهای جهانی باید بیش از بیش برای حل مشکلات آنها اقدام شود/مهر.
