جمله: کشور ما به لحاظ داشتن پتانسیل های زیست محیطی و طبیعی در زمره کشورهای سرآمد در جهان محسوب می شود. یکی از منابع طبیعی و جذابیت های کم نظیری که ایران و ۴۰ کشور جهان مشابه آن دارد؛ ژئوپارک کم نظیر قشم است. با این حال آنگونه که باید و شاید در […]
جمله: کشور ما به لحاظ داشتن پتانسیل های زیست محیطی و طبیعی در زمره کشورهای سرآمد در جهان محسوب می شود. یکی از منابع طبیعی و جذابیت های کم نظیری که ایران و ۴۰ کشور جهان مشابه آن دارد؛ ژئوپارک کم نظیر قشم است. با این حال آنگونه که باید و شاید در حفاظت از این دارایی های ارزشمند کوشا نیستیم و سودجویان به هوای کسب درآمدهای مقطعی و پایان پذیر مایل به قربانی کردن ارزش های بزرگ تر هستند. ماجرای اعطای مجوز برای یک مزرعه پرورش میگو در نزدیکی یکی از مهم ترین بخش های ژئوپارک قشم، یعنی غار نمکی کم نظیر این جزیره مدتی است دوستداران محیط زیست و گردشگری ایران را نگران کرده است.
بسیاری از کشورهای جهان در زمینه صنعت گردشگری پیشرفت چشمگیری داشته اند؛ زیرا این صنعت را صنعتی درآمدزا و اقتصادی برای خود می دانند و به همین جهت در تلاش هستند تا در رقابت با یکدیگر گردشگر بیشتری را به کشور خود جذب کنند. اما کشور ما با وجود داشتن مواهب طبیعی فراوان به نظر هنوز می رسد درک درستی از این صنعت در برخی از بدنه های مدیریتی جامعه ندارد و کماکان قدرت این صنعت نادیده گرفته می شود. ظرف یک ماه گذشته یک موج خبری درباره تخریب غار نمکی قشم به دلیل ساخت مزارع میگو در حریم ژئوسایت گنبد نمکدان ایجاد شد. به دنبال آن حساسیت دستگاه‌های مختلف برانگیخته شد تا از تخریب جلوگیری شود. در طول این مدت سازمان منطقه آزاد قشم از ارائه حریم ژئوسایت مذکور خودداری کرد که این امر پرسش‌های مختلفی را برانگیخت.
اظهارات متناقض درباره حریم ژئوسایت گنبد نمکدان
یکی از سرمایه‌گذاران در مزرعه ۴۹۲ هکتاری در مصاحبه با خبرگزاری‌ها عنوان کرد که مدیر ژئوپارک قشم پیش از شروع کار از این منطقه بازدید و به صورت شفاهی به آنها مجوز داده است. این در حالی است که امری کاظمی در هشتم بهمن ماه سال جاری در گزارشی که توسط پورتال سازمان منطقه آزاد قشم منتشر شد فاصله مزارع میگو تا حریم گنبد نمکی را ۳۰۰ متر بیان کرد.
به گفته مدیر ژئوپارک قشم؛ مشکل اصلی در نحوه دیگر واگذاری‌ها است که خارج از اختیارات سازمان منطقه آزاد قشم و توسط استان هرمزگان و عمدتا جهاد کشاورزی استان به عنوان متولی شیلات انجام می‌شود. همچنین زمین‌های زیادی از محدوده ژئوپارک، محیط زیست و میراث فرهنگی بدون استعلام واگذار شده که کاربری تعریف شده برای آنها مزارع پرورش میگو بوده است. مساحت این اراضی زیاد است و تغییری که روی چشم‌انداز ایجاد می‌کند بسیار چشمگیر است، اتفاقی هم که در آن منطقه رخ می‌دهد برگشت‌ناپذیر است، یعنی اگر روزی پشیمان شوند دیگر نمی‌توان جبران و یا اصلاح کرد. نگرانی اصلی ما همین است.
نقاط یو.تی.ام در نقشه ارائه شده به مسوولان مشخص نشده است. ضمن آن‌که اعلام نقشه بدون نقاط یو.تی.ام (UTM) هیچ اعتباری ندارد و ساختگی است. چنان که در نقشه ارائه شده نقاط یو.تی.ام. مشخص نشده است. با این حال می توان پرسید که در صورت صحت این حریم، چرا سازمان منطقه آزاد قشم همان روز نخست این نقشه را به افکار عمومی و مسوولان ارائه نکرد.
به گفته سرپرست معاونت فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سازمان منطقه آزاد قشم ژئوپارک زیر مجموعه سازمان منطقه آزاد قشم و حریم آن نزد این سازمان است و سایر دستگاه‌ها برای مشخص کردن طرح‌های خود باید از سازمان مذکور به عنوان متولی ژئوپارک و ژئوسایت‌ها استعلام دریافت کنند.
شیخ زاده در ادامه گفته است: اختیارات مربوط به میراث فرهنگی، گردشگری، صنایع دستی و محیط زیست از سوی متولی امر طبق ماده ۶٢ قانون احکام دائمی توسعه کشور به مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم تفویض اختیار شده است. ما در پیگیری این امور استقلال عمل داریم و ضابط حوزه میراث فرهنگی و محیط زیست در قشم هستیم.
حریم واقعی ژئوسایت گنبد نمکدان
خبرنگار ایرنا به اسنادی دست یافت که حریم واقعی گنبد نمکدان در آن به وضوح مشخص شده است. در پرونده ثبت گنبد نمکدان به عنوان اثر طبیعی در فهرست آثار ملی پس از بیان مختصات جغرافیایی آن، ۳۰ نقطه به عنوان مختصات نقاط مشخص شده در محدوده اثر بر اساس سیستم UTM مشخص شده اند که در عکس ذیل این نقاط قابل مشاهده است.
مساله دیگری که در این پرونده به چشم می‌خورد بحث مساحت این ژئوسایت است. برخلاف گزارش منتشر شده توسط پورتال سازمان منطقه آزاد قشم، مساحت زئوسایت گنبد نمکدان نه ۳۰۰ کیلومتر مربع بلکه چهار هزار هکتار(۴۰ کیلومتر مربع) ذکر شده است.
مساحت گنبد نمکی قشم ۴۰ کیلومتر مربع
در حالی که سازمان منطقه آزاد قشم در گزارشی که به تاریخ سه شنبه هشتم بهمن ماه درباره گنبد نمکدان بر روی پورتال خود منتشر کرد، مساحت گنبد ژئوسایت گنبد نمکدان را ۳۰۰ کیلومتر مربع بیان کرده بود، در این پرونده مساحت این سایت چهار هزار هکتار (۴۰ کیلومتر مربع) بیان شده است.
اگرچه تا کنون خبرنگار ایرنا موفق به دیدار رییس سازمان اراضی کشور نشده است، اما امید است اورنگی پیش از هر گونه گزارشی به رییس جمهور، از سازمان منطقه آزاد قشم درباره این تناقضات پاسخ بطلبد.
